Kaos ve Şehir Planlaması:

1--Kaos günlük dilde karmaşa ile çok karıştırılmaktadır. Kaos karmaşa değildir.Kaos sağlıklı düzeni idare eden matematik-diferansiyel denklemdir.

2--Kaos karmaşa değildir.karmaşada sistem elemanları-parametreleri arasında bir bağıntı-ilişki-bağlantı yoktur.

3--Kaos veya kaotik düzen sağlıklı düzendir.Herhangi bir sistem ki bunlar atmosfer-insan beyni veya vücudu-ekonomik sistem-borsa-sosyal sistem eğer sağlıklı sınırlar arasında davranışını sürdürüyor ise 

Bu sistemler kaotik  diferansiyel denklem tarafından idare edilirler-ne ile:parametreleri vasıtasıyla.

4--Bu anlamda tüm sağlıklı sistemleri idare eden matematik hareket denklemi yani    diferansiyel denklemi kaotik-non lineer diferasiyel denklemdir.

5--Matematikte hareket (aracın hareketi,bir telin titreşimi-suyun-gazın akışı -şehirdeki mekanların zamana göre değişimi   vs) diferansiyel denklemlerle ifade edilir.Bu anlamda iki tip diferansiyel denklem vardır.

1-Lineer diferansiyel denklemler.Bu denklemlerin çözümü grafik olarak bir eğri ailesine karşı gelir. Örneğin paralel çizgi grubu veya üst üste parabol ailesi olarak ortaya çıkar.

2--Lineer difernasiyel denklemler cansız ve basit sistemleri idare ederler ve zamana göre statik-sabit denklemlerdir.Yani zamana göre hiçbir değişimleri yoktur..

3--Öte yandan non lineer yani kaotik difrenasiyel denklemler zamana göre dinamik denklemlerdir.Zaman göre an be an değişirler.Bu denklemlerin grafik fonksiyonları incelendiğinde şu özellikler ön plana çıkar.

3.1--Zaman göre Kaotik değişim grafiklerinde,faz uzayı adı verilen zamana bağlı grafikte  bir ve iki çekici nokta olmakta ve eğri bu iki nokta arasında sürekli dolanmaktadır.

3.2--Bu eğri tıpkı bir kelebek kanadı gibi bir görünüm arz eder.Eğer sürekli olarak verilerin yüklenmesi devam ederse,kaotik eğriyi çizen kürsörün hareketi devam eder.yani çekici noktalar etrafında dolanımına devam eder.

3.3--Herhangi bir sistemin diferansiyel denklemini kurmak hele hele çözmek yani kısmi metotlarla çözmek yerine tam çözümünü bulmak  matematikte oldukça zor yerine göre imkansız işlerdendir.

3.4--Biz burada saf modellerle olayın özelliklerin anlayıp-bunları Doğal sistemlerde parametrik ve anlam benzeşimleri yardımıyla ,doğal sistemin doğru çözümlerin oluşmasına çaba harcamaktayız.

4--Kaotik Hareketin Özellikleri:

1-Kaotik sistemler başlangıç şartlarına aşırı duyarlıdır.İki insanın her bakımdan zamana değişimi kaotik kabul edilirse,aynı yumurtadan gelen ikizlerin,başlangıçta –döllenmiş yumurtanın ikiye ayrılması anında olacak küçük genetik fark bu iki ikizi farklı iki insan olmasına yeter.

2--Başlangıç şartları temiz ve uygun kurulmuş her sistem uzun ömürlü ve dayanıklı olabilir.

3--Evliliklerinin başlarında(evlilik kaotik bir yapıdır) birbiri ile uyumlu ve dengeli iki ilişki kurmuş kadın ve erkeğin  evlilikleri tabiî ki uzun ömürlü olacaktır. 

Aralarında büyük sevgiye rağmen uyumsuz ve dengesiz hareket adımları,belli süre sonra bu evliliği yıkacaktır.

4--Atmosferi idare eden diferansiyel denklem tabiî ki kaotik diferansiyel denklemdir. Bu anlamda çin de uçan bir kelebeğin kanat çırpması ,İstanbul da yağmura neden olabilir. Ki o kadar aşırı duyarlı bir sistemdir.

5--Bu anlamda kaotik sistemleri öyle cebri kontrol etmek düşüncesi sonuçta sistemin iflasına neden olabilir.

