Küresel Isınmaya ve Gıda
Krizine Karşı Mantar Yetiştirmek:
1--Topraklar dünyamızın en
büyük karbon depolarıdır.Toprakta, atmosferimize kıyasla üç kat daha fazla
karbon bulunuyor. Bu, bakterilerin ve mantarların eseri.
1.1--Bakteriler ve mantarlar
çürümüş maddeleri, karbon zengini topraklara dönüştürürler. Bazı karbon
bileşimleri bu topraklarda yüzyıllar boyu veya en azından on yıllar boyu
kalabiliyor ve karbondioksite dönüştükten sonra atmosferimize ulaşıyorlar.
1.2--Bu yüzden de insandan
kaynaklanan küresel ısınmanın daha da artma tehlikesi var.Araştırmacılar
sıcaklık artışıyla birlikte mikropların olağanüstü bir şekilde
çoğalabileceklerini tahmin ediyorlar. Daha şimdiden bir tatlı kaşığında
milyarlarca mikrop bulunuyor. Biraz daha çoğalırlarsa daha eski karbon
rezervlerine girmeye zorlanacaklar. Bu yüzden organik karbonun topraktaki
kalıcılık mekanizmalarını anlamak önemli.
2--Mikroekolog Luiz
Domeignoz-Horta ve ekibi yoğun tarım ve ormanların yok olmasına bağlı olarak artan
sıcaklığın, toprak mikrobu topluluklarına gelen zararlarıyla birleştiğinde,
bilgisayar modellerinin 2100’e kadar % 40 daha az karbonun kalacağını
gösterdiğini söylüyor. Oysa daha önceki simülasyonlarla daha fazlası
bekleniyordu.
2.1--Araştırmacılar toprağın
daha fazla karbon depolamasında mikroplarının neyin harekete geçirdiğini
öğrenmek için, mantar ve toprak bakterilerini orman toprağından ayırdıktan
sonra, grubun beş kombinasyonunu deney kaplarında yetiştirdiler.
2.2--Bunlardan bazıları
sadece bakteri veya sadece mantar içeren topraklardı. Mikroplar basit şekerli
besinlerle beslenilerek, dört ay boyunca toprakta yayılmaları beklendi. Daha
sonra ise araştırmacılar, ne kadar karbondioksitin üretildiğini görmek için
farklı toprakları ısıttılar.
2.3--Toprak oluşumunun ana
tetik- leyicisi bakterilerdi ama mantar zengini topraklar ısıtıldıklarında,
sadece bakterilerden oluşan topraklara kıyasla daha az karbondioksit
üretiyorlar.Diğer bir deyişle karbonu toprağa bağlıyorlar.
2.3.1--Araştırmacılar bunun nedenini
kesin olarak bilinmeseler de mantarların, bakterilerce üretilemeyen enzimleri -
diğer molekülleri çoğaltan ya da indirgeyen proteinleri - üretebildiklerine
bağlıyorlar.
2.4--Mantardan türeyen bu
bileşikler, bakterileri, karbonun kalıcılığını artıran toprağın oluşmasını
sağlayan çeşitli yapıtaşlarıyla besleyebilirler.
2.5--Yeni bilgilerin,
toprakta daha fazla karbonun daha uzun süre kalmasını sağlayacak tekniklerin
geliştirilmesinde yardımcı olması bekleniyor.
3—Yorum:Mantar beslenmede
kuvvetli besinlerden birisi.Mantar yetiştiriciliği desteklenerek hem küresel
ısınmayla hemde gıda krizine karşı savaşılabilir.
Kaynak: HBTSayı 301-30 Aralık 2021