Türkiyede İleri Seviyede Bilim Yapmanın Zorlukları:
1--Yard. Doç. Dr. Gülayşe İnce Dunn Koç Üniversitesi Molekuler Biyoloji ve Genetik Bölümü
1.1--Nörona özgü alternatif RNA kırpılması adlı projeyle burs kazandım. Bu projede sinir hücreleri üzerine çalışıyorum.
1.2--Sağlıklı bir sinir hücresinde gen programları ortaya çıkarabilirsek bu alandaki hastalıkları, zeka geriliğini, alzheimer’ı engelleyebiliriz.
1.2.1--Moleküler nörobiyoloji alanında çalışmalar yapıyorum. îşim DNA’larla.
1.3--Ancak Türkiye’de DNA’yla çalışmak için etik kurul izni gerekiyor. Bunu almak aylarca sürüyor. Bu bizi geriye atan bir durum.
1.4--Maddi imkansızlıklar çok fazla. Devlet destek veriyor ancak her kuruşunu nereye harcayacağımızı önceden rapor ediyoruz.
1.4.1--Oysa bilimsel projeler ucu belli olmayan çalışmalar. İki ay sonra neye ihtiyacınız olacağı belli olmuyor ki, siz yola çıktıktan sonra çalışma başka bir rotaya dönebiliyor.
2--Doç. Dr. Gamze Torun Köse Yeditepe Üniversitesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü
2.1--Benim projem omurilik yaralanmalarına biomalzemeyle çözüm bulmak amacını taşıyor. Doku mühendisliğiyle ilgili bir proje bu.
2.2--Bugüne kadar patente konu olacak pek çok çalışmam izin sorunları nedeniyle tamamlanamadı.
2.3--L’Oreal’den aldığım bu bursla projeyi hemen başlatacağım. Maddi sıkıntılar çıkıyor.
2.4--TÜBİTAK ve AB bursları var ama yeterli olmuyor.
2.5--En basitinden araştırmada çalışacak Post. Doc. (doktora sonrası araştırmacı) lazım.
2.6--Bir araştırmacının maliyeti yıllık 50 bin TL. Amerika’da üniversitelerde size teknisyen sağlarlar, araştırmacı ise sadece işiyle ilgilenir. Bizde öyle değil.
3--Yrd. Doç. Dr. Ayşe Başak Kayıtmazer Boğaziçi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü
3.1--Tıbbi yapışkan ya da hücreleri büyütmeye yarayacak bir madde geliştirilmesi üzerine çalışmamla burs kazandım. Yapısında doğal ürünler var.
3.2--Benim en büyük sıkıntım malzeme temin etmek. Bu malzemelerin Türkiye’de üretimi yok.
3.3--Distribütör firmalar da fiyatları birkaç kat pahalı tutuyor. Sipariş veriyorsunuz, gümrükte kalıyor.
3.3.1--İstediğiniz bir malzemeyi bir ila 4 ay arasında ancak getirebiliyorsunuz. Oysa bu bir araştırma sürecinde çok önemli bir süre.
3.4--Her malzeme için ABD’deki bilim insanlarının üç katı daha fazla para ödüyor ve daha geç elde ediyoruz. Üstelik yüzde 18 de KDV var.
3.5--Yine onlardan önce yayınlayabildiğimiz bilimsel yayınlar var.
4--Prof. Dr, İlkay Erdoğan Orhan Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi Anabilim Dalı
4.1--Ben de bitkisel bir beyin ve hafıza sağlığını koruyan bir ilaç geliştireceğim.
4.2--Türkiye 12 bin bitki türünü barındıran çok zengin bir floraya sahip. Türkiye’de doğal olarak yetişen ve halk arasında hercai menekşe olarak bilinen viola tricolor bitkisini kullanacağım.
4.3--Bu bitki Anadolu’da yüzyıllardır akıl çiçeği olarak da bilinir. Bunun yanında atriplex lasiantha adlı bitkiyi de kullanarak Alzheimer ve Parkinson hastalıklarının tedavisine yarayacak bir ilaç geliştiriyorum.
4.4--Bir yıl içinde tamamlanabilecek bir proje bu.
5--Dr. Seda Tığlı Aydın Ankara Üniversitesi Kimya\Mühendisliği Bölümü
5.1--Projem meme kanseri için alternatif bir ilaç geliştirilmesi üzerineydi.
5.2--Çalışmamdaki yenilikçi yaklaşım şu; kemoterapi kanserli hücreyi iyileştirirken sisteme de etki ediyor ve bu aşama hasta için çok acılı geçiyor.
5.3--Geliştireceğim ilaçta nano partiküller sadece kanser hücresini tanıyor ve ona etki ediyor. Sisteme zarar vermiyor.
5.4--Bu alanda uluslararası bir çalışma henüz yok.
5.5--Ancak ben de arkadaşlarım gibi bu tür çalışmalarda bürokratik engeller, maddi kaynak yetersizlikleri gibi sorunlarla mücadele ediyorum.
6--Yrd. Doç. Dr. Seda Keskin Avcı Koç Üniversitesi Kimya ve Biyoloji Mühendisliği Bölümü
6.1--Yeni nesil hidrojen depolama sistemleri üzerine bir proje geliştirdim. Burada metal organik nano malzemeler kullanılmasını amaçlıyorum. Yani içine hidrojen depolanacak nano malzemeler geliştireceğiz.
6.2--Bu grupta yaklaşık 300 bin malzeme var. Hidrojenle çalışabilen otomobiller çok ağır. Depoları da çok küçük.
6.3--Bu proje hidrojenle çalışacak birçok araca ilham kaynağı olacak.
6.4--Bir de malzeme tedariki çok zor Türkiye’de.
6.5--Avrupa ve Amerika’daki meslektaşlarımıza göre daha fazla emek ve zaman harcamamız gerekiyor. Verilen bursları özgürce kullanamıyoruz. L’Oreal bu anlamda farklı bir burs verdi.
Kaynak: yasemin.saiin@saDan.com.tr