Fındıklıkları Sökmek yada Buğday Ekmemek:
1—Buğday Türkiye için son derece önemli bir ürün.
ekilebilir toprağın yaklaşık % 30'unda buğday üretiliyor. Yıllık üretim
ortalama 20 milyon ton. Türkiye'nin tüketiminin ise 18 milyon ton olduğu tahmin
ediliyor.
2--Üretim 18 milyon tonun
altına düşünce ithalat yapmak zorunlu oluyor.
3--Dünyada buğdayın tonu 150
dolar, Türkiye'de 250- 300 dolar.
4—Kuraklık döneminde ,
Türkiye'de ve dünyada buğday üretimini düşmekte.
5-- Tarım ürünlerinden enerji
üretimi buğdaya olan talebi artırınca, fiyatlar büyük bir hızla artmakta.
6-- Dünyada buğdayın tonu 400
doların üstüne çıkınca buğday ekilmesin tezide çürümekte.
7—Fındıklıkları söküp yerine
başka ürün ekilmesi politikalarda önerildi.Oysa fındık stratejik ve iyi bir
ürün.Ancak piyasaya üretici ile tüketici aracı veya kamusal fiyat olmadan
piyasa oluşturulduğunda üretici lehine iyi bir fiyat çıkabilmekte.
7.1—Meterolojik süreçlere bağlı
olarak Fındık piyasasına yabancılar hakim duruma geldi.Bu durumda fındık
üreticileri,fındığını satarken ilgili firmalar tekelci ucuz fiyatlar
uygulayabilirler mi.Meterolojik tahminlere-uydu görüntülerine-ekonometrik
analizlere dayalı fiyat analizi ve bu fiyatları regüle eden yarı özerk
(bankacılıkta yabancı bankalarında bddk bağlı çalışması gibi)kurumlar
yerli-yabancı üretici-tüketici fiyat dengesini koruyabilir.
7.2—Metereolojik afetler-uydu
görüntüsüne bağlı olmayan varsayılan-ekonometrik olmayan fiyatlar ile ayçiçek
piyasasıda yabancı tekeline girebilir.Bir ülkede serbest piyasa kuralları
işliyorsa , bir piyasada yabancı
firmalar olsa bile bu firmlar ile üretici arasında bddk gibi yarı özerk regüle
kurumlar oluşturulabilir.Aynı mantık
ayçiçeği,fındık,pamuk piyasası içinde kurulabilir.
7.2—Sonuç olarak devletin hangi
ürünleri stratejik ürün kabul edeceği ve bunla ilgili politikalar oluşturması
ve bu politikaların arkasında durması önemli olabilir.
Kaynakça:Buğday ekmesek mi- Ali
Ekber YILDIRIM—www.dunya.com