Yapay Zeka Yardımıyla Hitit Metinlerini Okuma:

1--Türkiye’de ilk kez yapay zeka, eski çağ metinlerinin daha iyi anlaşılması için kullanılacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da yer aldığı projede, Hitit Medeniyetnin çivi yazılı tabletleri bir algoritma tarafından incelecek.

2--Projeyle, bu medeniyeti araştıran Hititologlar için bir dijital arşiv oluşturulacak.

3--Türkiye’de ilk kez eski çağ tabletleri yapay zeka teknolojisiyle okunacak.Proje, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde Hititler’e ait Boğazköy çivi yazılı tabletlerini kapsıyor.

4--Bu tarihi projede öncelikle müzedeki tabletlerin envanter listelerine bakılarak, uygunluk durumuna göre üç boyutlu tarayıcılarla taranma sırası belirlenecek.

4.1--Ardından tabletlerin hızlı ve verimli bir şekilde taranması sağlanacak. Yayınlanmış tabletlerin tespit edilmesi ve transkripsiyonlarının dijital ortama aktarılmasının ardından tabletlerdeki karakterlerin ve Hititçe dilbilgisi kurallarının derin öğrenme algoritmasına öğretilmesi ve son olarak çevirilerin yapılmasıyla gerçekleştirilecek.

4.2-- yapay zekanın tabletleri okumasıyla birlikte ilgili alandaki çalışmalar hızlanacak ve böylelikle alanın uzmanları daha kolay yayın yapabilme imkanına sahip olacaklar.  

4.2.1--Bir yıllık süreç sonucunda elde edilen çıktıların dijital ortamda belirlenecek olan mecraya aktarılmasıyla proje sonuçlanacak.

4.3-- Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ndeki Çivi Yazılı Tabletlerin 3 Boyutlu Olarak Taranması ve Boğazköy Tabletlerinin Yapay Zeka Tarafından Okunması Projesi'nin Sözcüsü Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Hititoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr.Özlem Sir Gavaz şöyle diyor:

4.3.1--"Çivi yazısını kullanan Sümer,Akad, Asur ve Babilliler ile ilgili ABD, Kanada ve İsrail’de daha önce buna benzer çalışmalar yapıldı ve % 97'lere varan doğru okuma oranları yakalandı.

4.3.2--Biz de bu oranlara ulaşacağımızı umuyor ve yapay zekanın tabletleri okumasıyla birlikte ilgili alandaki çalışmaların hızlanacağını ve böylelikle alanın uzmanları daha kolay yayın yapabilme imkanına sahip olacaklarının altını çizmek istiyorum.”

4.4-- Hititler 3 bin 800 yıl önce Anadolu'nun ilk imparatorluğunu kurdu. Tunç çağının en teknolojik ve medeni imparatorluğuydu Hititler. Orta Anadolu'da 450 yıl boyunca hükümranlık yaptılar.

 Kaynak:Para Dergisi-9-15.01.2022