Karbondioksidin
Etkisini Azaltabilmenin Yolları-Küresel Isınmada:
1--Kamu teşvik ve yönetmelikleri ile:
1.1--Otomobilleri hızla elektrikli hale getirmek
olabilir.Otomobillerde elektrikliye hızla geçenler herhalde bu konuda daha öne
çıkacaklardır.Bunu sağlamak için devlet teşvikleri ve şarj istasyonlarının
hızla yaygınlaşması gelecektir.Öte yandan hibrit otolar ise herhalde yerini
bulamayacaktır.
1.2—Elektrik üretiminde yenilenebilir enerjilere hızla
geçmek olmalıdır.Portekiz % 40 ın üstünde yenilenebilir enerji ile bu konuda
lider olabilir.
1.3-Isı yalıtımının banka kredileri ve Müh. büroları
organizasyonu ile çok hızlı bir biçimde yaygınlaştırılması
2--Konut ve iş yerlerinde pencere camlarına ısı
yalıtımı yapan kristalbond uygulaması yapmak
3—Çatıların ve konutların beyaza boyanması ile gelen
güneş ışınımı atmosfere albedo etkisiyle yansıyacağı için küresel ısınmayı
zayıflatacaktır.Bu nedenle kuzey Afrika,güney bölgeler gibi yerlerde uygulanan
beyaz dış cephe ve çatı kullanımı kamu marifetiyle zorunlu hale getirilebilir.
4--Konutlarda kullanılan enerjinin yaklaşık % 85’ini
ısıtma amaçlı tükettildiği ve bu enerjinin
2002 yılındaki ülke toplam enerji tüketimi içindeki payının ise % 32’lik
olduğu gerçeğinden yola çıkılarak kamu marifetiyle banka kredisi konusu ve müh.
Büroları vasıtasıyla uygulanması alt yapısı hazırlanarak binalarda yalıtımın
uygulaması geçmişe ve geleceğe dönük olarak ciddi biçimde yapılmalıdır.
4--Güneş enerjili sıcak su üretiminin konut ve
işyerlerinde sıcak su üretmek için vede kalorifer tesisatını desteklemek için
kullanılması
4—Rüzgar Santrallerinin uygun bölgelerde
yaygınlaştırılması.Turizm tesislerinde ve konut ısıtmasında jeotermal
kaynakların kullanılmasının teşviki.Şehirlerde
apartmanlarda küçük güçte yatay rüzgar türbini ile lisansız elektrik üretmek.
5--Biyogaz tesisi üretimi ve kullanımının ciddi olarak
uygulanması için tarımda kredi-mühendsislik-teşvik desteği verilmesi.
5.1--Biyogaz teknolojisi, biyogaz ucuz çevre dostu bir
enerji kaynağı olarak kabul edilmekte olup hayvansal ve bitkisel organik
atık/artık maddelerin doğrudan doğruya yakılarak hem enerji elde edilmesine hem
de atıkların toprağa kazandırılmasına olanak vermektedir. Biyogazın çok önemli
olmayan ölçüde hava kirliliğine yol açması belki de onu çevre kirliliğinin
önlenmesi konusunda en geçerli enerji elde etme metodu yapmaktadır.
6-- Jeotermal enerji ile yapılan ısıtma ve elektrik
üretimi gibi uygulamalarda sera etkisi yaratan karbondioksit emisyonu 20-35
g/kWh iken bu sayı fosil yakıt kaynaklarından biri olan kömürde 900 ile 1300
g/kWh arasındadır.Jeotermal enerji destekleri ve yönlendirilmesi.
7--Rüzgar enerjisinin sisteme girişinin tutarlı bir
biçimde gerçekleşmesini kolaylaştırmak için devletin izlemesi gereken politika,
işletmelere rüzgardan enerji üretilmesini teşvik edecek fiyat tarifesini
uygulamasıdır.Lisansız elektriğin desteklenmesi en önemli konudur.
8—Fotovoltaik elektrik üretiminde,panellerin ve
kurulumun yerelleşmesi ve ucuza yapılabilmesi ile lisansız elektrikte binlerce
konutun çatılarına tıpkı Almanya da olduğu gibi panellerin yerleştirilmesi ve
fazla elektriğin şebekeye satılabilmesi -motivasyon ve desteğin verilmesi en
önemli konudur.
