Geleneksel Konut Tasarımı:

1--Kırklareli geleneksel konutlarının büyük bir kısmı bodrum ve zemin katları veya tek katlı taş üst katla­rı ahşap iskelet olarak yapılmıştır

2--Yapıların eğimli arazi üzerin­de konumlandırılmış olması birbirinin manzarasını engellememesini sağladığı gibi güneşten yararlanıl­masını da sağlamıştır.

3--Kiler, banyo, wc gibi daha az ısınma ihtiyacı olan mekânlar ise ısı kayıplarının olduğu yerlere yer­leştirilerek ısı geçişini engelleyen tampon alan ola­rak kullanılabilir.

4--Yaşam alanları güneş­ten yararlanacak şekilde güneyli yönlere yerleştiril­miştir. Kuzeyli yönlere ise merdiven, mutfak, banyo, wc, ocak gibi servis hacimleri getirilerek ısı kayıpla­rını önleyecek bir tampon alan oluşturulmuştur

4.1--Kuzey yönündeki dış duvarlar diğer yönlerdeki duvarlara göre daha kalın inşa edilmiş ve ısı kayıpları azaltılmıştır

5--Isı kayıplarım azaltmak için duvar / pence­re oranının %15’i geçmemesi gerekmektedir

6--Binaların ön cepheleri yarım tuğla kalınlığında bırakılırken, özellikle kuzey doğrultu­sunda, olabildiğince sağır tutulan yan ve arka cephe­leri, tuğlalar yardımıyla 1-1,5 tuğla kalınlığına geti­rilmektedir

7--Yapıların hepsi dört yana eğimli çatılara sahiptir ve kaplama malzemesi olarak genellikle ala­turka kiremit kullanılmıştır. Çatı örtüsünün altında ahşap kaplama bulunmaktadır.

8--Konutların pencereleri ahşap doğramalı, tek camlı ve ortalama 90/180 cm ölçülerindedir

9--Kuzey veya hâkim rüzgâr yönündeki cephelerde güneyli cep­helere oranla daha az pencere yapılmıştır

10--Soğuk bir iklimde yer alan araştırma ala­nındaki yapıların kapıları da ısı kayıplarını azaltmak için genellikle dış cephe duvarları ile aynı aksta yapılmayarak bir miktar içeriye çekilmiş bu şekilde mahremiyet sağlandığı gibi ısı kayıpları da azaltıl­mıştır.

10.1--Ayrıca birçok konuta birbiri ardına dizilmiş iki kapı çifti ile girilmektedir. Arka tarafta bulunan kapı iç hacimlerin doğrudan dış mekânla bağlantısı­nı keserek iki kapı arasındaki mekânın ısıl tampon görevi yapmasını sağlamıştır

11--Zemin kat döşemeleri gerek su basman seviyeleri yükseltilerek gerekse tabanın bir miktar kazılmasıyla zemin kat döşemesi ile taban arasında 50-100 cm arası bir boşluk bırakılmıştır. Bu şekilde hem zemin neminden korunulmuş hemde ısı yalıtımı sağlanmıştır.

12--Ara kat döşemeleri; 40-60 cm ara ile konulan 12x12 cm boyutlarındaki ahşap kirişlemelerin alttan ve üst­ten 2,5-3 cm kalınlığında, 20-25 cm genişliğinde ve farklı uzunluklardaki döşeme tahtalarıyla kaplanma­sıyla oluşturulmuştur

13--Tavan döşemeleri de ahşap kirişlemelere çivilerle çakılan ahşap tahtalarla oluşturulmuş bazı yapılarda ısı yalıtım özelliğinin arttırmak amacıyla tavan tah­talarının üzeri toprak malzemeyle kaplanmıştır.

14—Geleneksel konut tipi doğal yapımızla oldukça uyumlu bir yapı türüdür.Tasarımda ahşap ve taş kullanılması hem doğlallığını hemde yerel malzeme olmasını sağlamakta.Çatılarda kullanılan alaturka kiremitlerde serçeler yuva yapma imkanı bulabilmekte.Arkada meyve ağaçlı bahçe olması ve ev sahiplerinin yemek artıklarıyla kedi-köpek beslemesi,çocukların topakla oynaması sağlıklı çocuk büyütülmesinde faydalı olacaktır.

14.1—Geleneksel tipte ev yaparken pencereler ahşap ısı camlı,lambalar gün ışığı-sarı renkli kompakt floresan seçilmesi,dış duvarları ahşap karkas arası 19 cm yatık dolu tuğla(deprem için dolu tuğla) yapmak ve üzerine içten ve dıştan 1.5 cm perlitli sıva atılıp-kırsalda kireç ile yada su bazlı boya ile açık-krem/beyaz boyamak,kapıyı çift kapı yapmak,zemin kat döşemesinin üzerine perlitli şap atıp tahta kaplamak,wc yi alaturka yapmak,banyoya buhar jeneratörü koymak,ısıtma ve sıcak suyu güneş kollektörlü sistemle sağlamak-evin enerji ihtiyacı için 3 kw fotovoltaik panel koymak,serinlemek için tavan tipi pervaneler koymak,bahçeye ipli salıncak ve küçük süs havuzu yapmak,bahçede sebze yetiştirmek-meyve ağacından meyve almak,evin gıda atıkları ile tavuk ve süs köpeği-kedi beslemek uygun olabilir.

Kaynak:Kırklareli Geleneksel Konut Örneklerinin Enerji Etkinliğinin Değerlendirilmesi-- Yrd. Doç. Dr. İzzet YÜKSEK Prof. Dr. Tülay ESİN