Türkiyenin Yapısal Problemleri-Öneriler:
1- Beyin Göçü: Beyin göçünün Türkiye Ekonomisine yıllık maliyeti 2-2,5 milyar dolar.Türkiyede iyi eğitim gören her 100 kişiden 59 u dışarıya gidiyor.
2-Arge Oranı: Gelişmiş ülkeler milli gelirlerinin %2 ni AR-GE için ayırırken,Türkiye %0,8 ini ayırabiliyor.
3- Eğitimde İşgücü Planlaması :Bunu yapacak kurum herhalde Milli Eğitim Bakanlığının Eğitim Planlama Genel Müdürlüğü olacaktır.Ve bu Müdürlük gerek il bazında gerek ülke bazında tüm kaynaklardan aldığı veri akışı ile her yıl ilköğretim-Üniversite için meslek kontenjanlarını belirleyecek,Üniversiteler için yaptığı çalışmayı YÖK gönderecektir.YÖK bunun planlamasını yapacaktır.Türkiyede Eğitimde işgücü planlaması ya yapılmıyor ya bir takım problemler var.Türkiye de mühendis fazlası-hemşire eksiği var.Bu teknik personel Türkiye de iş bulamayınca dışarıya gidiyorlar.
4- Üniversite –Sanayi İşbirliği :Üniversite –sanayi işbirliğini geliştirmekve öğretim üyelerinin sanayide çalışmasına imkan vermek gerekir.Bunu sağlamak yani sanayi ile ilgili bağlantıları kurmak üniversite yönetiminin işi olmalıdır.Yönetimin 1.işi ders vermek ve bunu düzenlemek ise ise 2. İşi bu olmalıdır.
5- Avrupa insan sermayesi endeksinde ki Durumumuz:Brüksel merkezli düşünce kuruluşu The Lisbon Council e göre ; Türkiyenin insan sermayesi ve gelecekteki ekonomik potansiyeli açısından orta ve doğu Avrupa insan sermayesi endeksinde slovenyanın ardından ikinci durumda.Bu sıralama göre:
1-Slovenya…..22,3 2-Türkiye………24,9 3-Litvanya………….25,6 4-Çek Cumhuriyeti…26,3 5-Estonya………26,6 5-Letonya…….28,2 6-Romanya……..29,9 7-Macaristan……….30,6 8-Slovakya………31,7 8-Bulgaristan………32,7 9-Polonya………..34 10-Hırvatistan…….35
6-Liderler Otokrasisinden Sistem Eksenli Yönetime Geçmek:
1--lider eksenli değil,sistem eksenli bir anlayış ve düzenleme oluşturmak gerek.Öncelikle egosunun toprağa yaklaşması gerekir..Liderde sistemin Koordinasyonunu yapacak en iyi adam olmalı. Kısaca Lider eksenli yönetim anlayışından sistem eksenli yönetim anlayışına geçilmelidir. Bunun için mikro-makro sistem araçların oluşturmak ve bunları zaman içinde 2.,3. versiyonları ile ilerletmek gerekir.
7-İnsanlarımıza Nasıl Analitik Düşünmeyi Öğretebiliriz:
1-Herkese(Doktor,mühendis,çocuk, öğretmen,çiftçi vs) otoket eğitimi verirseniz. 2-3 boyutlu çizim yapmak suretiyle tek boyutlu düşünce üretiminden insanlarınızı 2-3 boyutlu düşünmeye yönlendirebilirsiniz.Ve bunun gerçeklenmesi halinde Türkiye toplumu genç nufusu ile zıplar.Her çizimde yapılan hata ve düzeltme sonuçta zekanız için sinir bağlantılarında yeni bir bağlantı artışı getirir.Bu da toplumsal olarak kullanılabilir işlenmeye hazır zeka potansiyeli yani IQ nuzu yukarı çeker.
8-Herşeyi Sorgulamaya Ve Altında Yatan Mantığı Anlamayı Öğretmeliyiz.Zira etrafınızda görülen her fiziksel ve düşünsel şey(paltonuz, lambanız, yollarınız, evleriniz, yemeğiniz,cam pencereniz,kitabınız ve onun içinde bulunan tüm düşünceler vs)insanlar uygarlık için üretmişlerdir. Yani insan oğlu dünyaya fiziksel ve düşünsel olarak çırılçıplak olarak indirilmiştir.yada kendini böyle bir ortam içinde bulmuştur.Ve de her insan yavrusu aynı mantıkla yeniden dünyaya gelir.
3—İnsanlarımıza normalin az üstünde hızlı konuşmayı ve hızlı yürümeyi öğretmeliyiz.Hızlı konuşma paraleinde hızlı yani daha verimli düşünmeyi getirecektir.Bu konuda seçilmiş TV filmeleri ve tiyatro örnekleri iyi bir eğitim aracı olabilir.
