Bilinç ve Dopamin-Bilincin
Diferansiyel Karakteri:
1--Koma ve bitkisel hayat
gibi bilinç bozuklukları, ciddi beyin hasarının yaygın bir sonucu olarak ortaya
çıkıyor. Proceedings of the National Aca- demies of Science dergisinde
yayımlanan yeni bir çalışmada, bilinçli beyin aktivitesinin, beynin "zevk
kimyasalı” dopamin ile bağlantılı olduğu gösterildi.
2--Bilinç bozukluklarına
neden olan sinir mekanizmalarının karakterize edilmesinin zor olması, bu
hastalıkların teşhis ve tedavi edilmesini de zorlaştırıyor.
2.1--Beyin görüntüleme
teknikleri, "varsayılan mod ağı” (Default Mode Network-DMN) olarak
adlandırılan, birbirine bağlı beyin bölgelerinden oluşan bir ağın, kişisel
farlandalık ile ilgisi olduğunu gösterdi
2.2--Anestezi sırasında veya
bilinç bozukluklarına neden olan beyin hasarından sonra bu ağın bozulduğu da
gözlemlendi. Daha da önemlisi bu ağ, bilinçli deneyim için de hayati önem
taşıyor gibi görünüyor.
2.3--2006'da gerçekleştirilen
bir çalışmada, bir araştırma ekibi, şiddetli beyin travması geçiren ve bitkisel
hayatta olduğu düşünülen 23 yaşındaki bir kadının bilinçli olduğuna dair
işaretler gösterdiğini tespit etti.
2.4--Bir beyin taraması
(fMRI) sırasında tenis oynadığım hayal etmesi istendi. Bunun üzerine, hastanın
beyninin motor süreçlerle ilgili bölgelerinin etkin hale geçtiği görüldü.
2.5--Benzer bir şekilde,
evindeki odaların arasında dolaştığını hayal etmesi istendiğinde, beyninin
uzamsal gezinme ile ilgili olduğu bilinen posterior parietal kortelcs bölgesi
etkin hale geçti.
2.6--Beynin sergilediği
etkinlik kalıpları sağlıklı insanlarınkine benziyordu ve hastanın aslmda
farkındalığa sahip olduğu kabul edildi.
3--Bu yıl, Brain dergisinde
yayınlanan bir yazıda bir grup bilim insanı, bitkisel hayattaki her beş
hastadan birinin aslmda beyin taramaları sırasında komutları takip edecek kadar
bilinçli olabileceğini öne sürdü. Ancak bu konuda bir fikir birliği yok
4--Beyin hücreleri, bir dizi
beyin işlevini etkinleştirmek için diğer hücrelerle iletişim kurar. Bunu da bir
dizi kimyasal kullanarak yaparlar. Ödüllendirici bir rolü olan dopaminin bilinç
bozulduklarında da rol oynadığına dair kanıtlar zaten bulunuyordu.
4.1--Örneğin, bir çalışmada,
minimal bilinçli hastalarda, beyindeki dopamin salı- mmının bozulduğu görüldü.
Aynca bir dizi küçük ölçekli çalışma, hastaların bilinçlerinin, dopamin yoluyla
etki gösteren ilaçlar verilerek iyileştirilebileceğini gösterdi.
4.2--Beyindeki dopamin
kaynağına ventral tegmental alan (VTA) adı veriliyor. Dopamin bu bölgeden
salgılanıyor ve korteksden çoğu bölgeye ulaşıyor.
4.3--Son çalışmamızda, beynin
bu dopamin kaynağının işlevinin, bilinç bozulduğu olan hastalarda ve sağlıklı
bireylere anestezi uygulandıktan sonra bozulduğunu gösterdik.
4.4--Sağlıklı insanlarda
anestezinin etkisi geçtikten soma VTA işlevi geri kazanılıyor. Zamanla iyileşme
gösteren bilinç bozulduğu hastalarında da VTA işlevlerinin bir kısmının geri
döndüğü görülüyor.
4.5--Dopamindeki işlev
bozulduğu ile bilinç üzerinde anahtar bir rolü olduğu bilinen DMN’deki bir
işlev bozukluğu arasında bağlantı olduğu görüldü. Bu sonuçlar, dopaminin bilincimizi
korumada gerçekten merkezi bir rol oynadığım düşündürüyor.
4.6--Genel anesteziklerin
beynin hangi bölgelerim nasıl etkilediği hala gizemini koruyor. Ancak bu
araştırmanın en heyecan verici yönü, dopamine etki eden ilaçlar kullanarak
bilinç bozukluklarının daha iyi tedavi edilmesi için bir umut ışığı yakmış
olması.
5—Ayrıca nöroleptik-dopamin
blokajı kullanan hastalarda robotluk hissi algıda bilincin kalktığının ifadesi
olabilir mi.
5—Yorum:
1—Bilincin diferansiyel
özelliği:Bir noktaya sabit bakarsanız o nokta bilinç alanından çıkar.Hem algıda
hem bilinçte alan dışına çıkar.Bu noktadan yola çıkarak aynı imaj -ses vs için
iki farkli nöron-nöron grubu-beyin yarı küresinde yapılan dopaminerjik bilişsel
sürecin matematiksel ifadesinde diferansiyel bir bilinç pikselinin
parıldamasına-bilinç birimi oluşmasına yol açar.Bilinç için ifade edilen bu
yaklaşım algı içinde geçerli olabilir.Bu piksel halografik olarak beyne
yayılır.Bu ifadeye göre bilinç ve algı için bilişsel süreçte
1—dopaminerjik aktivasyon
2—2 farklı hücre grubuna göre
oluşan diferansiyel fonksiyon
3—sinapstaki halografik yapı
gerekir.
Kaynak:Popular Science