Belediyeler için Enerji-Su Tasarrufu Önerileri:

1—Belediye Tesisleri-Okullar-Kamu Kurumlarında Uygulanabilecek ve aynı zamanda plan notlarına girmesi önerilen maddeler:

1—Isıtma-Klima Tesisat:

1—Konut ve işyerelerinde binanın su ihtiyacı içinde geçerli olarak m2 den bağımsız Çatılara sıcak su ihtiyacı için güneş kolektörü konulması.

2—Toplam İnşaat alanı 5000m2 büyük konut-işyerlerine çatılara fotovoltaik panel veya küçük rüzgar türbini kurulması.

3—Kaloriferli sistemlerde baca gazın atık ısısından yaralanmak için kazan-baca bağlantısına ekonomizer bağlamak.

3.1-- Sanayide Baca Gazı Atık Isısından Enerji Üretmek:

Baca gazlarının ısısı ile fabrikanın sıcak su ihtiyacını çok rahat karşılar. Birçok yerde bu durumuma yeterince dikkat edilmediğinden baca enerjisi birçok tesiste atmosfere atılmaktadır.Bacadan atılan ısıdan faydalanılarak, kazan giriş havasının ısıtılması, tesisin sıcak su ihtiyacının karşılanması veya sanayi tesislerinde çeşitli proseslerin enerji ihtiyacı karşılanabilir. Ayrıca baca gazı atık ısısı ; ısı pompaları içinde çok iyi bir kaynak olabilir

3.2--Kalorifer tesisatında kullanılan sıcak su için Boru-Kazan içi kireç taşı oluşumuna karşı toksik-parlayıcı-yanıcı-kanserojen olmayan-sabunsu yapıda organik(doğal) bileşenli HYDROMX sıvısı-solüsyonu kullanılabilir.Suda  bulunan oksijeni çekmek suretiyle paslanma-kireçlenmeye karşı etkili olan solüsyon suya %50 oranında karıştırılarak  5 yıl boyunca %35 ısıl tasarruf sağlıyor.Servis ağı olan ürüne adı üzerinden internetten ulaşılabilir.www. hydromx.com-- Kadıköy / İstanbul-Tel: +90 216 386 66 33-HYDROMX -İstanbul Avrupa Yakası Bayisi -Işık İnşaat Ltd-Sefaköy-TEL:(0212) 472 7216

4--Klima cihazlarında atık ısıdan yaralanmak için geri dönüşüm cihazları kullanmak.

5--Kazan ve kombilerin yoğuşmalı olması.

2—Isı Yalıtım:

1--Binaların açık renk(beyaz,krem,açık renkler) su bazlı kendini temizleyen boyalarla boyanması yada açık renk kaplama yapılması

2--Çatıların ABD de olduğu gibi açık renk yangına dayanıklı kaplamalarla(kiremit veya alüminyum dışı metal kiremit vs) kaplanması

3--Dış duvarlara  içten/dıştan perlitli sıva yapılması-kat şapına perlitli şap atılması-çatıda alçı sıva öncesi perlitli şap yapılması-E sınıfı yanıcı malzemelerin çatılarda kullanılmaması.

4--Pencerelerin çift açılabilirli olması ve en az 12-16 mm kalınlıkta çiftcam-ısı cam olması.

5--Pencerelere %25-30 ısı tasarrufu sağlayan  içten kristal bond uygulaması yapılması

 3-Sıhhi Tesisat:

3.1—Konut ve işyerlerine su tasarrufu için paket tipi gri su tesisatı kurulup-filtre edilen suların

1—hidroforla wc rezervuarlarına bağlamak

2--yer nemini korumak için bina yanlarına açılacak kuyulara basılması yada kanalizasyona bağlanması.

3—2000 m2 büyük işyeri ve konutlarda lavabolara ve eviyelere fotoselli musluk takılması-alafranga helalarda 3 Lt rezervuarlı tiplerin seçilmesi.

