MAKALELER / Ekonomide Aktif Titreşim İzolasyonu





Ekonomide Aktif Titreşim İzolasyonu:

 

1--Ekonomik sistemi bir makine olarak niteleyen Keynes,bu makinenın muazzam işleyişi karşısında hayretini dile getirmişti.Evet ekonomik sistem bir organizma haline gelemedi ancak uygarlığın ilerlemesi ile zaman içinde belki bir organizma haline gelebilir.

 

2—Bugünlerde Küreselleşme temel ekonomik araştırma alanlarından biri.Asya krizinin yorumunda paul krugman süreci otoyolda araçlardan birinin fren yapması sonucu otoyolun kilitlenmesine Benzetiyordu.Ancak bu benzeşim yerine fizikten bir alıntı yaparak asya krizini benzer ekonomik sistemlerin(ekonomik frekansları yakın) frekanslarının kilitlenmesi olarak da yorumlamak mümkün.

 

2.1--Bu yaklaşım ayrı coğrafyalardaki ülkelerinde,birinin krize girmesi durumunda neden krize girdiğini modelleyebilir.Krizin hemen sonrası İMF nin açtığı Krediler bu ülkelerin krizden çıkmasına yardım edebilmekte ancak bir süre sonra krize giren ekonomilerin durgunluğa sürüklendikleri gözlenmektedir.

 

3--Bu anlamda bilimde Esas olan gözlem ve buna uygun modelleme yapmaktır.Ekonomi multidisipliner anlamda Ampirik formüllerle desteklenmesi gereken uygun mühendislik modellerle anlaşılabilir hale gelebilir.Bu anlamda ekonomik enerji,ekonomik entropi,entalpi, ekonomik frekans Para akış hızı gibi terimler uygun mevcut ekonomik terimlerle ifade edilip,kestirimler yapılabilir.

 

3.1--Ayrıca İMF yi ve ABD Hazine Bakanlığının uyguladıkları reçetelerden dolayı Ülkelerin zayıflamasına neden olmakla itham edilmesi karşısında bunun böyle olmadığını Ve olayın bilgi eksikliği karşında çok daha karışık olduğunu vurgulayan Paul Krugmanın yaklaşımı bence doğrudur.

 

4--Bu yazının konusu ekonomik sistemi engebeli yolda(dalgalı kur) yürüyen bir motorlu araca benzetmek,aynı zamanda bu araçta yay+amortisör ile destekli tekerler ile aracın ilerlediğini, aynı zamanda bu aracta yolcu kabininde(ekonomik sistem) en az titreşim hissedilmesi  ana benzeşimdir.

 

5--Ekonomik kütlesi olan araç belli bir hız ile ilerlerken belli bir değerden sonra araç mekanik titreşimler teorisine göre rezonansa girmekte ve araçta sarsıntı(ekonomik kriz) oluşmakta eşyalar ve yolcular savrulmaktadır.

 

Mekanik Titreşimler Teorisinde(Mekanik Titreşimler,Prof.Dr.Fuat Pasin,Birsen Yayınevi, 2000, sayfa:89) bu problem aktif titreşim izolasyonu olarak teorik olarak incelenmiş ve sonuçta aktif titreşim izolasyonunda şu kaide ortaya çıkmıştır

 

6--kaide:yumuşak yay,az sönüm,büyük kütle.

 

6.1--Bu kaideyi ekonomik sisteme uyarlarsak:Belli devirle çalışan ekonomi

Makinesine büyük bir kütle(İMF Kredisi,yada nakit enjeksiyonu) ithal edersek,ekonomik sönümü mevcuda göre arttırırsak (sönüm yada direnç para akış hızı ile doğru orantılı olup akış hızı arttırılmalı,likiditesi düşük parasal enstrümanlar kullanılmalı,piyasa derinliği azaltılmalı) Yumuşak yay(ekonomide elastiklik arttırılmalı(bürokrasi azaltılmalı,özelleştirme arttırılmalı)

6.2--Ancak krizin hemen sonrası uygulanan bu önlemler,ekonomi motoru belli bir dönüş değerinin üzerinde ise bu önlemler farklılaşır.Ancak herhalükarda kütle ithali(nakit enjeksiyonu) en iyi araçlardandır.

 

6.3--Ayrıca belirli bir sönüm ve elastiklik vede büyük ekonomik kütleye sahip ekonomilerin kriz (rezonans)la niçin karşılaşmadıkları bu teori ile açıktır.

 

6.4--Ayrıca krizin yayılması frekans kilitlenmesi ile açıklanabilir.Sonuçta kriz ekonomik büyümenin(rezonans) doğal sonucudur.

 

6.5--Krizlere yakalanmayan ülkelerin ekonomi motorları belli bir kritik devrin üzerinde döner.Eğer bunların motorları yavaşlarsa kriz noktasından(rezonans) tekrar geçebilirler.

 

6.5.1--Ancak krizi büyük ekonomik kütleleri ve özel sektörlerinin elastikliği ve para akış Hızının ve piyasa derinliğinin uygun değerleriyle sarsıntısız veya daha az sarsıntı ile atlatırlar.Burada formülasyona kaynak kitap ve ekonomik verilerle gidilebilir ve olay sayısal hale getirilebilir.

 

 




Makalenin İzlenme Sayısı : 206

Eklenme Tarihi : 21.12.2021

Önceki sayfaya geri dön.