5.1--Yok atmosferi kontrol edelim-yok ekonomiyi kontrol edelim-yok insan davranışını kontrol edelim-yok sosyal sistemi kontrol edelim.Hepsi saçma.

6--Hele birde bir söz var.Kontrol edilmeyen güç , güç değildir nereye kadar.

7-Kaotik sistemelerde davranış öngörülemez.Ancak kısa süreli olarak 3 günlük hava tahmini vs tahmin yapılabilir.Adam senin zihnini okuyorum diyor.Yaradan bile mahrem diye insan zihnine girmek istemez iken,adam adamın zihnini okuyormuş.Zırva.

7.1--Adamın bakışların bakıp Çingene falcılarının her yere çekilebilecek yuvarlak lafları ile davranışını ne düşündüğünü söylüyor.

Şöyle ben öyle bir şey düşünmedim de bak nasıl sinirleniyor.Ki insan kendi zihnini bile kontrol edebilir.

7.2--Adam vucudunun metabolizma hızını öyle yavaşlatabiliyor ki dakikada 60-75 defa atan kalbi iki saate bir atıyor ve adam mağarada tefekküre dalıyor.Adama zehirli yılan veriyorlar adam da tık yok.

8-Kaotik sistemler peryodik hareketin bir ileri adımıdır.Yani bir sistem kaotik ise herhangibir gerileme-regresyon durumunda peryodik davranışa girmeye başlar.yani sterotipik-peryodik hareketler oluşur.

8.1--Aşırı stres durumunda,psikolojik sistem geriler ve sistem bir ileri-bir geri gidip gelmeye yada adam başlar tespih çekmeye.

8.1.1--Bu anlamda herhangibir sistemde peryodik davranışların görülmeye başlaması sistemin sağlığını kaybetmeye başladığını-gerilemeye başladığın anlamına gelebilir.

9-Bir sistemin kaotik hareket olup olmadığı, sistem verilerinin-sayı setinin,bilgisayarda  bir paket program ile analizi yapılır.

a)-Eğer fraktal boyut denilen sayı fraktal yani kesirli çıkar ise sistemin kaotik olduğu-

b)-yok tam sayı çıkar ise sistemin peryodik karakterli sinüzoidal olduğunu gösterir.

10--Kısaca kaotik hareket de fraktal boyut denen sayı  kesirlidir.Örneğin 3 boyutlu sistemde fraktal boyut en fazla 2,99 çıkar.Eğer 3 çıkar ise sistemin peryodik harekete geçtiğini gösterir.

11--Bir sistemde aşırı kaotiklik,fraktal boyutun en fazla boyut sayısına yakın en yüksek kesirli sayısıdır.

12--Sistem olarak insan kalp EEG Verileri-Atmosferik veriler-Ekonomik veriler-Şehirde mekanlarla ilgi veriler-zamana bağlı sayı yüzlerce-binlerce  sayılar-seti, 

fraktal boyut hesabı(nonlinner diferansiyel denklemler)-faz uzayı çizimi ilgili sitesinde parayla satılan paket programın kullanımı ile hesaplanarak, sistemim kaotik mi-peryodik karakterde mi olduğu anlaşılablir.Ne kadar kaotik-aşırı kaotik mi vs gibi

13--Bütün bu temel bilgilerden sonra şehirde mekanların zamana göre değişimi için eğer sistem sağlıklı olarak ilerlemiş ise kaotik yada fraktal boyutu daha yüksek-sağlıklı olarak gelişmemiş ise fraktal boyutu daha düşük olacaktır.

2—Şehir Planlamasında Kaotik Yapılanma:

1--Aşağıda yapılan çalışmada İstanbul un son 20 yılda , hızlı büyümeye vs bağlı oluşturulan  beton kültürünün İstanbul u esir alması olayının sayısallaştırılmasıdır.

2--Bu anlamda tüm şehir gereklerinin özelliklerini kendinde toplamış cumbalı evleri-ahşap/toprak evleri ve onun pencersinde olan sakısları-ötede bahçe ve bahçede yediveren güller-kedileri  ve de Arnavut kaldırımlı yolları olan kocamustafa paşa semtinin ve modern mimari olarak tabir edilen ihlas marmara evlerini çesitli açılardan fraktal boyutlarının karşılaştırılmasıdır.