9- Kamuda Motivasyon: Bu tip problemlerin çözümünde motivasyon araçların geliştirmek gerektiği açık.Belediyelerde olduğu gibi,trafik denetlemelerinden kesilen cezalar emniyet için bir yardım sandığı adı altında döner sermeye katarılabilir ve aylık olarak çalışanlara ödenebilir.Bu bir nevi yerinde-merkezi olmayan-lokal kamu zammıdır.Bu bağlamda tüm kamuda memurlara 2 bayram ikramiyesi vermek ,tıpkı işçiler gibi uygun olacaktır.Bu mantık yani döner sermaye mantığı,maaşın örneğin % 20 si kadar tüm kamuda bir motivasyon aracı olarak kullanılabilir.
9.1--Memurlara Ve İşçilere Verilen İkramiye:Memurların ve işçilerin aldıkları ücretler aşağı yukarı sabit olup,bu sabit ücrete bağlı gelir-gider dengesi doğal olarak her 3-4 ayda bir açık vermektedir. Bunun nedeni bu olgunun yani açık olayının,ücret fonksiyonun sabit fonksiyon olmasının sonucudur. Bu anlamda her 3-4 ayda bir verilen ikramiyeler sistemin daha aşağı gitmesini engelleyip,sistemi resetlemekte yani başlangıç konumuna getirmektedir.Kısaca sabit ücretlere bağlı oluşacak açıklar ancak ve ancak 3-4 ayda bir ikramiyelerle dengelenmelidir.Yada ücret-zaman fonksiyonu hafif artan bir değişim olarak ödenmelidir.
9.2-Eğitim:Tüm kamu personelinin bilgisayar-ingilizce eğitimleri özel ve güçlü eğitim kurumlarında verilmelidir.Öte yandan tüm memurlar için sürekli eğitim merkezleri ile eğitim sürekli hale getirilmeledir. Verilen eğitim tıpkı bir tıp kongresi gibi yeni bilgiler hafta içi mesai saatlerinde personele vermek suretiyle sağlanabilir.Yine aynı mantıkla kamuda memurlara liste altında yada siparişle tüm yasal teknik-genel olarak kitaplar ayda bir adet verilmelidir.yani kitap yardımı yapılmalıdır.Eğer ,Türkiye de eğitim örgün-yaygın-sürekli eğitimle zıplatılabilirse, bu da Türkiyeyi her şeyi ile zıplatır.İlkokul mezunu herkesin elinde bir gazete-kitap mutlaka olmalıdır.
9.3-Trafik Kazaları:Gerek Türkiye gerek İstanbul da belli noktalarda kazalar yoğunlaşmakta. Bu anlamak için nokta bazında kaza istatistikleri çıkarılmalı ve anılan nokta kazaya neden olan yapılanma ortadan kaldırılmalıdır.Bu yapılanmalar :Yol güzergahı belirlenirken tek kriter sadece ekonomi k olarak coğrafi-topoğrafik şartlara bağlı olarak en kısa yol seçilebilmektedir. Ki bu doğru değildir.Tek kriter ekonomi ve coğrafi durum olmamalıdır.Zira bu kritere göre seçilmiş bir yolda habire kaza oluyorsa seçim pekde sağlıklı yapılmamış olacaktır.Yol güzergah seçiminde dikkate alınacak kriterler şunlar olabilir.
1--En kısa yol olması
2--Bulunulan yerin hava durumunda pik değerler-Bu değerlere uygun önlemler alınmalı.
3--Yol güzergahından mezarlık geçmesi.Kesinlikle mezarlıklar bozularak yola dönüştürülmemeli eğer geçirilmiş yer varsa ve orada hala kaza oluyorsa ,eski mezarlık dışı yeni bir güzergah belirlenmeli.
4--Yol geometrisindeki deformasyonlar:Normalde yollarda çukur vs olmaz. Özellikle yüksek hızlarda bu çukura dolmuş su tabakası-yüksek hızlı tekere buz etkisi meydana getirerek tekerin yol ile ilişkisi kesilir.Aynı zamanda yolun enine kesiti ortası tepe olacak biçimde daire yayı biçiminde yapılmış olmalıdır ki-yağan yağmur ortadan yanlara akar ve yol üzerinde su filmi tabakası olmaz.
5-- Şehir içi ana arterlerde hız limitlerinin aşılmasına karşı
a)-Yola aşırı olmayacak biçimde tümsek yapılabilir.
b)--Yol daraltılabilir.
c)--Eğer üst geçit yapılacaksa ,üst geçitin yol kesiti % 5-10 daha dar tutulabilir.
6--Trafik kazalarında sürücü hatalarına karşı cezaların etkin kullanılması sürücülerin daha dikkatli sürüşleri için etkili olabilir.Trafik kazalarına karşı
a)-Cezalar orta üstü ağır olmalı
b)-Cezalar ehliyete işlenmeli
c)--Otobüs vs şoförlerinin ilk yardım eğitimi her yıl ciddi yapılmalı-acil durum ilk yardım çantaları mutlaka olmalı.Kaza anında yetkili durum yöneticisi kanuni olarak polis ve ilk yardım ekibi gelene kadar o olmalı.Bütün ilgili Tlf lar yanında olmalı.4
d)--Fahri trafik müfettişilik müessesesi çalışır tutulmalı
7--Otobüs tasarımında çabuk alevlenebilen malzeme kullanımını geçmişe ve geleceğe dönük olarak Sanayi bakanlığı yasaklamalı.