4—Aydınlatma Sistemlerinde:

1--Konutlarda salonlara sarı LED veya kompkakt florasan ampul ile aydınlatma yapılması.(beyaz led-florasan melatonin salınımı bozup kanser riski oluşturabilir)

2--Tüm mahallere iskan safhasında sarı renkli tasarruflu ampul takılması

3—Mimari tasarımda şaftları konulmak kaydıyla İşyereleri özellikle fabrika ve market aydınlatmalarında gün ışığı aydınlatma sistemleri kurulması ve mimaride bunun için şaft yapılması

4—Yönetmelikte 5000 m2 olarak belirlenen ancak öneri olarak 3000 m2 büyük işyerlerinde aydınlatmanın otomasyona bağlanması.

5—Bina dışı bahçe aydınlatmalarında sarı led lambalı-tasarruflu ampullü –çatıya konulmuş fotovoltaik panelli aynı zamanda fotoselli sistemleri kullanmak.

6—Depo vs gibi az kullanılan alanlarda fotoselli-tasarruflu ampullü aydınlatma yapmak.

5—Yeşil Çevre Uygulamaları:

1--Terasların %100 yeşil teras olarak yapılabilmesi.ve bunu en üst katın daire sahibine ait olması.

2--Ağaç olarak kaldırımlara 6 cm çapında özellikle meyve-likstrum-meşe ağacı olarak tek daire için tek cephede en az 2 ağaç dikilmesi.

3--Sitelerde toplam İnşaat alanın %50 kadar alanın yeşil alan olarak ayrılması

3--Atık Dönüşümü Uygulamaları:

3.1--Müteahhidin yeni binalara her daire için mukavvadan geri dönüşüm kutusu yaptırması ve bunun en az 6 aylık gıda atık ve geri dönüşüm  poşetlerini dağıtması.

3.2—Mutfaklara lavabo altına yağ ayırıcı konulması. Ve Müteahhidin daire sahipleri adına biyodizel firmaları sözleşme imzalaması.

6--Binalarda Yenilenebilir Enerjileri Destekleyen Öneriler:

6.1-- konutlarda kombi girişine bağlanacak güneş kollektörü ile sıcak su üretiminde % 50 tasarruf sağlanabilir.Bunu teşvik  için projesinde güneş kollektörü kullanılan bina ruhsatlarında Belediye Makina-Elektrik harçlarında % 20 indirim yapılabilir.

6.2--Örneğin Yeni yapılacak ................... Belediye Başkanlığı binasını çevreye duyarlılığın resmi belgesi olan LEED sertifikası alacak biçimde tasarlamak ve bu sertifikayı almak uygun olacaktır.

4-- Belediyeler ve Enerji Bakanlığı vasıtasıyla halka bir defaya mahsus tasarruflu ampul dağıtılabilir.

7—Ülke Uygulamaları:

7.1--Hindistanda Çatılara Güneş Paneli Zorunluğu

1.1—Hindistanda Gurgaon kentinde  yerel yönetimin aldığı karar doğrultusunda yeni yapılan evlerin ve ticari binaların çatılarına güneş paneli yerleştirilmesi zorunlu olacak.

1.2—Bu karar Haryana eyalet yönetiminin şehirde ortaklaşa dört yeni elektrik trafo merkezi kurma önerisine sıcak bakılmadığı için alındı.

2—Gurgaon yerel yönetimi aynı zamanda yüksek güneş panelleri için borçlanan bina sahiplerine emlak vergisinde %10 indirim yapmayı değerlendiriyor.

3—Gurgaon büyük uluslar arası şirketler ile birçok emlak girişimcisinin projesiyle hızla gelişen bir uydu kent.