9—Belli kw üzerinde Küçük akarsular üzerine kurulacak
su santrallarinde ve maden arama ruhsatları için çevresel etkinin kamu ve özel
firmalarca mutlaka uygulanması-yerel halktan onay alınması.Özellikle Çevresel
etkisi minimuma inmiş türbin güçlerinin saptanarak belli kw aralığında türbin
kurulumuna izin verilmesi.
8—Enerji tüketiminde tasarrufa yer verilmesi halinde
önce,tüketim artmakta ancak muhtemelen bir süre sonra ilk tüketimin altına
düşeceği düşünülebilir.Bu anlamda Elektrik Enerji tasarrufunda:
8.1-Fabrikalarda elektrikle çalışan cihazlarda enerji
iyileştirmesi yapılması.Motorlara frekans inverteri takılması
8.2—Aydınlatmada gün ışığından daha fazla yararlanmak
için , Çatılara konacak armatürler ile gün ışığını içeriye-ışık tüplerini
şaftlar ile alan gün ışığı sistemleri kullanmak.
8.3--Kristalbond uygulaması ile camlarda ısı yalıtımı
yapıp daha büyük cam alanları kullanmak.
9--Tüm cihazları basit otomasyon modülleri ile mahalle
elektrikçisi ile otomasyona bağlamak esas olmalıdır.bu modüllerin de biran önce
üretilip-piyasaya çıkarılması gerekir.
10--Tasarruflu ampulleri kamu hibeleri ile kamu kurumlarına-vatandaşlara
vermek suretiyle yaygınlaştırmak.
10.1-- Floresan lambaların normal ampullere tercih
edilmesi ortalama % 25 daha az elektrik
harcanmasını sağlayacaktır.Floresan lambalar diğerlerine oranla daha pahalı
olmasına rağmen diğerlerinden ortalama on üç kat daha uzun ömürlüdürler.
10.2—Kompakt Floresan ampul alırken gün ışığına en
yakın renk olan sarı rengin seçilmesi uygun olacaktır.
10.3—Tasarruflu ampul olarak kullanılacak LED
ampullerin ürettiği ışıkta insan sağlığına zararlı olan beyaza yakın LED ler
yerine,ya bu spektrumu yüzen filtreler ile kompakt olması yada sadece zararlı
dalga boyları dışında olan ışığı üreten gün ışığına yakın(sarı) dalga
boylarında ışık üreten LED lerin üretilmesi öncelikli konudur.
11--Eski çok güç tüketen makinaları ya iyileştirmek
yada devreden çıkarmak.Bunun için Bakanlığın denetçi firma olarak özel
firmalarla anlaşıp(ihale ederek) bütün
sanayi için her firma için enerji raporu düzenletmesi ve raporda yapılması gerekenleri
süre vererek yaptırması
11.1-Yapılan iyileştirmeden sonra ayrı denetçi
firmalar ile yapılan işin ne kadar doğru yapıldığının denetlenmesi.
11.2--Denetçi Firmaların kadro ve ekipmanın çok ciddi
biçimde incelenmesi- referanslarına bakılması A sınıfı denetçi firmalara bu
işin verilmesi uygun olabilir.
12—Kurulması uzun yıllar alan-ömrü daha kısa olan-ömrünü tamamladığında kaldırılması bela olan-kaza riski ciddi olan Nükleer Santralleri enerji üretiminde can simidi olarak görmeden,doğalgazı da Petrolun yerine hemen koymadan enerji sepetini çeşitlendirerek enerji üretmek herhalde önemlidir.
12.1--Öte yandan geleceğin enerjisi toryumlu mini nükleer
santraller-araçlarda elekrik ve hidrojen kullanımı-büyük ölçüde kentlerde ve
her yerde yenilenebilir kaynaklar(fotovoltaik elektrik üretimi,güneş destekli
sıcak su üretimi,ılıman bölgelerde klima kullanımı,otel vs toprak-su-yangın
deposu beslemeli ısı pompası uygulamaları,jeotermal enerji,biyo yakıt-biyogaz
uygulamaları,küçük rüzgar,su türbinleri vs)
13—Ülke Kalkınması ile Emisyon Azaltma birbiriyle genellikle
ters ilişkili süreçler olarak gelişmekle beraber hem büyümeyi sağlamak hem de
emisyonları azaltmak mümkün olabilmektedir.
13.1--Bu konuda Çin enerjiyi verimli kullanmada
ekonomik teşviklerden yararlanarak karbon emisyonlarını azaltmayı başaran ülkelerden
biridir.
13.2--Çevre-kalkınma dengesinde çevreye ağırlık
verilmesi çoğu ülkede kalkınmanın önünde büyük engel olarak görülmektedir.
