Enerji Talebinde Yenilenebilir Enerji Yanında Temiz
Kömür Santralleri Önemli:
1--İbrahim Halil Kırşan ,
“Ülkemizin enerjide ki en önemli yerli hammaddesi kömür olup, bilinen kömür
rezervlerimiz 19 milyar tonun
üzerindedir.
2--Geliştirilen temiz kömür
teknolojileri ile kömürden gaz, sıvı yakıt üretilmekte, kömürü yüksek verimle
kullanan yakma sistemleri geliştirilmekte ve yıkama ile kömürün kalitesi yükseltilebilmekte,
yeni teknolojiler sayesinde, kömürden kaynaklanan emisyonlar çok düşük
düzeylere indirilebilmektedir”
3--Türkiye'nin enerji
stratejilerinde uzun vadeli değişmeyen planlamalar yapılması gerekir.
Türkiye'de 1960 yılına kadar elektrik üretiminde, evlerde ve sanayide yakıt
olarak kömür kullanılıyordu.
3.1--Petrolün ucuz ve temiz
olduğu yönündeki dış kaynaklı algı yönetimi ile kömür sistemleri hurdaya
çıkarılıp, fuel oil'e dönüldü.
3.2--1970 başlarındaki petrol
krizi ve petrol fiyatlarının artmasıyla tekrar kömüre dönüş oldu, petrol ile
ilgili sistemler hurdaya çıktı.
3.3--1980'den itibaren doğal
gazın kullanımı, pis kömürden kurtulma gerektiği algısı oluşturulup, ülke doğalgaza dönüştürüldü.Kömür sistemleri
tekrar hurdaya çıktı.
3.4--Doğal gaz dönüşümü, boru
hatları ve elektrik santralleri, sanayi ve ev yakıt sistemleri ülkemize,200
milyar doların üstünde maliyet getirdi.(Bu konu analiz edilmeli-200 milyar
dolar-bu kaynak ile kömürde ileri teknolojilere geçilebilir miydi)
4-- KÖMÜRDER Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Haşan Hüseyin
Erdoğan, “Kömürün üretim, hazırlanma ve kullanım süreçlerinde çevre ile beraber
verimliliği ön planda tutularak değerlendirilmesi temiz kömür teknolojileri
olarak tanımlanıyor.
4.1--Bu aşamada günümüzde geliştirilmiş
ve geliştirilmekte olan teknolojiler mevcut olup çok yaygın olmasa da uygulamaya
giren/girmekte olan karbon tutma/ kullanma ve depolama teknolojisi ile HELE
(High Efficiency Low Emission) olarak tabir edilen kömürün daha yüksek
verimle yakılmasına imkan sağlayan ve daha düşük emisyon oluşturan teknolojiler
bulunuyor.
4.2--Bu teknolojilerin ilk
yatırım maliyeti yüksek olsa da orta ve uzun vadede makul seviyelere ineceği
kanaatindeyim. Dünyada Çin ve Endonezya gibi ülkelerde bu teknolojiler
kullanılıyor.
4.3--Temiz kömür
teknolojileri ile yani kömürü daha yüksek verimle enerji dönüştürürken daha
düşük emisyonlar ile değerlendirilmesi, sürdürülebilirlik açısından problem
teşkil etmeyecek.
5--Hidrokarbonların katı hali
kömür, sıvı hali petrol, gaz hali de doğal gazdır. Bunlar yandıklarında aynı
emisyonlar oluşur. Kömürün farkı ise, yanlış yakmadan oluşan toz
emisyonlarıdır. İleri teknolojilerde, enerji santrallerinde toz tutulabilmekte.
5.1—Temiz kömür teknolojileri
ile toz %99, kükürt % 95 tutulmakta,
sera gazları ise, en düşük düzeylere indiriliyor. Emisyonları çok etkileyen ve
Türkiye’de ortalama % 33 olan enerji santrali çevrim verimleri, yeni teknoloji
santrallerde % 45-50 oluyor.
5.2--Enerji santralleri
yakıtı olan kömür zenginleştirilerek (ısıl değeri arttırılarak) veya
gazlaştırılarak, doğal gaz olarak kullanılabilir. 1.900-2.000 kcal/kg ısıl
değerli bir ton kömürden, 2.200-2.300 ısıl değerli 1.500 m3 doğal gaz elde
edilebilir. Türkiye’de bilinen 20 milyar ton kömürden toplamda 30 trilyon m3
doğal gaz üretimi mümkün.Türkiye, her yıl 20 milyon ton kömürü, gazlaştırırsa
30 milyar m3 doğal gaz elde edebilir
5.3--Kömürü daha yüksek
verimle enerjiye dönüştürürken daha düşük emisyonlar ile değerlendirilmesini
sağlayan bu teknolojilerin ilk yatırım maliyeti yüksek olsa da orta ve uzun
vadede makul seviyelere inmesi ve yaygınlaşması bekleniyor
6--Türkiye’de enerji
talebinin artış gösterdiğine işaret eden Erdoğan, “Kömürden bir anda vazgeçmek
demek kömürden elde edilen enerji arzı kadar talebin karşılanamaması demek”
ifadelerini kullandı
7--Yurt Madenciliğini
Geliştirme Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Güven Önal, Türkiye gibi
kömürden başka güvenilir enerji kaynağı olmayan, ülkelerin kömürü
dışlamalarının, enerjisiz kalmaları demek olduğunu kaydetti.
8--İngiltere’nin kuzey denizinde kömürden ucuz petrol ve doğal gaz bulduğu için 40 yıl önce, Fransa’nın daha ucuz olduğu için nükleer enerjiye dönüşüp 50 yıl önce, Japonya kömür rezervleri tükendiğinden 40 yıl önce kömürden vazgeçtiğini ifade eden Önal, “İtalya ise, kömür kaynağı olmadığından başka yollardan enerjisini sağlıyor. En önemli enerji kaynakları kömür olan Çin, Hindistan, ABD, Rusya, Avustralya, Güney Afrika, Almanya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Yunanistan, Slovakya ve birçok ülke kömürden enerji üretmeye devam ediyor” diye konuştu.
9--2019'da kömüre dayalı
santrallerden üretilen elektriğin toplam elektrik üretimi içindeki payı % 37.1,
yerli kömürün payı % 17.3 oldu. 2021 yılı ocak ayı itibarıyla Türkiye’nin
kömüre dayalı santral kurulu gücü, toplam kurulu gücün % 21.1’ine karşılık
geldi
Kaynak.Para Dergisi-29.8.-4.10-2021