4—İstanbul da İş merkezlerinin bulunduğu Bağcılarda Mahmutbey vs prastij alanlarda veya Maslak-Mecidiyeköy-Şişli-Bakırköy de yerel yönetimler emlak vergisinde %10-20 indirim yaparak ve toplam inşaat alanı 10.000 m2 büyük iş merkezlerinin cepheleri ve çatılarına güneş kollektörlü sıcak su tesisatı-bina enerji ihtiyacının %25-30 karşılayan fotovoltaik panel koyma zorunluğu getirebilir.

7.2--Japonya Okul Binalarını Güneş Panelleriyle Donatıyor:

1—Japonya 2020 yılına kadar 32.000 okul binasına(200.000 evin ihtiyacı kadar) güneş enerjisi panelleri yerleştirmeyi planlıyor.

2—Hali hazırda 1200 okul binasında kullanılan güneş enerjisi panellerinin her biri 20kw elektrik üretebilmekte ve bu miktar enerjide yaklaşık 8-10 sınıfın elektrik ihtiyacını karşılamakta.

Kaynak:Tübitak-Bilim ve Teknik Dergisi-Eylül-2009

8--Yenilenebilir Enerjide Avrupa da Son Durum:

1—Danimarka 2013 yılında genel elektrik tüketiminin % 33 ,aralık-2012 de % 54 rüzgar türbinlerinden karşıladı.Danimarka hem rüzgar türbinlerini yoğun kullanmakta hem de satmakta.

2—İspanyanın 2012 sonunda genel elektrik tüketiminde rüzgarın enerjisinin payı % 21.1,%42.4 ü rüzgar-güneş-su-yenilenebilir kaynaklardan sağlandı.

3—Portekiz genel elektrik tüketiminin % 45 üzerinde yenilenebilir kaynaklardan temin etmekte

4—Almanya nın genel elektrik tüketiminde yenilenebilir enerjinin payını % 50 inin üzerine çıkarma hedefleri bulunmakta.Almanya fotovoltaik endüstrisinde hem önemli bir oyuncu hem de ciddi bir kullanıcı.

5—Japonya hem yakıt pili uygulamaları hem de rüzgar enerjisinde önemli bir oyuncu olmak üzere politikalar geliştiriyor.

6—ABD ,kaya gazı ile teknolojide 1.sıraya geçmek istiyor.Ancak kışın hiç yaşanmamış -62 C soğuklar bunun yerine yenilenebilir enerjiyi öne çıkarabilir.Çin ise yoğun biçimde kömür santrali kurarken Pekin kömür enerjisi kullanımın doğal sonucu olan hava kirliliği ciddi alarm vermeye başladı.Çin de kömürden fotovoltaik-rüzgar enerjisine ciddi bir kayış yaşayabilir.

7—Türkiye 2023 yenilenebilir enerji hedefi olarak % 30 un üzeri gibi daha kısa bir çıta hedeflemiş durumda.Son kuraklık hükümetleri sera gazı emisyonlarını ciddi olarak düşürmeye,yenilenebilir enerjide hedefleri % 50 lerin üzerine çıkarmayı,yenilenebilir enerji endüstrisine yatırım yapmayı,sulu tarım yerine kuraklığa dayalı tarıma ve enerji-su verimliliği  yatırım yapmaya yönlendirebilir.

9--Dünya Enerji Dağılımı:

1—Fosil Kaynaklar……………………........%86

Petrol………………………………………..%38

Doğalgaz…………………………………….%27

Kömür………………………………………..%18

2—Nükleer enerji……………………………..%8

3—Diğer Enerjiler(Yenilenebilir)………….…%8

Kaynakça:Dünya Gazetesi

10—Fotovoltaik Panel Yaklaşık Kurulum Fiyatları:

5 Yıl Fatura Öde-5 yılda Bedavaya Gelsin-Çatıya Fotovoltaik Panel

1--Elektrik Olmayan Yerlerde:

1.1--Tam Paket: 8.000TL +KDV

1.1--6x9W tasarruflu ampul, Led TV, Uydu cihazı, Bilgisayar, Buzdolabı, Çamaşır makinası çalıştırmaktadır.