Ancak Çin, son dört yılda % 7 büyüterek karbon emisyonlarını düşürmeyi
başarmıştır.
14-- Sera gazlarının oluşumuna neden olan en önemli
etkenlerden biri de sanayileşmedir. Türkiye de Sanayileşme dolayısıyla artan
sera gazı miktarları bir takım yasal düzenlemelerle yaptırımlar getirilerek ve
temiz teknoloji kullananlara ekonomik teşvikler verilerek azaltılabilir.Bu konuda
yapılacak mevzuat düzenlemelerine herhalde öncelikle yerel yönetimlerde
başlanmalıdır.
15—Diğer
Çözümler:
1--Küresel ısınmada , limitlerin üzerinde sağlığa
zararlı olabilen kömür yakıtların yanmasıyla havaya karışan kükürt,atmosferde
sülfürdioksit olarak bulunurken, gelen güneş ışınımını yansıtarak,küresel
ısınmanın etkisini zayıflatmaktadır.
1.1--Kükürt yerine metan esaslı doğalgazın kullanılmasıyla
sülfürün bu etkisi ortadan kalmaktadır.
1.3--Aynı zamanda doğalgazın üretimi sırasında havaya
ciddi oranda küresel ısınmada oldukça etkili metan karışmaktadır.
2--Avrupada daha temiz hava için otomobillerde
kullanılan NOx konverterleri nedeniyle NOx lerin azalması yine belki Avrupada
sıcaklıkların artmasına yada küresel ısınmayı arttıran bir neden olabilir.
3--Aynı bağlamda küresel ısınmayı 1940 lı yıllar
öncesi değerlere çekebilmek yani küreyi soğutmak için:
3.1--Atmosfere uçaklarla kontrollü sülfür
püskürtülmesi,
3.2--Akışkan yataklı-baca filtresi ciddi olarak kamu
desteğiyle vs kullandırılan verimli kömür santrallerinin kurulmasının teşviki-
3—Okullar-Askeri Birlikler ve Kurumlardan organizasyon
ile ciddi anlamda ağaç dikme konusunda yardım alınmalıdır.Bu anlamda okullardan
5 gün askeri birliklerden 1 vs ay kadar yardım alınması önemli
olacaktır.Kurumlardan da ya ağaç temini konusunda yada eleman vermek suretiyle
yardım alınmalıdır.
3.1--Küresel ısınma sürecinin etkilerinin
azaltılmasının en önemli yollarından biri, ormansızlaşmanın önlenmesi ve ağaç
dikimidir. Bu tür çalışmaların yapılması, ülkemizin sera gazlarının atmosfere
salınmasında yarattığı etkiyi en aza indirilmesinde önemli rol üstlenecektir.
3.2--Yetişkin normal bir ağaç bir saatte ortalama 2.3
kilogram karbondioksiti bünyesine alıp fotosentezle 1.7 kilogram oksijen
üretmektedir.
3.3—Küresel ısınmada etkilerin oluşumuna
bölgesel-lokal olarak bakılmalı ve bölgesellerin toplamı globali
oluşturmaktadır.Bu anlamda her bölge havası-suyu-toprağı ile diğer bölgeden
sanki aralarında bir zar varmış gibi ayrımlanmıştır.
3.3.1--Bu anlamda küresel ısınmayı vs Türkiye de de
azaltmayı başarırsak ,bunun en büyük faydası dünyaya yüz ölçümü oranında etki
ederken,ülkemize en büyük faydayı getirecektir.Ülkemizde mevcut ağaç stoku 3-4
katına gelirse yağış vs düzenlerimiz herhalde normale dönecektir.CO2 emisyonunu
ülke olarak azaltabilirsek,bu emisyonun zararlarını en az biz
hissedeceğiz.Sonuç olarak küresel ısınmada-küresel kirlenmede kim daha fazla kirletirse bedelini o daha
fazla ödeyecektir.
4—Yerel yönetimler şehirlerde ısı adasına karşı geçmiş
ve geleceğe dönük olarak yeşil çatı uygulamalarına uygulama ve mevzuat olarak
hızla geçmelidir.İmar yönetmeliğinde olan ağaç dikme şartını ciddi olarak uygulamalıdır.
5—Petrolden artık daha çok plastik endüstrisinde
yararlanmak.-plastik üretiminde biyoplastik kaynaklara ağırlık vermek ve Geri
dönüşüme ağırlık verilmesi.(her eve kağıttan geri dönüşüm kutusu
verilmesi,haftada bir bu kutuların içinin alınması,bitkisel atıkların-gıda vs
ve tehlikeli atıkların ayrı çöp konteynerlerinde toplanması-günlük gıda çöpün
firmalarca komposta çevrilmesi.
