Karadenizde Hidrojen Elde Edilmesi:
1--Hidrojen enerjileri
üzerine ar-ge çalışmaları yürüten Dr. Mükerrem Şahin ve ekibi, tamamen Türk
araştırmacılarla Karadeniz dip sularında yoğun olarak bulunan hidrojen-sülfürlü
suyu geliştirdiği bir katalizör sistemi üzerinden geçirerek ekonomik koşullarda
hidrojen gazı elde etmeyi başardı.
2--Araştırmacıların yaptığı
fizibilite raporları, Karadeniz’deki mevcut potansiyelin, bölgenin 100 yıllık
elektrik ihtiyacını karşılayabileceğini gösteriyor.
3--AA muhabirine bilgi veren
Dr. Mükerrem Şahin, Karadeniz’de hidrojen-sülfür oluşumunun jeolojik
oluşumların etkisiyle sürekli olarak arttığının gözlendiğini belirtti.
4--Son yapılan araştırma
sonuçlarının, Karadeniz’de hidrojen-sülfür oluşumunun giderek yükseldiğini
gösterdiğini aktaran Şahin, ayrıca bu kaynaklara Karadeniz’in 30-40 metre
altında bile rastlandığını belirtti.
5--Projemizde, Karadeniz’in
40 metre altında bulunan kaynağın değerlendirilmesi ve ülke ekonomisine
katılması hususunda ilk ciddi sonuçlara ulaşıldı. Şimdiye kadar Karadeniz’deki
rezerv tespitleri için yalnızca Rusya, Gürcistan, Ukranya, Romanya gibi
ülkelerde çalışmalar yapılmıştı. Ülkemizin de bu konuda eş zamanlı çalışması
lazım.”
6--Şahin, yaptıkları
fizibilite çalışmalarında, mevcut potansiyelin Karadeniz bölgesinin 100 yıllık
elektrik ihtiyacını karşılayabileceğini gösterdiğini bildirdi.
7--Hidrojen-sülfürden
ayrıştırılan hidrojenin, sudan hidrojen üretiminden çok daha ekonomik olduğuna
işaret eden Şahin, ”Elde ettiğimiz hidrojen yanabiliyor, termik santralde
kullanılabiliyor. Ayrıca elde edilen yakıt, araçlarda da kullanılabiliyor”
dedi.
8--”Hidrojen-sülfür, denizin
altındaki basınç sebebiyle suda çözünmüş olarak olarak bulunuyor. Oraya
herhangi bir boru indirdiğinizde ve suyu yüzeye çektiğinizde, hidrojen-sülfür
sudan ayrışmaya başlıyor.
8.1--Zaten bu kaynak, 20-30
yıl içinde enerji olarak kullanılmazsa, bütün bölgeyi zehirleyeceğine dair
araştırma raporları var.
8.2--Hidrojen-sülfür, denizin
dibinde bakteriler üretiyor. Buradaki hidrojenin ayrıştırılmasıyla denizin dibi
temizlenecek ve bununla kalınmayıp enerji de üretilecek.”
9--Karadeniz dip sularından
hidrojenin elde edilmesini sağlayacak prototip çalışmalarını da
tamamladıklarını bildiren Şahin, ”Türkiye, bu çalışmayı nasıl işlevsel hale
getireceği konusunda yoğunlaşmalı. Bölgeye pilot tesislerin kurulması için
Karadeniz sahillerindeki en uygun bölgeleri de fizibilite çalışmalarımızda
tespit ettik” diye konuştu.
10--Şahin, hidrojen-sülfürden
hidrojen üretiminin yüksek seviyelere çıkmasıyla, aynı zamanda ekonomik değeri
bulunan sülfür de denilen kükürtün açığa çıktığını kaydetti.
10.1--Sülfürün kauçuk
endüstrisinin temel kimyasalı olduğunu vurgulayan Şahin, ”Hidrojen-sülfürden
hidrojeni enerji olarak aldığınızda, oluşan sülfür miktarı da ekonomik olarak
bir katkı oluşturuyor. Böylece hidrojen üretimi neredeyse bedavaya geliyor”
diye konuştu.
11-- Şahin, çalışmalarının
her türlü maliyet ve fizibilite çalışmalarının tamamlanmasıyla, bölgeye
Karadeniz’den doğrudan beslenen enerji santrallerinin kurulmasının ”hayal
olmaktan çıkacağını” söyledi.Şahin, ”Litaratürü inceleyenler görecekler. Biz de
istiyoruz ki Türkiye de bu konuda çalışma başlatılsın.