1.2--Mini Paket:

2.1--650TL + KDV

2.2--2x9W Ampul(4 saat), portatif TV(3 saat), Bilgisayar (2 saat), şarj cihazları(2 saat) elektrik ihtiyacınızı karşılar.

2—Elektrik Olan Yerler-Şebekeye Satabilmek İmkanı:

2.1--Konutlar İçin Örnek Ödeme Tablosu

100 TL elektrik faturanız mı var? ( 25 yılda ödenecek miktar 50.000 TL)

5 YIL TAKSİTLİ ÖDE    20 YIL BEDAVA

PEŞİNAT:-TAKSİT--145 TL X 60AY—TOPLAM-8.700 TL

2.2-Ticari İşletmeler İçin Örnek Leasing Ödeme Planı

7.000 TL elektrik faturanız mı var? ( 25 yılda ödenecek miktar 3.500.000 TL)

6 YILLIK ÖDEME-7.800  X 72AY

3—Yaklaşık Fiyatlar:

4.1—Konutlar İçin:  Aylık 50TL fatura ödeyenler için...4.000TL

Aylık 100TL fatura ödeyenler için…………………..…6.500TL

Aylık 150TL fatura ödeyenler için…………………..…9.750TL

4.2--İşyerinizin elektrik ihtiyacını karşılıyoruz.

Aylık 5.000TL fatura ödeyenler için………………………290.000TL

Aylık 7.000TL fatura ödeyenler için………………………400.000TL

Aylık 10.000TL fatura ödeyenler için……………………..550.000TL

Aylık 25.000TL ödeyenler için…………………………….1.800.000TL

Aylık 50.000TL ödeyenler için……………………………..3.500.000TL

Kaynak:http://mertgroup.com.tr/enerji/fiyatlamalar/

9—Park-Bahçe sulamalarında su kuyusu açılarak-istenirse 2 m yüksekte su deposu kurularak Yaklaşık 10.000 TL ike pompası ve depo hatları ile DC pompalı-panelli toprak sulama sistemi-damlama sulamalı olursa çok iyi kurulabilir.

11--İş Merkezi Cephelerini Güneş Paneli İle Kaplamak:

11.1—İngiltere nin Manchester kentindeki CIS servis kulesinin üç tarafına 7244 güneş paneli yerleştirilmesi aralık ayında tamamlandı.

11.2—Bu durumuyla yapı Avrupa nın en büyük dikey güneş paneli olma özelliğini kazanmış bulunmakta. Kaynak:Popular Mechanics-Arlık-2005

11.3—Türkiye de birçok iş merkezinin özellikle İstanbul da gökdelen iş merekezlerinin bazı cepheleri dikey olarak güneş panelleri ile kaplanarak binanın enerji ihtiyacı ciddi oranda azaltılabilir.Belediye bunu teşvik etmek için inşaat harçlarında ciddi oranda indirim yapabilir.

11.4--Solar Sokak Aydınlatması:

1—Ericom firması İSTKA dan aldığı 575174 TL lik destekle  Lityum ferrit fosfat batarya tabanlı solar sokak aydınlatması projesi gerçekleştirdi.

2—Sokak aydınlatmasında güneş panellerinin altına yerleştirilecek lityum bataryalar ve LED armatürler sayesinde direğin altında bir kabinete ihtiyaç kalmıyor.

12--Kojenerasyon Sistemleri:

1--Kojenerasyon bileşik ısı-güç üretimi demektir. Yani tek sistemde elektrik ve buharın birarada üretilmesidir.

2--Kojenerasyona sahip işletmeler, elektriği kendileri ürettikleri için iletim kaybı ve şebeke elektriğindeki gerilim ve frekans dalgalanmalarının yol açtığı zararlar yoktur.

2.1--Atık ısıyı geri kazandıkları için birim enerji maliyetleri düşük olmaktadır.

