Gıda Bankacılığı-Türkiye-Gıda
da İsraf:
1--1 milyara yakın kişi
obezite sorunu, 2 milyar insan da aşırı beslenme kaynaklı sağlık sorunları
yaşıyor. Her yıl üretilen gıdanın üçte biri, yani 1.3 milyar ton gıda kayıp ve
israf oluyor.
1.1--Gıda kaybının ekonomik
bedeli gelişmekte olan ülkelerde 310 milyar dolar, gelişmiş ülkelerde ise 680
milyar dolar.
1.2--İsraf edüen gıdayı
üretmek için gerekli ekili alan Çin’in yüzölçümü kadar, yani 9.6 milyon kilometrekare.
1.3--Tarladan perakendeye
gelinceye kadar oluşan gıda kaybı da % 14 oranında.
2--Türkiye’de günde 4.9 milyon
ekmek çöpe atılıyor.
2.1--Üretilen sebze ve
meyvelerin % 50’si kayıp.
2.2--Hizmet sektöründe
işletme başı gıda 4.2 ton gıda ve 2 bin litre içecek israfı var.
2.3--Her yıl 19 milyon ton
gıda çöpe gidiyor. Bu yaklaşık 625 bin çöp kamyonunun taşıdığı çöp miktarına
eşit.
2.3--Yıllık cirosu 500 milyar
TL olarak tahmin edilen Türkiye gıda sektöründe, % 2’lik bir gıda çöpe gönderilmezise
10 milyar TL tasarruf sağlanacak.
2.4--Tespitlere göre, gıda
israfı aynı zamanda, su ve enerji gibi doğal kaynakla-rının israfı da demek.Yapılan
hesaplamalara göre, bir kg kırmızı etin üretimi için 15 bin 455 litre, bir kg
peynirin üretimi için 5 bin litre, bir kg domatesin üretimi için ise 184 litre
suya ihtiyaç var.
2.5--2021 BM Gıda İsrafı
Endeksi Raporu yayınlamış. Buna göre Türkiye, dünyada gıda israfının en fazla
olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Ülkemizde her yıl israf edilen gıda miktarı;
11,3 milyon ton.
2.5.1--Gıda israfının en
yoğun olduğu yer; ne yazık ki evlerimiz. Her yıl kişi başına evlerde 93 kilo,
restoranlarda 28 kilo ve satış noktalarında 16 kilo gıda; çöpe atılıyor. Ekmek israfında
her 3 ekmekten l i atılıyor.
3-- Hükümet “gıda bankacılığını Türkiye genelinde
yaygınlaştırmak ve etkinliğini artırmak için harekete geçti. Gıda israfının
önüne geçmede en etkili silahlardan biri olan gıda bankacılığına Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan da destek veriyor.
3.1--TBMM Dilekçe Komisyonu,
gıda bankacılığı konusunu mercek altına almış, kamu, özel ve STK’lar dahil tüm
taraflarla biraraya gelerek sistemin etkinleştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına
yönelik 30 önerinin de yer aldığı kapsamlı rapor hazırlamıştı.
3.2--Cumhurbaşkanı’nın eşi
Emine Erdoğan ve Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli ile görüşmeler gerçekleştiren
TBMM Dilekçe Komisyonu Başkanı Satır, Türkiye’de şu anda mevcut işleyen bir
gıda bankacılığı sisteminin olmasına rağmen, zayıf kaldığını, geliştirilip
iyileştirilmesi gereken yönlerinin
bulunduğunu kaydetti.
3.1--Üreticinin tarlasında
kalan patates ve soğanın, ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasının gıda bankacılığı
için iyi bir örnek olduğunu dile getiren Satır, belediyeler, sivil toplum
örgütlerinin devreye girmesiyle bu sistemin binlerce ton gıdanın israfının
önüne geçeceğini bildirdi.
4—Fazla Gıda-Silahlı'nın
belirtti modelde restoran “Bugün elimde şu kadar porsiyon yemek kalacak” diyor
ve Fazla Gıda sistemine koyuyor. Kullanıcılara “Akşam 6 ila 8 arasında gel al”
diyor. Tüketicilerin büyük ilgi gösterdikleri platforma şu anda 20 restoran üye
olmuş durumda. Silahlı, bunun mayısa kadar 200, haziran sonuna kadar da 500'e
ulaşmasını hedeflediklerini belirtiyor. Silahlı, “İlk hafta sisteme bin 500 kullanıcı
geldi. Arz-talep dengesi bozulan restoranlar da sistemden memnun
4.1--Fazla Gıda'nın atık
yönetimindeki önemli güçlerinden biri de bağış operasyonları. Kurucu Ortak
Olcay Silahlı, pandeminin en çok etkisini gösterdiği dönemde sahada ihtiyaç
sahiplerine sağlıklı gıda ulaştırmayı başardıklarını belirterek, aylık 1.1
milyon kişiye yiyecek götürdüklerini vurguluyor.
4.2--Silahlı, “Bu dönemde
ayrıca. 300'ün üzerinde kuruma gıda bankacılığı eğitimi verdik. Bu vesileyle
ülke genelinde 54 yeni gıda bankasının kurulmasına destek verirken, mevcut 48
gıda bankasının da kendini geliştirmesi için yol gösterdik. Bu dönemde gıda
bankalarına başvuran ihtiyaç sahibi sayısı da % 60 oranında arttı” diyor.
4.3--Olcay Silahlı'nın verdiği
bilgilere göre Fazla Gıda, kurulduğu 2017'den bu yana yürüttüğü operasyonlarla
16 bin ton gıdanın kurtarılmasını sağladı. Silahlı, geçirilen dört yılı şöyle
değerlendinyor: “Kurtardığımız bu gıdanın 3 bin 675 tonu bağış operasyonlarımız
aracılığıyla ihtiyaç sahiplerine ulaşırken, bin 50 tonunu yeniden satış
modülümüz ile ekonomiye geri kazandırdık.
4.4--Kurtarılan gıdanın 3 bin
325 tonu hayvan yemi üretiminde değerlendirildi, bin 950 tonu da biogas
tesislerinde elektrik enerjisine dönüştürüldü. Ayrıca 36 şehirde gerçekleştirilen
35 binden fazla gıda kurtarma operasyonları sayesinde 53 bin ton karbon
emisyonu oluşumum önüne geçtik.
Kaynak:Dünya Gazetesi-Yasemin
Salih-Şeref Oğuz