11.1--Petrol azaldığında,
yerine alternatif enerjiler kullanılmaya başlandığında bizim yanıbaşmızdaki
kaynağı değerlendirir potansiyele sahip olalım. Aksi halde 20 sene sonra çok
geç kalınmış olunacağından hazır teknolojiler almaya devam edeceğiz” diye
konuştu.
12--Projelerinde hidrojen
enerjileri üzerine adını duyuran bilim insanlarıyla da ortak çalışmalar
yürüttüklerini dile getiren Şahin, ayrıca İstanbul’daki Milletlerarası Hidrojen
Enerjisi Teknolojileri Merkezi’nin Kurucu Direktörlüğünü yapan ve ardından
ABD’ye dönen Prof. Dr. Nejat Veziroğlu’ndan da çalışmaları konusunda büyük
destek aldıklarını söyledi.
13--Hidrojenin çeşitli
yöntemlerle üretilebileceğine işaret eden Veziroğlu, bu enerji kaynağının
Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarından, rüzgar, güneş, su ve jeotermal
gibi enerji kaynaklarından elde edilebileceği gibi Karadeniz’in dip sularındaki
hidrojen sülfürden de elde edilebileceğini belirtti.
13.1--Hidrojen üretiminde
uygun maliyetlerle üretim yapmanın önemini vurgulayan Veziroğlu, ”Türkiye eğer
bu alana yatırım yapar ve düşük maliyetle hidrojen üretimini yapabilirse,
enerji bağımlılığından kurtulur. Ayrıca ticaret açığımız tamamen kapanır. Bu
çok mühim bir konu” dedi.
14--Veziroğlu, ”Ancak bu
çalışmalar hala araştırma aşamasında. Henüz ticari hale gelmedi. Bu
araştırmalar arasında hidrojeni en ekonomik şekilde üretecek sistemin bulunması
lazım” dedi.
14.1-- Mükerrem Şahin’in
çalışmasında hidrojen, katalizör yöntemiyle elde ediliyor. Diğer çalışmalarda
ise başka yöntemler kullanılıyor. Burada mühim olan hangi yöntemin hidrojeni
daha ucuz üretilebileceği. En ucuz yöntem piyasayı tutacaktır.
14.1.1--Bu çalışmanın ticari
olarak üretilebilmesi için daha büyük çapta üretim yapılması ve maliyet
hesaplarının yapılması lazım. Bu yöntemle ilk etapta hidrojen üretilirse,
maliyet ne olacaktır? Bunun gösterilmesi lazım.
14.2--Eğer doğalgazdan daha
ucuza üretilebilirse, Türkiye’de doğalgazın, petrolün ve kömürün yerini alır ve
dışarıdan doğalgaz, petrol ve kömür ithal etmemize gerek kalmaz.”.Veziroğlu,
Şahin’in çalışmasının Dünya Hidrojen Enerjisi Derneği’nin çıkardığı
Uluslararası Hidrojen Enerjisi Dergisi’ne gönderildiğini ve burada çeşitli
araştırmacılar tarafından tetkik edilip yayınına karar verileceğini söyledi.
15--Hidrojenin genellikle
suyun elektrolizinden elde edilebildiğini anlatan Aksu, iki hidrojen ve bir
oksijen elementinden oluşan sudan hidrojenin ayrıştırılması için çok yüksek
elektrik enerji gerektiğinden bu çalışmaların çok zahmetli ve zor olduğunu
belirtti.
15.1--”Hidrojen günümüzde çok
önemli bir yakıt. Bildiğimiz tüm roket yakıtları hidrojenden yapılıyor.
Çağımıza adını veren de hidrojen. Hidrojen, bilinen en etkili yakıt. Petrolün
veya benzinin veriminin 10 bin katı kadar yüksek bir verim sağlıyor. Fakat,
sıvılaştırılması sorunu belli katalizörlerle, depolanması sorunu da büyük
ölçüde halledildi.”
15.2--Hidrojenle çalışan
arabaların yapılmaya başladığını, ABD’de de çok sayıda hidrojen dolum
merkezinin bulunduğunu dile getiren Aksu, ”Hidrojen sülfürden hidrojeni elde
etmek mevcut tüm yöntemlerden daha kolay” dedi.
15.3--Hidrojen sülfür
Karadeniz’in dip sularında çok fazla bulunan bir bileşik. Bunun içinden
hidrojenin alınması konusunda yapılan fizibilite çalışması da son derece uygun.
Türkiye’de uygun bir şekilde petrolden daha ucuza mal edilebileceğini
düşünüyorum. Bunun için fiyat ve fizibilite araştırmasının yapılması lazım. Sanıyorum
ki petrolden daha ucuza mal olacaktır.”
Kaynakça: http://www.fizikportali.com/2011/08/hidrojen-sulfurden-hidrojenin-ayristirilarak-enerji-uretildi/