2.2--Elektrik kesintilerinden etkilenilmemektedir. Ayrıca şebeke ile senkron çalışıldığı için santralde arıza veya bakım olduğunda şebekeden elektrik alınabilinmektedir.

2.3--Kojenerasyon sistemlerinin uygulandığı alanlar sanayi ve hizmet sektörleridir.

2.3.1--Sanayi sektöründeki uygulamaları; kimya, tuğla, selüloz ve kağıt, demir çelik, motor sanayi, petro kimya, mobilya, gıda ve tekstil alanlarındadır.

2.3.2--Hizmet sektöründeki uygulamaları; hastaneler, oteller, spor salonları ve bölgesel ısıtma alanlarıdır.

2.4--Bileşik ısı-güç üretim tesislerinde yakıt olarak yaygın şekilde doğal gaz kullanılmaktadır.

3--Sistemlerin kendilerini 2,5-3 yılda geri ödediği görülmektedir. Yüksek verim ve dolayısıyla üretim esnasında sarfedilen birim enerji başına atmosfere salınan emisyonların düşük olması kojenerasyon sistemlerinin önemini bir kat daha arttırmıştır.

4—Belediyeler kojenerasyonu destekleyebilir ve kendi tesislerinde ve çevre binalrda hem elektrik hemde ısıyı-ısıtma/soğutma-absorbsiyonlu soğutma amaçlı olarak kullanabilir.

Kaynakça: Kojenerasyon Sistemlerine Genel Bir Bakış--Araş.Gör. Serkan ÖZER* Yard.Doç.Dr. Semih ÜZE*--*T.Ü. Çorlu Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Çorlu/TEKİRDAĞ

13—Fotovoltaik Panel ile Üretilen elektrik için Lisansız Elektrik Üretimi en çok kimlere uygun:

1—Sulu tarım yapan ve elektrik motorlarıyla su basan çiftçiler

2—Benzin istasyonları-Çünkü hepsinde genellikle büyük çatı var ve bu çatı güneş panelleri için uygun bir alan oluşturmakta.

3—OSB ler deki küçük ve orta boy işletmelerin çatıları bazı yerlerde güneşe uygun bazı yerlerde rüzgara uygun.

4—Tavuk ve balık çiftliklerinin çatıları güneş paneli kurmaya müsait.

5—Büyük çatıya sahip fabrikalar.

6—Trakya da bir fabrika üreteceği elektriğin tamamına yakınını kendisi kullanacak ise  lisansız elektrik üretimi yatırımını ortalama elektrik faturası ödermiş gibi bir finansman formülüyle yapabilir.Rüzgarda yatırımın geri dönüş süresi 5-5.5 yıl olurken,güneş panellerinde 8-9 yılı bulabilir.Aynı tesisi Konya da yapacaksanız güneşi tercih etmenizde fayda var.

7—Lisanslı yada Lisansız elektrik üretiminde Devlet jeotermal,rüzgar,güneş,su ve biyo kütleden elektrik üretenlere asgari bir fiyattan alım garantisi sağlıyor.Bu değer kwh başına su ve rüzgar da 7.3 dolar/cent,jeotermalde 10.5 cent,güneş ve çöp gazı-biyokütleye dayalı enerji üretiminde 13.3 cent düzeyinde.

8—Belediyeler lisansız elektrik üretiminde Makine Ruhsat harçlarında harç desteği sağlayabilir.Kendi tesislerinde-okullarda lisanssız elektrik üretebilir.

Akıllı Şehirler Konsepti:

14--Akıllı Evlerde Yapılan Enerji Tasarrufu-Örnek:

1--Akıllı ev teknolojisi ile bir ev için gerekli olan elektrik ihtiyacı % 25 düşürülebilmekte.

2--Yıldız Üniversitesinin inşa ettirdiği İSTKA dan 888708 TL bütçe desteği alan ev de bir evde olması gereken tefriş yapıldı.

