Otomobil-Milli Otomobil Projesinden Dersler-Malezya:
1--Bir
Çok Uluslu Şirket ile işbirliği içerisindeki devlet merkezli bir milli otomobil
endüstrisi olan Malezya deneyimi,ülkenin ticari serbestleşme taahhütleri
tarafından zincirlerinden kurtulmuş hızla küreselleşen bir dünya piyasasının rekabet
baskısına direnemeyen, yüksek maliyetli ve rekabet gücü olmayan bir yurt içi
otomobil endüstrisi yarattı.
2--Uluslararası
rekabet gücü yüksek bir milli [otomobil endüstrisi] inşa etme rüyasının trajik
bir sonla bitmesinin nedeni, projenin temellerinden kaynaklanıyordu.
2.1--Yeni seçici sanayileşme atağı sık sık Japonya ve Kore örneklerine benzeme denemesi olarak mantıklı kılınsa da, pratikte milli otomobil projesi büyük ölçüde geleneksel ithal ikameci ölçütlere dayandı.
3--İki
milli otomobil şirketi devamlı olarak sert gümrük korumasıyla ve çeşitli vergi
imtiyazlarıyla desteklenirken,potansiyel özel sektör rakiplerine, bu rakiplerin
performansları piyasa temelli performans normlarına tabi tutulmaksızın,kısıtlamalar
getirildi.
4--Kore’den
farklı olarak,özellikle ticaret koruması ve diğer devlet desteklerinde ihracat
performansı şartı aranmadı. İhracat performansı,daha sonraları ilave bir
performans kriteri yapıldı; ancak etkili olmadı çünkü orijinal ortak girişim
anlaşmasının bir parçası değildi.
5--Kısıtlı bir yurt içi piyasasının sınırları içerisindeki üretim genişlemesi, Proton’un ölçek ekonomilerine erişmesi yeterli değildi. Daha sonraki ihracat genişletme denemeleri,ortak girişim ortağı olan Mitsubishi’nin tarafındaki kesin yükümlülük eksikliği nedeniyle başarısızlığa uğradı.
5.1--Proton,Mitsubishi’den
bağımsız olarak ihracat piyasalarına girmek için çok sayıda deneme yaptı, ancak
bir Mitsubishi otomobilini, Mitsubishi’yle ilgisi olmayan bayiler aracılığıyla satmanın
göz korkutan bir görev olduğu ortaya çıktı.
6--İhracat fiyaskosu dikkate alındığında, Proton, hayatta kalması kritik biçimde gümrük koruması, vergi imtiyazları ve içinde imtiyazlı koşullarda yapılan periyodik sermaye enjeksiyonlarının da bulunduğu diğer ayrıcalıklı muameleler aracılığıyla devletin desteğine bağlı olan, yüksek maliyetli bir üretici olarak kalmaya devam etti.
Kaynak:
Mühendis Ve Makina Güncel--Haziran 2020-Prema-Chandra Athukorala