Tren-Hızlı Trenlerin Ekonomiye Katkısı-Dünya:

1--İngiltere’de yapılan resmi ulaşım analizleri, bireylerin bölgesel pazarlara girmesinin hızlı trenlerle daha kolaylaştığını gösteriyor.

1.1--Böylece rekabet artıyor, perakende fiyatlar düşüyor. ingilizler, bu verimlilik artışının, kuzey ingiltere’de ekonomiye 700 milyon pound ile bir milyar 300 milyon pound arası bir katkısı olduğunu hesaplamış.

1.2--Fransa’da ise kısaca POCL (Paris - Orleans - Clermont Ferrand - Lyon) olarak bilinen güzergahta, sadece zaman tasarrufundan kaynaklanan 87 milyon euro’luk bir ekonomik kazançtan söz ediliyor.

1.3--Avustralya’da Sydney - Melbourne arasındaki hızlı tren hattının, yılda 10 milyon Avustralya doları (7 milyon ABD doları) fazladan kaynak oluşturduğu tahmin ediliyor.

1.4--Almanya’da Frankfurt ile Köln arasında kurulan hızlı tren hattı, her iki kent ve çevresinde gayrisafi iç hasılanın % 8.5 oranında artmasına neden oldu.

1.5--Ispanya’nm ise daha ilginç bir gözlemi var. Bu ülkede geleneksel yavaş trenlerin sefer yaptığı kent ve kasabalar, negatif bir ekonomik etki altında kalıyor. Hızlı trenlerin ulaştığı bölgeler kadar zenginlik yaratamıyorlar.

1.5.1--Rakamlar, milyarlarca euro tutan ilk yatırımların yanında düşük gibi gözükse de sosyoekonomik dengenin oluşturulması açısmdan bu katkıların önemi büyük.

1.5.2--Ekonomik avantajların yanı sıra, hızlı trenlerin turizm üzerinde de güçlü etkileri var. Hızlı turistik hareketlilik, otellerin doluluk oranını yakalamasına, bölgesel kazançların ve dolayısıyla vergi gelirlerinin artmasına yol açabiliyor.

1.6--Ingiltere ve Fransa’yı deniz altından birbirine bağlayan Manş Demiryolu Tüneli, her iki yakada da (Ingiltere’de Folkestone, Fransa’da Calais) turizmi canlandırmış, yerel piyasaların gelişmesini sağlamıştı. Tünelde geçen yıl, 11 milyona yakın yolcu seyahat etti, bir milyon 400 bin ton mal karşılıklı el değiştirdi.

2--Hızlı trenlerin bir avantajı da, her tür hava şartında çalışıyor olması (Uçak seferleri, karlı, fırtınalı, sisli, yoğun yağışlı havalarda ertelenebiliyor ya da iptal edilebiliyor).

2.1--Hızlı trenlerin en büyük avantajım tahmin etmişsinizdir. Hükümetlerin her yıl milyarlarca dolarlık petrol alımlarım azaltıyor, dış ticaret açıklarını düşürüyorlar. Amerikalıların gözlemlerini de aktaralım:

2.1.1--Karayollarında saatte dört bin kişi, 90 km hızla taşınırken aynı sürede demiryollarında saatte 20 bin kişi taşınıyor. Hem de saatte 250 km hızla.

2.2--San Francisco’dan Los Angeles’a (ya da tersi) hangi araçla en kısa zamanda gidilir diye merak edip araştırmış. Mesafe 382 mil (612 km), işte sonuçlar:

1--Otomobil, 7.5 saat sürüyor

2--ABD’de trafik kazalarının ekonomiye yükü ne kadar biliyor musunuz? Yılda 410 milyar dolar. Norveç’in gayrisafi yurt içi hasılası kadar (Hızlı tren, bu yükü büyük oranlarda azaltabilir).

3--Uçakla beş saatte gidiyorsunuz. Taksi ile havaalanına geliyorsunuz. Bilet işlemlerini yapıyorsunuz, uçağın kalkış saatini bekliyorsunuz, uçuş sonrası bavullarınızı alıyorsunuz, otomobil kiralıyorsunuz.

3.1--Hızlı trenle üç saatte gidiyorsunuz. İstasyona geliyorsunuz. Bekleme süreniz çok kısa. Yolculuk sonunda da otobüslerin mekik seferleri, sizi kent merkezine bırakıyor. Ara istasyonlarda bekleme/aktarma yok. Kaza yapma endişeniz de yok.

4--Hindistan’ı rayların ulaştığı yerlerde nüfusun, ekonomik etkinliklerin ve istihdamın artmasını trenlere borçlu olduysa, bugün de hükümetler, malların en ucuza taşındığı araç olarak hızlı trenleri görüyor. Mal alışverişi varsa, orada hareketli bir istihdam da var.

4.1--Örneğin Japonlar, işyerlerinden çok uzakta oturuyor olsalar bile, hızlı trenler sayesinde zamanında işlerinin başında olabiliyorlar.

5--Ulaşım ve nakliye maliyetlerinin azalması, şirketlere yeni yatırımlar yapması için yeterli kaynak da bırakıyor. Ülkenin büyük şirketlerinden inşaat hizmetleri veren Nakamura ve makine ile makine parçaları üreten Ueda, hızlı tren seferleri olan bölgelerde istihdamın ve ekonomik etkinliğin geliştiğini gözlemlemiş.

6--Hızlı trenler yaygınlaştıkça, daha az uçak seferi yapılacak. Böylece atmosferimize daha az zararlı gaz salınıyor olacak. Trenlerin de karbon ayak izi var. Ama uçaklarınki kadar fazla değil (Uçaklarda geçen yıl 750 milyon ton karbondioksit atmosfere karıştı. Hızlı trenlerde salınım, bu miktarın sadece % 9’u).

7--Bugün, japonyada “uzun burun” olarak bilinen çok daha hızlı trenler kullanıyorlar. Saatte 400 km hızla giden bu trenler, deprem olduğunda raydan çıkmamak için otomatik olarak yavaşlıyor (Ama hız rekoru, 1990’da saatte 515.3 km ile Fransızların TGV - Train a Grande Vitesse’ine ait).

8—Not:Hızlı tren teknolojisini yaygınlaştırmak-tren setlerini ve ekipmanını üretmek oldukça önemli.

Kaynak:Para Dergisi-14-20.06.2020