3--Enerji sektörü için demo niteliğindeki ev de yapılan çalışmalar ile enerji ihtiyacı % 25 azaltıldı.

15--Akıllı şehir vizyonu için yapılabilecek uygulamalar şunlar olabilir:

1—Şehrin tüm bölgelerinin havadan helikopter ile yazın ve kışın termal fotoğraflarının çekilmesi- sonra termal kamera ile ısı kaçakları  kontrol edilecek.Bu şekilde şehrin ısı adaları ve ısıl dağılımı saptanarak gereken tedbirlerin alınması yoluna gidilebilir.

2—Yenilenebilir esaslı(jeotermal ,güneş santralı vs)Bölgesel ısıtma sistemi kurulması

3—Sıcak su ihtiyacı için güneş kolektörü sistemleri kurulması

4—Parklarda ve çevre için gün ışıklı veya sarı LED li güneş panelli aydınlatma sistemleri kurulması.

5—Şehrin ısı-elektrik vs enerji süreçlerinin otomasyon ile dijitalleştirilip-panolarda halka ansal olarak gösterilmesi.Bu suretle bir farkındalık oluşturulması.Aynı zamanda akıllı şehir portalında internet üzerinden de göstergeler ile izlenmesinin sağlanması.

6—Akıllı-elektrikli/normal-navigasyonlu ulaşım sistemleri kullanmak bisikletler için yol düzenlenmesi yapmak ve bisiklet parkları yapmak.

7—Şehirde toplu taşımda elektrikli otobüs kullanmak

8— Elektrikli araçlar için Enerjisini güneşten alan şarj istasyonları kurmak.

9—Her apartmana geri dönüşüm kutuları konulması ve konutlardan atılan geridönüşüm atıkları bu kutulardan toplanıp-değerlendirilmesi-gıda atıklarının kompost yapılmak üzere değerlendirilmesi

10—Sulamada su tasarrufu için apartmanlara gri su tesisatı kurulması sağlanan gri suların apartmanda tekrar alafranga hela rezervuar ve bahçe sulamasında kullanılmak üzere kapalı su kuyularında kullanılması-su kuyularında su biriktirilmesi ile toprak neminin korunması

11—İzmit BB yaptığı gibi anayide kullanılan su rezerv edilip-arıtılıp tekrar sanayiye verilmesi.

12--Tepebaşı Belediyesi akıllı şehirler uygulaması için çalışmakta.

16--Beyaz Eşya ve Ofis Cihazlarında Enerji Tasarrufu:

1--Beyaz eşya alırken A+ veya A++ sınıfı cihazları satın almak.

2--Klimalarda A+  veya A++ sınıfı klima alınmasıyla % 20-40 oranında tasarruf sağlanabilir.

3-- klima yerine tavan tipi aspiratörler kullanılabilir.Ve bu şekilde ABD de evlerin % 75 inde kullanılan klima yerine,tavan tipi vantilatör kullanımıyla ,elektrik maliyetinde % 97 tasarruf sağlayabilmektedir.

4--Elektrikli cihazların bağlandığı fişlerin anahtarlı olması ile,cihazın çalıştırlma sonrası bu fişin anahtarı kapatılarak bekleme konumu pratik olarak ortadan kaldırılabilir.

5-- Fabrika binalarında  mekanik-elektrik tesisatları için mutlaka zonlara ayrılarak tesisat çözümlenmelidir.Örneğin ısıtma ve soğutma ve elektrik tesisat için bölümün ısıtmasını kontrol eden tek bir termostat olmalı-yine her departman ayrı bir  elektrik tesisatı olarak tek bir anahtarla kontrol edilebilmelidir.ve bu anahtarların tümü kat anahtarında-kat anahtarlarıda  tabloda tek bir anahtarla kontrol edilebilmelidir.

5.1--Bu hiyerarşik yapı ile,mesai çıkışı tüm katlar kapatılarak,sızıntı elektrik enerjisi harcaması(harcanan tüm elektrik enerjisinin % 5-10 kadar) ortadan kaldırılabilir.

