Sodyum:

20.1-- sodyum yetmezliğine yol açan tiroid hastalığı hipotiroid, bazı idrar söktürücü ilaçlar, istifhar, ishal, siroz - hepatit gibi karaciğer hastalıkları, kalp- böbrek rahatsızlıkları, bağırsaklarda emilim ile ilgili sorunlar, kas erimesi, tuz kaybettirici maddeler, sara (epilepsi) depresyon - uyarıcı ilaçlar, böbreklerden su emilimini düzenleyen vazopressin (ADH) hormonunun normal seviyede olmaması, yanıklar, solunum ve metabolizma rahatsızlıkları, beyindeki hipofiz bezi ile ilgili sorunlar ve diyabet sodyum eksikliğine yol açar.

20.1.1—Sodyum eksikliğinin belirtileri ise; halsizlik, kramplar, kusma, baş ağrıları, ani vücut ısısı ve tansiyon düşmesi, depresyon, asabiyettir. Eksikliğinde nabız ile ilgili veriler normal seviyede değildir, sürekli değişmektedir. Sodyum miktarı 125 mg/l'den az ise acil olarak doktora başvurulmalıdır.

20.1.2—Sodyum eksikliğinde Zihinsel karışıklıklar, vücutta uyuşmalar ve kronik baş ağrıları oluşabilir. Hiponatremide kaslarda hissizlik, kramplar, kasın işlevini yitirmesi gibi ciddi sorunlar da ortaya çıkabilir.sodyum eksikliğinde görülen ilk rahatsızlıklar mide ve bağırsaktadır.

20.1.3-- Bol miktarda sodyum yüksek kan basıncına katkıda bulunur.

20.2- Aşırı terleme ve kusma ile, tuz alınmadan aşırı miktarda su içilmesi kandaki sodyum oranını düşürür, bol tuz yenilmesi ve az sıvı alınması da bu miktarı normalin üzerine çıkarır. Bunların dışında, öncelikle böbrek ve böbreküstü bezi olmak üzere bazı organların hastalıklarında da bu denge bozulabilir.

20.3--Vücuttan tuz ve su eksildiğinde, ağız kuruluğu, halsizlik, tansiyon düşüklüğü, çarpıntı ve şok görülebilir. Tuz alınmaksızın bol su alınması halinde de, su zehirlenmesi yaşanabilir. -

20.4--diureticlerin kullanılması, çok fazla ishal olmak veya kusmak kadar vücuttaki sodyum ve klor oranının azalmasına neden olur. Bu durum kan pH'sının artmasına neden olan metabolik alkalosis ile sonuçlanır. Metabolik alkalosisin semptomları şunlardır: nefes alıp vermeyi etkiler, idrar pH'sını alkali durumdan asidik duruma getirir, çok fazla potasyum salgılanmasına neden olur. Hypokalemic metabolik alkalosis bir çeşit potasyum yetersizliğidir, bununla birlikte kan ve dokularda pH'nın artmasına neden olur. Bu bozukluk kasların fonksiyonlarını etkiler, nefes almayı güçleştirir, yutkunmayı zorlaştırır ve ölüme neden olabilir.

20.4.1—Yutkunma problemlerinde tuz eksikliğine bağlı oluşabilir mi.

20.5-- Çok fazla tuz alınımı baş dönmesi, kusma, ishal ve karın krampları gibi rahatsızlıklara neden olur. Susuzluk mekanizmasının bozulmasının veya su girişindeki herhangi bir aksaklığın neden olduğu çok fazla su kaybı plazmada anormal derecede yüksek sodyum konsantrasyonuna (hypernatremia) neden olur.

20.5.1--Hypernatremia nadiren çok fazla tuzun vücuda girmesinden (çok fazla deniz suyunun yutulması veya benzeri) dolayı ortaya çıkabilir. Böbrek yetmezliğinin son basamağında idrarla sodyum atılmasında görülen bazı bozukluklar fazla sıvının vücutta kalmasına dolayısıyla şişkinliğe ve eğer tuz ve su alınımı sınırlanmazsa bazı kalp rahatsızlıklarına neden olabilir.

20.5.2--Ciddi bir hypernatremia; şişkinlik, yüksek tansiyon, hızlı kalp atışı, nefes alıp vermede zorluk, çırpınma, koma ve ölüme neden olabilir.

20.6--Yetişkinlerde günde 1500 miligram sodyum alınması gerekir. Bu ise yaklaşık olarak 3750 miligram tuz anlamına gelir.

20.7—Kaynakları: 

sofra tuzu,

salam,

jambon,

ketçap,

mısır gevreği,

çubuk kraker,

patates cipsi,

çorba,

hamburger, 

süt ve süt ürünleri, 

hamsi balığı, 

peynir, 

deniz tuzu, 

kabuklu deniz hayvanları, 

kırmızı 

yeşil biber ve deniz sebzeleri.

balık, 

kavrulmamış kuru yemiş , 

havuç,

 yer elması da sodyum açısından zengindir. 

Maden suyu tüketilmesi de tavsiye edilebilir.