8--Uygun ve gerekli yerlerde hayvanların karayoluna girmesine karşı yüksek frekanslı hayvan(kedi-köpek,vs) kovucu cihazlar aydınlatma lambalarının yanına monte edilmeli.
9--Taşımacılıkta ekonomi için karayolu taşımacılığı yerine raylı ve deniz ulaşımı oranı arttırılmalı.
10--Yoğun trafikte Ayrılmış yollarda yoğunluğu gidiş ve geliş yönünde dağıtmak için uygun yerlerde uzaktan kumandalı yol bariyerleri konulmalı,geçişler gerektiğinde bu bariyerler açılarak veya kapatılarak dengelnebilmeli.
11--Uzman yol müfettişlerinden oluşan ekipler yapılmış bütün yolları yol geometrisi vs açıdan kontrol ederek ilgili birimlere bilgi verip-ilgili düzenlemeyi 1 ay içinde yaptırıp-/özel ekip ile/ yolu tekrar kontrol etmeli. Kavşak gereken yerlerde çelik konstrüksiyonlu kısa kavşak –üst geçişler sağlanabilir.
12-Polis vatandaşa güvenmeli-karakolda yaralıya yardım eden adama niye çarptın gibi sözler söylenmemeli.
4-Çarpık Kentleşme:TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar çarpık kentleşmenin en önemli sorunlarından birinin belde belediyelerinin var olması olduğunu söyledi.Bu görüşe katılıyoruz.Çarpık kentleşmenin En önemli nedenleri:
1-Belde belediyelerinin,kendi ortaya koyduğu vede denetleyemediği imar uygulamaları olduğu açık.Bu anlamda tüm belde belediyelerinin ve belde teşkilatlarının lağv edilip, ilçe belediyelerine bağlanması ve tecrübeli mühendisler ile kadrolarını çok kuvvetli hale getirmeleri gerekmekte- veya gerekirse yeni ilçe belediyeleri kurmak önemlidir.
2-Çarpık kentleşmenin 2. önemli nedeni İstanbul İmar yöntmeliği gibi yönetmeliklerdir.İmar yönetmeliği gibi yönetmeliklerde esas olan anayasa gibi genel ifadeler ile yazılmaları olmalıdır. Miktar,sınır gibi ifadeler yönetmeliğe girdimi yönetmeliği çöpe at gitsin.Miktar ,Sınır vs gibi ifadeler yönetmeliği katılaştırıp-kullanılamaz hale getirmektedir.Raportörün yapacağı çalışmayı-tasarrufu-hakkı, yönetmeliğe veremezsiniz.
Sahada sorunları yönetmelik değil,raportör çözmektedir. Raportörün görevini Suistimal edeceğinden ,korkuluyorsa raportöre görev vermezsiniz.Zaten yönetmelikteki katı yapı,raportörleri suistimal etmeye itebilir.Yine ayrıca kamuda çalışan mühendisler için sınıflar oluşturulmalı.
Asaletini almayan(öğretmenlikte olduğu gibi 2 yıl asalet alma süresi-baş mühendismühendis- gibi ünvanlar ortaya konulmalıdır.)-tecrübesiz mühendise hemen imza atma imkanı tanırsanız,bunu sonucu bir sürü yanlışlık ortaya çıkabilmektedir.
4-Kent trafiğini çözecek olan bölge otoparkları olacaktır yoksa ,olsun diye yapılmayan apartman altı otoparklar değil.
5- İstanbulun Genel Deprem Kontrolü:İstanbulun bir an önce ampirik statik kontrol programı ve beton sınıfını tayin edecek olan karot alma-proje ile deprem güvenirlik kontrolü yapılmalı,ve çürük binalar,kent planlarına işlenerek, bunların yerine güvenilir yeni bina yapmak için en uygun çözümlerden biri bu adalarda kat adedini artırmak(mal sahibi hem sağlam hemde fazladan 2 daireye sahip olacağı için)-bu yolla yeni yapılaşmayı doğal olarak yapmak olmabilir.
7-Yönetmelik Problemleri:
Masa üstünde yazılan bir yönetmelik ve onun meydana getirdiği problemler:
Çalışan sayısı 30 u aşarsa iş güvencesi gerekiyor,50 kişinin üstüne çıkılırsa özürlü-hükümlü ve terör mağduru istihdamı zorunlu kılıyor.Çalışan sayısı belli sınırları aşınca eğitim verdirme,iş sağlığı güvencesi uzamanı-doktor istihdam etmek gerekiyor.Küçük işletmeler kendilerine getirilen yeni yüklere karşı eşik değerleri aşmamaya çalışıyor.
Örneğin 30 yerine 29 da kalıyor yada 50 yerine işletmeyi 25-25 diye ikiye bölüyor.Yukarıdaki miktarlar ve düzenlemeler(genel olarak yapılmış,sınırları sektöre firma yapısına vs tanımlanmamış-düm düz 30,50 vs rakamlar)işçi aleyhine dönmüş ve kayıt dışılığı artırmıştır.