5.2--Her Müdürlüğün elektriğini tek bir anahtarla kontrol etmek-ve bu Müdürlük elektrik anahtarlarını katta kontrol eden bir tek kat kontrol anahtarı ve bunları kontrol eden tek anahtar ve bunları  barındıran bir tek pano düzenine gidilmesi uygun olacaktır.

5.3--Kapalıyken bile TV ,normal gücünün % 10-15 i kadar bir enerji harcar.Bu nedenle her türlü cihaz üzerinden anahtarlı 3 lü fişlere takılabilir.Cihaz ,fişin üzerindeki anahtar kapatılarak devre dışına bırakılabilir.

5.4--Bekleme modunda kalan elektrikli cihazların harcadığı enerji,kullanılan tüm elektriğin % 5 ini oluşturuyor.

6--Lazer yazıcılar 300Watt akım çekerken,kartuşlu yazıcılar sadece 10 Watt çeker.

7--Klima yerine uygun yerleşimler ile vantilatör kullanılması.Klimaların  toplam elektrik enerjisi tüketimindeki payı % 15 dir.

8--İnternet için harcanan enerji, toplam elektrik enerjisi tüketimindeki payı % 3-13 arasındadır.

8.1--Vergi ödemeleri-internet bankacılığı-vergi beyannameleri-vergi  formlarını internette yapmak,banka gişesi yerine atm den işlem yapmak ile ciddi enerji tasarrufu sağlanabilir.

9--Bilgisayarlarda kullanılmadı zaman enerji star özelliği olanların seçilmesi ile % 70  oranında tasarruf sağlanabilir.

10--Ayrı ayrı makineler yerine  tek bir Yazıcı-Fotokopi ve tarayıcılı fax makinesi ile yılda 400 kwh enerji ve malzemeden ciddi oranda tasarruf sağlanabilir.

11-Masa üstü bilgisayar yerine diz üstü bilgisayar alımı ileyılda 220 kwh enerji tasarrufu sağlanabilir.

12-Evlerin % 5 inde   Telsiz telefon yerine ,kablolu telefon kullanılması ile  yılda 140 milyon kws  enerji tasarrufu sağlanabilir.

13--80 Ekran plazma yerine LCD televizyon alımı ile yılda 275 kws enerji tasarrufu sağlanabilir.

14--Koşu bandı yerine  açık havada 25 dk spor yaparak yılda 60 kws enerji tasarrufu sağlanabilir.

16--Bilgi hırsızlığına karşı işyerlerine internet için ayrı,firmanın işleri için ayrı bilgisayar sistemi kurmaları ve bunlar arasında fiziksel bir bağlantı olmaması.Konutlarda çocukların internet girişi ni kontrol etmek için filtre programlar kullanılması.

17--Evimizde  kullandığımız  enerjinin  yaklaşık  %20'si  elektrikli  aletler  tarafından tüketilmektedir

18--Ev İçi Elektrik Tüketim Payları:

%30 …….…………… buzdolabı

%28 ……...………….. aydınlatma

%10 …………………. elektrikli fırınlar

%10 ...……………….. Televizyon

%7……………………çamaşır makinesi,

%6…………………… bulaşık makinesi,

%4 ……………………ütü,

%3 ……………………elektrikli süpürge ve

%2 ……………………saç kurutma makinesi paya sahiptir.

19--Enerji verimliliği "A" sınıfı olan bir buzdolabı "D" sınıfı bir buzdolabına göre %45, "G" sınıfı bir buzdolabına göre ise %56 daha az enerji harcar.

20--Yeni bir buzdolabının 8-10 yaşındakilerden daha az enerji tükettiğini unutmayalım.

21--Enerji verim sınıfı yüksek yani enerji tüketimi düşük buzdolaplarını tercih edelim.

