Uzayda Marul Yetiştirmek:
1--Gioia Massa ve NASA’nm
Florida, Kennedy Uzay Merkezindeki meslektaşları, 2014 ve 2016 yılları arasında
Uluslararası Uzay İstasyonunda (ISS) LED aydınlatma içeren bitki büyütme
odalarında, özellikle uzayda ekin yetiştirmek için tasarlanmış bir sulama
sistemine sahip sebze üretim sistemi sayesinde, 1-2 ay boyunca aşamalı olarak,
tohumlarının daha iyi çimlendiğini düşündükleri kırmızı marul (Lactuca sativa)
yetiştirdi.
1.1--Frontiers in Plant
Science dergisinde yayımlanan çalışma için ortamın sıcaklık, karbondioksit ve
nem verileri kaydedildi, ayrıca veriler dünyadan da izlendi.
1.2--Marullar büyüdüğünde
yapılan testler yenilebilir olduklarını gösterdiğinde, astronotlar marulların
yarısını yedi, diğer yarısı ise dondurularak gıda güvenliği ve mikrobiyal
analiz için dünyaya gönderildi. Ayrıca dünyada yetiştirilen marullarla da
karşılaştırma yapıldı.
1.3--Araştırmacılar
marullarda bulunan bakterileri kültüre alıp DNA dizilimlerini incelediklerinde
her iki ortamda yetiştirilen marullardaki mikroorganizma çeşitliliğinin benzer
olduğunu gördü. Öte yandan, her iki marul grubu arasındaki besin değerleri de
çok benzerdi.
1.4--Hatta ISS'de
yetiştirilen marullar potasyum, sodyum,fosfor, kükürt ve çinko gibi antioksidan
içeren elementler açısından daha zengin olma eğilimindeydi.
2--Astronotların sadece marul
yiyerek hayatta kalması mümkün olmadığından NASA, astronotların gelecekte uzun
yolculuklar için farklı sebzeleri yetiştirip yetiştiremeyeceklerini anlamak
üzere ISS'ye lahana tohumu da gönderdi.
3--Bilim insanları uzayda
yetiştirilen bitkilerin astronotlar için paketlenmiş gıdalarda bulunmayan
potasyum, fosfor, B1 ve C vitaminleri gibi ek besin değerleri sağlamanın yanı
sıra mürettebatın psikolojisine de iyi gelebileceğini ve karbondioksit alıp
oksijen üreterek havanın geri dönüşümüne yardımcı olabileceklerini söylüyor.
3.1--Bu olumlu bulgulara
sevinen araştırma ekibi, yapraklı bitkileri test etmeye devam edecek ve
sonrasında biber ve küçük domates gibi bitkiler yetiştirmeye başlayacak.
4—Not:İnsan canlı bir inşaat
gibi metabolik faaliyetlerde kullandığı mineral-yağ vs besin maddelerini
düzenli olarak almak zorunda.Bu besin maddeleri ya taze olarak istasyondan
yetiştirilerek tenin edilecek yada paketlenmiş olarak alınacak.Bu anlamda uzayda
canlı bitki yetiştirmek oldukça önemli.
Kaynak:Tübitak Bilim ve
Teknik Dergisi-Dr Özlem Ak