3--Ve  sonuçta ihlas marmara hala kocamustafapaşa yakınlaşabilmiş değil.

4-- Her türlü üzüm(kınalı yapıncak-langanın hıyarı-merterin dut bahçeleri-bakırköy ve bağcılarda üzüm bahçeleri)meşrutiyette 800 dergilik çok yüksek bir kültürle düzey görülüyor.

5--Adamlar ölmüş hayvan beyininde kesit kesit ruhu arar iken(tabiî ki bir şey bulamadılar sadece çok zeki insanlarda nöron bağlantıları çok daha fazla idi.Yani nöronlar bilişsel süreçlerde bir cihaz olarak daha fazla işbirliği mi yapmış idi),tasavvuf yoluyla enel hakka nasıl ulaşırız diye ağlayan dervişler.

6--Sonuç olarak:Adı geçen üniversite ve araştırmacıları ile diyaloğa girilerek,yeni yapılacak kentsel dönüşüm  projeleri için öneriler alınabilir vede ………….çeşitli semtleri için daha kaotik daha sağlıklı olarak neler ne gibi düzenlemeler yapılabilir şeklinde öneriler de alınmalıdır.

7--Şehirlerde, şehirleri yeniden estetik ve ekolojik-estetik anlamında yeniden revize etmek.

Doğada dikdörtgenler prizması biçinde(kibrit kutusu) evler yoktur.Gerekirse yapılacak araştırmalarla doğadan bu konuda yardım almak.

7.1--Baraj kurma konusunda çalışacak tün inşaat mühendislerinin açık arazide herhalde en az 3 ay porsuk(usta)ların baraj kurmalarnı incelemeleri uygun olabilir.

7.2--Zira doğa mükemmeldir-Doğa tam bilimseldir.Doğa kesinlikle sıfır atık prensibiyle çalışır.Şehirlerin,mimari ve şehir planları açısından ilgili üniversitelerce kaotik incelemesinin yapılması.

8--İlgili rapora göre Osmanlıda sağlanan en üst seviye(fraktal boyutu en yüksek şehirleşme-kocamustafapaşa semtinin fraktal boyutu ihlas marama evlerinin çok üstünde-yani şu anda sağlanan şehirleşeme  mimarisi hala kocamustafa semtinin eski 

Osmanlı evleri ve Arnavut kaldırımı sokaklarına bilimsel-sayısal  olarak hala erişemedi.

Bu anlamda İstanbulu modern anlamda tekrar eski 1870 leri İstanbulun a yakın hale getirmek için ilgili araştırmacılardan rapor alınabilir.

8.1--Bu anlamda şehirleşme açısından şehirleşme-şehir planları mevcuda göre gereken bütün yeniden düzenlemelerin sağlanması.

9—Rapor:Mimar Sinan Üniversitesinde ilgi araştırmacılarınca yapılan(Kültür Üniversitesi-KAOS-2006 sempozyumu kitabına göre) İstanbulda İhlas Marmara Evleri  ile Koca Mustafa Paşa daki Osmanlı zamanı yapı ve yol strüktürü araştırmasına göre iyi kabul ettiğimiz İhlas Marmara evleri hala bu yapılaşmanın kalitesine ulaşmış değil.

Anılan Üniversiteye aynı bağlamda …………..i yol ve yapı kalitesi için aynı araştırma yaptırılabilir.

Elde edilen sonuçlara göre anılan araştırmacılara yapılabilecek çözüm önerileri için rapor istenebilir.

9.1--Şehir Planlamada Dikkate Alınabilecek Bazı Öneriler:

1-Bölgenin aktif yeşil alan miktarını ilgili üniversiteler vasıtasıyla  Y.lisans projesi anlamında sayısal hale getirmek ve ilgili tezde bölgeyle ilgili öneri raporu istemek iyi bir çözüm olabilir.

Bilgi olarak avrupada aktif yeşil alan miktarı 26 m2 iken,İstanbulda 2001 Yılında 1,9 m2 olduğu diğer bir deyişle avrupanın aktif yeşil alanın %7 si kadar bir yeşil alan sahip olduğu saptanmıştır.