6--Petrol Şirketlerinin petrol yanında şarj istasyonu
olarak pil değişimi-elektrik satmaya başlaması.
7--Kamyon taşımacılığında, turbo dizel motorlu
kamyonların yaygınlaştırılması;
7--Kent içinde raylı toplu taşımacılığın,
şehirler arası yük ve yolcu taşımacılığında demiryollarının ve denizyollarının
ciddi olarak uygulanması.
7.1—Yapılan bir araştırmaya göre araçlar trafikte
ilerlerken hızın sabitliğini bozan bir faktör(yol daralması,yol
birleşmesi,bozuk yol vs nedenlerle) olması halinde trafik hızı azalmakta ve
aynı anda araçların arkasında trafiğin durduğu düğüm noktaları oluşmaktadır.Bu
nedenle trafikte hızın sabitliği limitler dahilinde korunmalıdır.
7.1.1-Trafikte sinyalizasyon sisteminin sabit hızda
gidildiği takdirde durmayı önleyecek şekilde düzenlenerek (gerekirse uzaktan
kumanda ile 45 derece açı ile kollu park bariyerleri ile yan yollara geçiş sağlanmalıdır
gerektiğinde tekrar kapatılmalıdır).
7.1.2--Aynı zamanda Belediyeden tabiri caiz ise teknik
ve teorik alt yapısı sağlam bir mühendis trafikte oluşan tıkanma noktaların tek
tek inceleyerek Başkana rapor sunmalı ve bu önerilerden yararlanılmalıdır
(hatta sel basmalarında oluşan göletlere çözüm bulmak içinde
yararlanılabilir)
7.1.3—Yine ayrıca trafikte kurulacak yeşil dalga
sisteminin ile gereksiz beklemenin ortadan kaldırılarak egzoz emisyonunun en
aza indirilmesinin sağlanması gereklidir.
8—Ülkemizde Deniz seviyelerindeki yükselmelere karşı
Kıyı alanlarının daha fazla yapılaşmaya açılmaması alınacak uyum önlemlerinden
biri olabilir.
8.1--Çünkü kıyıların daha fazla yapılaşmaya açılması
deniz seviyesi yükselmesi karşısında tehlike yaratacaktır.
8.2--Kıyıların özel mülkiyete açılması, kıyı
yönetimiyle ilgili kısa vadeli bakış açılarının benimsenmesi olumsuz sonuçlar
doğuracaktır. Sorunlara bütünleşik yaklaşmak gerekmektedir.Kısaca bütüncül bir
kıyı yönetimi planına geçilmesi gereklidir.
9—Küresel Isınmaya karşı yerel yönetim çabaları ve
Bireysel Çabalarda Önemlidir.Bangkok’ta, şehir yönetimi, hafta içi bir akşam
tüm televizyon kanallarının saat 21.00’da ortak yayın yaparak şehrin mevcut
elektrik kullanımını bir kadranda gösterilmesine karar vermiştir.
9.1--Sonra da tüm bireylerden gereksiz ışık ve
aletlerini kapatmaları istenmiştir. Bir anda tüm seyirciler kadranın büyük
ölçüde küçüldüğünü görmüşlerdir. Elektrik kullanımı, iki normal boyutlu kömürle
çalışan elektrik santralini kapayacak seviyede, yani 735 megawatt düşmüştür.
10—Atmosferden karbondioksidin emilmesi için (karbondioksit ağaçlarının bütün yeni
binalara zorunlu yaptırılması,fabrikaların çıkardığı CO2 nin filtreden
ayrılıp,yer altı mağaralarına gömülmesi(Almanya buna başladı),emilen
karbondiksidin sanayide kullanımı-elektrikli/hidrojenli otoların
yaygınlaştırılması.
11--Enerji
Üretim Türlerine Göre Karbondioksit Emisyonu Oranları:
Linyit………………………………..910 g/kw
Taşkömrü…………………………...790 g/kw
Petrol……………………………..…760 g/kw
Doğalgaz…………………………....380 g/kw
Güneş Pili…………………………...200 g/kw
Jeotermal Enerji…………………….35-25 g/kw
Nükleer Enerji………………………..25 g/kw
Rüzgar………………………………...20 g/kw
Hidrolik Enerji………………………....4 g/kw