22-- Enerji verimliliği "A" sınıfı olan makineleri kullanmalıyız

22.1--Enerji verimi yüksek "A" sınıfı bulaşık makinesi, "D" sınıfı bulaşık makinesine göre %32, "G" sınıfına göre de %48 enerji tasarrufu sağlar.

22.2--A++" sınıfının en yüksek "G" sınıfının ise en düşük verimlilikte olduğuna dikkat edelim.

23--Buzdolaplarımızı; fırın, radyatör gibi ısı kaynaklarından en az 30 cm uzak bir yere yerleştirelim, güneş ışınlarından uzak tutalım.

23.1--Duvarla arasında 10 cm, yanlardan ise 15 cm mesafe bırakalım

24--Çamaşır makinelerinin aylık ortalama enerji tüketim değeri dikkatli kullanılmadığında 15  kW/saat  iken  dikkat  edilecek  birkaç  hususla  birlikte  tüketim  9  kW/saat‘e kadar düşürülebilmektedir.

25--Bulaşıkların yıkanması için 60 derece sıcaklık istenir ancak 50 derecede de bulaşıkların yıkanması mümkündür. Bu sayede yüzde 10 daha az enerji tüketmiş oluruz.

26--Torbalı süpürgeler yerine su hazneli süpürgeleri tercih etmeliyiz.

27--Stand-by" konumunda enerji tüketmeye devam ederler. Harcanan bu enerji yaklaşık olarak cihazın kendi enerjisinin %5'i kadardır.

28--Çalışmayan cihazların "Stand-by" konumunda iken elektromanyetik kirliliğe yol açtığını unutmamalıyız.

29--Su ısıtmak için gazlı ocağı kullandığımızda %50 daha az enerji harcarız.

30--Su depolayan-termisifon vs  sıcak su üreticileri yerine anlık su ısıtıcılarını tercih etmeliyiz

31--Fazla enerji tüketen yalıtımsız eski ısıtıcılarımızı değiştirmeliyiz.

32--Banyo yapmak yerine duş almak %30'a yakın enerji tasarrufu demektir.

33--Ayarlanabilir debili su başlıklarıyla daha az enerji ve su tüketimi sağlayabiliriz. Bu başlıklar sayesinde dakikada 25-30 litre su yerine, 9-12 litre su tüketiriz. Böylece 5-6 dakikalık bir banyo esnasında 50-100 litre sıcak sudan ve o oranda daha az enerjiyi tasarruf etmiş oluruz.

34--Mutfak işleri için 50 derece banyo için ise 42 derece uygun sıcaklıklardır.

35--Klimanın kışın ısıtma sıcaklık ayarı çok yüksek, yazın soğutma sıcaklık ayarı çok düşük tutulmamalıdır.

36--Yaz aylarında dış ünitenin güneş ışığıyla direkt maruz kalmamasına dikkat etmeliyiz. Gerekirse gölgeliklerle güneş ışığının klimayla temasını önlemeliyiz.

37--Fırın ve ocak satın alırken enerji sınıfı "A" ve üstü olanları tercih edelim

38--Cam ve seramik kapların ısıyı daha fazla tutması nedeniyle bu kapları fırınlarda  kullanıyorsak ısıyı 15 derece daha düşürebiliriz.

39--Saç kurutma makinelerinin 15 dakika çalışması 75 wattlık bir lambanın 3 saat boyunca yanmasına eş değerdir.

40-- Kullanılmayan zamanlarda bilgisayarlarımızı ,Yazıcı ve fotokopi makinelerini de kullanmadığımız zamanlarda kapalı tutarak enerjiden tasarruf edebiliriz.

41--Lambaları ; zaman ayacı ve fotosel ile kontrol etmek.Süreli İşler İçin(Fırında Yemek Pişirme,Çamaşır Makinesinde çamaşırlarında sıcak suda çamaşırı 30 dk ıslatmak için vs) taymırlı(zaman sayıcı) priz kullanmak.