Düztabanlık-Ortopedik
Kusurların Tedavisi:
1--Çocukluk döneminde görülen
en sık ayak sorunu olan düztabanlık, tedavi edilmezse ileriki yıllarda kişileri
rahatsız eden bir problem haline geliyor.
1.1--Ayak altının çökmesi ya
da diğer bir deyisle ayak tabanının düzleşmesine "düztabanlık"
deniliyor. Bu kişilerde ayak tabanındaki eğriligin düzleşmesiyle ayak tabanı düz
bir görünüm alıyor.
2--Genellikle düztabanlı, çocuk yürümeye başladıktan sonra teşhis ediliyor. Bu çocuklar ayakta dururken ayak tabanın tamamı yerle temas ediyor. Ortopedik bir muayene veya ıslak ayakla betona basıldığında ayak izine bakılarak teşhis konulabiliyor.
3--Düztaban olan çocuklar genellikle
ayaklarını içe çevirerek yürüyorlar. Çocuk yere basınca ayak iç tarafındaki
kavis çöktüğünden vücut ağırlık merkezi ayağın iç tarafına düşüyor.Çocuk, vücut
ağırlık merkezini ayağın üzerine düşürüp dengeli yürüyebilmek için, ayağını içeri
doğru çeviriyor. Yani, ayağı içe doğru çevirerek yürümek düztaban olan çocuklarda
bir tür telafi mekanizması.
3.1--Düztabanlık, büyüme döneminde,
bazı bedensel problemlere neden olabiliyor. Bu çocuklarda, fazla yükseğe sıçrayamama,
hızlı koşamama ve çabuk yorulma en sık görülen şikayetler arasında. Erişkinlerde
ise, özellikle uzun sure ayakta kalması gereken kişilerde, düztabanlık şiddetli
ayak ağrılarına sebep olabiliyor.
3.2--Bu çocuklarda, düz tabanlığın
zamanla düzelmesini beklemek yerine, vakit kaybetmeden en kısa sürede ortopedi
uzmanına başvurmak gerekiyor.
4--Düz tabanlığın tedavisinde
ortopedi uzmanının önerdiği tabanlıklar veya fizik tedavi öneriliyor. Düztabanlığın
önlenmesinde en önemlisi ayakkabı seçimi.
4.1--Çocukluk çağında, tabanı
yumuşak ancak yanları sert olan ayakkabıların giyilmesi gerekiyor. Ayakkabı tabanının yumuşak
olması çocuğun yukarı doğru hareketleri daha kolay yapmasını ve dengede daha
iyi durmasını sağlıyor.
4.2--Yürümeye yeni başlayan çocuklarda
bot tarzında, ayak bileğini saran bağcıklı ayakkabıların tercih edilmesi
gerekiyor. Erken yaşlarda, her tarafı yumuşak olan spor ayakkabılar tavsiye
edilmiyor. Uygun bir ayakkabının topuğu saran kısmının topuğu destekleyecek
kadar sert olması gerekiyor.
4.3--Ayakkabının bağcıklı olması,
parmak ucunda bir miktar boşluk bulunması, tarak kısmının genişliğinin ayağa
uygun olması ve ayağı sıkmaması ideal bir ayakkabı için diğer önemli kriterler.
4.4--Ayakkabı topuğu ile
ayakkabının ön kısmının aynı anda yere değmemesi ve burun kısmının yerden 10-12
mm havada olması gerekiyor. ideal bir ayakkabıda topuk yüksekliğinin 1,5-2 cm'yi
geçmemesi ve iç astarının tümüyle deri olması da oldukça önemli.
5--Uygun ayakkabı seçimi için,içinde
üzerine basıldığında ayağın kalıbını çıkaracak biçimde ezilen karbon esaslı bir
malzenin bulunduğu karton kutuya ayak bastırılır ve oluşan kalıp esas alınarak
karbon fiberden her ayakkabı içine konulabilen bir tabanlık yaptırılabilir.Bu
işi İstanbul çapada vs yapan ortopedik taban yapan firmalar bulunmakta.Ayağın
kalıbını bir diğer çıkarma yöntemi ise 3 boyutlu okuyucuda bu işi yapmak ve
cihazın ayağın 3 boyutlu verileri ile karbonfiber tabanlığın yapılması
olabilir.
5.1--Çoğu kere uygulanan daha
zayıf bir yöntemde , bir kağıt üzerine basarak ayağın şeklini kağıda çıkarmak
ve ayağın en geniş yeri olan tarak kemikleri mesafesini enlemesine ölçmek gerekiyor.
Bu ölçüden daha dar ayakkabıyı kesinlikle almamak gerekiyor. Ayakkabının
kendinize uygun olup olmadığına karar vermeden önce en az bir saat yürümüş yada
akşamüzeri almak önemli olabilir.
6--Yüksek topuklu veya sivri
burun ayakkabılar ise uzmanlar tarafından önerilmiyor. Bu tür ayakkabıların mümkünse
hiç giyilmemesi, giyildiğinde ise en fazla 3 saat ayakta tutulması gerekiyor.
7--Düztaban olan kişilerin özel
ayakkabı giymesi öneriliyor. Düztabanlığın teşhis ve tedavisinin bir ortopedi
uzmani tarafından yapılması gerekiyor. Ayakkabıcılarda satılan ortopedik
ayakkabıların çoğunun düztabanlık tedavisinde kullanıma uygun olmadığının
unutulmamasi gerekiyor. Tedavi gerektiren durumlarda, ortopedi uzmanın reçetesi
ile ortopedi atölyelerinde ayak kalıbı çıkarılarak yapılan özel tabanlıklı
ortopedik botlar kullanılıyor.
8—Ayak sağlığını korumada:
1—Ayakkabı alırken Marka
ayakkabıları-yerli deri kaliteli ayakkabıları indirimli sezonlarda almak mümkün
ve ayakkabı alırken en az 2 çift alınması-haftanın yarısında birini-diğer
yarısında diğerini giymek ayak ve ayakkabı sağlığı için önemli olabilir.15 tl
lik ucuz çin ayakkabılarından uzak durmak gerekir.
2—Çorap alırken yazın bambu
ve pamuk-kışın yün çorap alınabilir.
3—Ayakta çıkıntı-haluks
valuks varsa bunun nedeni dar-sivri burunlu ucuz ayakkabı kullanmak olabilir.Bu
nedenle geniş burunlu kaliteli ortopetik tabanlı ayakkabı almak önemli.Haluks
valuks tedavisinde çıkıntıyı destekleyen aparatlar kullanılabiliyor.
4—Eklemlerde kireçlenme
varsa-yaşa bağlı bunun nedeni soğuk suda yıkanmak-eklemleri üşütmek-genetik
olabilir.Piyasada eklem kayganlığını artıran haluryanik asit ve kondroit
takviyeli hapları en az 3 kullanmak-sık sık paça(kelle paça değil) yada kemik
suyu çorbası içmek önemli.
5—Ayakta kısalık varsa vidalı
sistemlerle hastanelerde uzatılabilmekte.