1.1--Bu anlamda yeşil alan miktarını artıran çözümler:

1)-Kentlerde,yerde yapamadığmızı bina üstlerinde yeşil alanı artırmak için teşvik ve destek vermek,

2)-Bölge parkları kurmak(akciğer lopları noktalar),

3)-Her 2 m ye 1 değil,her 1 m de bir meyveli ağaç –akasya-leylak-polen yapmayan-kuşlarında beslenmesi ve çocuklarında kıracağı kesin olan meyve ağaçlarını (hep süs değil-ardıç kuşlarını da düşünmek gerekir. Onların yardımıyla doğa bu kadar yeşil olabilmiştir)  dikmek,

4)-İmar kanunuda yer alan ağaç dikme   şartını yapı denetimi ile gerçekleştirmek.

5)-Ayrıca yapılan bir çalışmada deprem şiddetİni azaltan unsurlardan en önemlilerinden biride aktif yeşil alan miktarıdır.İçinde bulunduğumuz kuraklığı ve 

Aşırı sıcak problemlerini ve bunun etkilerine karşı hızla(2-3 yıl) ve yoğun ağaçlandırma yapıp 26 m2 ye ulaşmak olmalıdır.

6--Sulama ile ilgili olarak hızla binalardan çıkan kullanım suyunu gri su haline getirip(bunu yapan firmalar var vs),bulunulan yerde açılacak derin su kuyularına basarak-

bulunulan her bölgede toprak nemini kontrol altına almak.Yada  su havzalarında yakın yer altı kuyularına  tekrar pompalamak.

7--yağmur anında gelen suyu,kanal bağlantıları ve vana düzeni kurarak ya bulunulan noktalarda açılacak derin su kuyularına yada baraj havlarındaki kuyulara basmak

8--Yapı Denetim  vasıtasıyla  evlerin önüne konulacak standart proje olarak kamelya-garaj,ferforjeli bahçe duvarı,kepen-teras yeşillendirmesi çizimleri yapmak ve bunu mülk sahiblerine yapı denetim şefliği vasıtasıyla uygulatmak.

Kısaca Bahçeli imar uygulamalarına gitmek. Kaldırımın bahçe olmadığnı kabul etmek.Teşekkül uygulamasından da uygun yerlerde vazgeçmek. Bahçeli,teraslı,ferforje duvarlı,havuzlu bir .....için.

9--Belediyede teknik personelin trafikle ilgili gözlem ve çözümlerini -önerilerini yazılı form olarak almak bu anlamda yeni yol ve çözüm önerilerini 1 aylık süreler için deneysel olarak uygulamak.

Bunun için önerilen yollar için 1 haftalık 8 saatlik saatte geçen araç sayısı sayıp,önerilen yeni yollar uygulandıktan sonra aynı yerde trafik yoğunluğu  bir daha ölçülüp yolun ve yolların rahatladığı sayısal hale gelince ,bu yol ,plan çalışmaları gereği geçici 1 ay trafiğe olarak trafiğe kapatıldı-özür dileriz  levhası kaldırılıp,yol uygun olduğu için daimi olarak trafiğe açılır. Kısaca bazı şeyler deneyseldir.

10--Bölgenin otopark  problemleri için belediye tarafından işletilen ve kurulan ücretli –üstü çocuk parkı altı otopark olacak şekilde otoparklar kurmak.

10.1--Küçük alanlarda 4-5 katlı-araç liftli(liftin fiyatı asansörün 10 da biri kadar olabilir-lift aracı taşıyacak çelik platformu-düşey raylar içinde emniyet sviçleri ile desteklenmiş bir güvenlik sistemi ile güçlü vinçler ile zincirli bir sistem ile üst katlar çıkarmak.teknik olarak gereken donanımlar sağlandığında,taşımda bir sorun olmaz.) 100 m2 lik mahalle otoparkları kurmak.-

11--Ana cadde altlarına bölge otoparkları-bölge sığınakları-Bölge su depoları kurmak.

12--Uygun bölgeler için yap-işlet-devret modeliyle tünel deki gibi  küçük çaplı tramvaylar kurulabilir.

6)-Kaldırım taşlarını sabit 20 cm e getirmek.Kaldırım taşlarını arnavut kaldırımı olarak döşemek-beton dökmek yerine yağmur suyunu altındaki toprağa geçiren taş kaplamalar kullanmak.