Et Tüketimi Küresel Isınma-Çözüm
Önerileri:
1--Hayvansal gıdalar,
yiyeceklerden alınan kalorinin %18’ini ve gıda kaynaklı proteinin %37’sini
karşılamalanna rağmen orantısız olarak tarımsal alan işgalinin %83’ünden ve
gıda ile ilişkili sera gazı emisyonlarının %58’inden sorumludur.
2--Hayvancılık sektöründen
kaynaklanan sera gazı salımlan yıllık 7,1 gigaton C02 eşdeğeri civannda olup bu
miktar insan kaynaklı toplam sera gazı saliminin %14,5’ini oluşturuyor.
3--Dana eti ve inek sütü
üretimi bu sektörden kaynaklı salımın %60’ının fazlasından sorumludur.
4--Artan yoğun et talebini karşılamak
amacıyla giderek daha çok sayıda canlı hayvan yetiştirilmesi, daha fazla arazi
ve doğal kaynak kullanımının yanı sıra daha fazla yem gereksinimi, daha fazla
metan gazı salımı ve daha fazla gübre oluşumu anlamına da geliyor.
5--Hayvancılık sektöründen
kaynaklanan sera gazı emisyonlarının en önemli bileşeni yem üretimi olup,
toplam salımın %45’ine (3,2 gigaton C02 eşdeğeri) tekabül ediyor. Bununla
birlikte üretilen yemin hayvansal proteine dönüşüm oranı çok verimsizdir.
6--Ortalama 1 kg et proteini
üretimi için hayvanın 6 kg bitkisel protein tüketmesi gerekir. Bu hesaplama yem
miktarı üzerinden yapıldığında, kümes hayvanları ve dana eti için sırasıyla 3,3
ve 25 kg yem miktarına karşılık geliyor.
6.1--Bu oranlar bitkisel
kaynaklann artık neden hayvan beslenmesi için değil, doğrudan insan beslenmesi
için kullanılması gerektiğini açıklıyor.
7--Hayvancılık sektöründen
kaynaklanan sera gazı emisyonlannm diğer kaynaklan ise
1--%39’luk (2,8 gigaton C02
eşdeğeri) pay ile enterik fermentasyon (yem sindirim sürecinden kaynaklanan
gazlar),
2--%10’luk (0,71 gigaton C02
eşdeğeri) pay ile gübre ve
3--%6’lık (0,42 gigaton C02
eşdeğeri) pay ile işleme ve taşıma faaliyetleridir.
8--Hayvancılık sektörünün
neden olduğu en önemli sera gazlan metan ve nitröz oksittir. Esas olarak
enterik fermantasyondan kaynaklanan metan gazı, küresel ısınma üzerinde karbon
dioksitten 28 kat daha etkili ile gübre depolama ve kullanımından kaynaklanan
nitröz oksit gazı ise 265 kat daha fazla etkilidir.
Hangi et türünü tüketmek küresel
ısınmayı daha fazla arttırıyor?
8.1--Geviş getiren hayvanlar,
geviş getirmeyenlere kıyasla daha fazla sera gazı salımma neden oluyor. Keçi,
koyun ve sığır gibi insanlar tarafından kırmızı et kaynağı olarak tüketilen
geviş getiren hayvanlar çok odacıklı midelerinde yemleri fermente ediyor ve bu
fermantasyon sonrasında oluşan metan gazını kullanamadıktan için atmosfere
salıyorlar. Metan gazı formunda kaybedilen enerji hayvanın tükettiği yemin
bileşimi, yemlerin işlenme tekniği ve yem katla maddeleri kullanımı gibi birçok
faktöre bağlı
8.2-- Dünya genelinde yetiştirilen ana hayvan türleri sera
gazı salımına etkileri bakımından şu şekilde sıralanabilir:
et sığırı……………… (%45),
süt sığırı…………….. (%26),
manda……………….. (%12),
koyun………………… (%4,5)
keçi…………………… (%4)
tavuk………………….. (%l,5).
8.3-- Yaşam döngüsü analizlerine göre
1--hayvan yetiştiriciliğinin
iklim değişikliğindeki payı %43 iken,
2--tahıl üretimininki %30,
3--meyve- sebze üretimininki
%17,
4--bakliyat üretimininki ise
%10’dur.
9—Yorum:
1—En az emisyonla Küresel
protein ihtiyacı için
1—Kırmızı et tüketimini
sınırlayıp öncelikle aynı et miktarı için 8 de 1 yem tüketen balık tüketmek ardından
4 de 1 yem tüketen kümes hayvanlarından et tüketimi önemli.
2—Dana vs yemlerine deniz yosunu
katarak metan salınımı azaltılabilir.
3—Vejeteryan
beslenme-böceklerden gıda üretimi-deniz yosunlarından gıda üretimi ön plana
çıkarılabilir.