MAKALELER / Karanlık Madde-Karanlık Enerji





Karanlık Madde-Karanlık Enerji:

 

1—Evrenin % 95 ini ne olduğunu bilemediğimiz karanlık enerj-karanlık madde oluşturuyor.


2—Evreni yada uzayı dolduran karanlık madde nin var olduğunu yada uzayın boş olmadığını kanıtlar bazı astronomik gerçekler vardır.Bunlar:


2.1—Dönmekte olan bir yıldızın yöründe üzerindeki çizgisel hızı ve bu hızdan kaynaklanan kinetik enerjisi ile galaksi merkezi arasındaki kütle çekim kuvveti karşılaştırıldığında yıldızın yörüngeyi tek edip galaksiler arası uzayda kaçış doğrultusunda çizgisel hareket yapması gerekir.Ancak yıldızların yörüngede üzerinde dönme hareketini sürdürdükleri gözlenmiştir.Yıldızların hızları öylesine büyüktür ki onları merkez ile aralarında etkin olan kütle çekim kuvvetinin dengelenmesi mümkün değildir.Dolayısıyla yıldızları galaksi yörüngesinde tutan ilave kütlenin olması yani bir neden olması gerekir ki bu da herhalde karanlık maddedir.


3—Galaksileri çevreleyen ve hiçbir sinyale cevap vermeyen uzay karanlık madde ile doludur.Karanlık madde maddeyi-baryonik maddeyi çekmez.Spiral galaksilerin merkezlerine göre yüksek hızlarda dönmekte olan yıldızları iterek onları yörüngede tutarlar.


4—Hubble teleskopu ile yapılan gözlemler evrenin tıpkı bir balonun yüzeyi gibi genişlemekte vede galaksilerin birbirinden uzaklaştığını ortaya koymuştur.


5—Karanlık madde birer hayalet gibi tüm gök cisimlerinin etrafını kabuklar halinde saran ve aynı zamanda onların birbirinden uzaklaşmasına neden olan karanlık madde ve karanlık enerjidir.


6—Evrenin % 74 ü Karanlık Enerji--% 22 Karanlık Madde--%4 ü ise madde-baryonik maddeden oluşmaktadır.


7—Karanlık madde görünür ışık veya algılanabilen bir sinyal yayınlanmaz.Işıldamaz.Işıklı kozmik gazların yayınladığı ışınımları soğurarak varlığını belli etmez.Sonuç olarak karanlık madde sonuçta evrenin yoğunluğunu,uzayın geometrisini,kozmik uzay evrimini ve evrenin geleceğini belirleyecek başrol oyuncusudur.


8—ABD li astronom Fritz  Zwicky yaptığı çalışma ile  coma kümesinin beklenenden 50 katı daha fazla kütle içerdiğini yani çok donuk hiç ışıma yapmayan kütle içerdiğini ileri sürmüştür.


9—Karanlık Maddenin yapısı konusunda ortaya atılan iddialar şunlardır.


9.1—14 milyar yıl önce evrenin  bing bang-büyük patlama ile oluşumu sırası ve ardında  sırasında varlığı kanıtlanan madde ile etkileşime girmeyen büyük miktarda nötrinolar oluşmuştur.Karanlık madde nötrinolardan oluşmuş olabilir.Nötrinolar için yerküre şeffaftır.Vucudumuzdan saniyede 10 trilyon nötrino gelip geçer.


Ne bedenimiz nede yerküre nötrinoların farkında değildir.Hatta bir X ışını demetini birkaç santimetre kalınlığındaki kurşun tabaka tutarken,nötrino demetini bir ışık yılı kalınlığındaki kurşun tabakası bile tutamaz.Genel kanı güneş kaynaklı nötrinoların ancak üçte birinin yerküreye ulaşbildiği şeklindedir.Bu anlamda bir tez olarak belki güneş karanlık madde yada karanlık enerjiyi görünür enerjiye çeviren bir çeşit fırın yada bir çeşit fırın da olabilir.


9.2—Karanlık madde için ortaya atılan ikinci iddia ise evrenin başlangıç dönemini oluşturan yüksek enerjili ışımalarda belirlenen WIMP parçacıklarından oluştuğu iddidasıdır.Büyük patlama anının ateş topu içinde birçok bilinmeyen sıra dışı(exotic) parçaçık yaratılıp yok olduğu gibi WIMP larda çok hızlı yaratılmış ve yok olmuş olabilir.Bu anlamda WIMP ler karanlık maddeyi oluşturduğu düşünülen parçacıklar arasında yarışta en önde gidendir.CERN de LHC deneylerinde WIMPler ve higgs bozunu ki kütlesinin 80-90 proton kütlesinde,spini sıfır olarak tahmin edilmektedir saptanırsa fizikte bir devrim olacağı açıktır.


10 yıl içinde  yerlatı deneylerinde kullanılan dedektörlerin duyarlığı galaktik WIMP parçacıklarını tespit edecek kadar arttırılmış olacaktır.Buna karşın son on seneyi aşkın sabırlı bejkleyişlere karşın WIMP parçacıklarından bir ses çıkmamıştır.Bu anlamda karanlık enerji ve karanlık maddenin varolduğu su götürmez bir biçimde herhalde dururken onlara ulaşamyışımızın nedeni herhalde ölçme altelerimizin hassasiyetlerinin çok daha hassa hale getirelemeyişi-karanlık madde ve karanlık enerjinin madde ile etkileşime girmeyişi veya teorik alt yapımızın yetersizliği olabilir.


10—Evrenin genişlemesi için gösterilen neden-kütle enerji dengesinde ölçülen yoğunluk ile kritik yoğunluk arasında oluşan % 70 enerji açığı  karanlık enerji olarak ifade edilmekte olup,karanlık enerjinin toplam evrensel enerji yoğunluğunun % 70 ini oluşturmaktadır.Karanlık enerjinin yine karanlık madde gibi kendini belli eden delileri ortada bulunmaz iken ,karanlık enerjinin uzaya düzgün bir biçimde dağıldığı ve genişlemeden sorumlu olduğu düşünülmektedir.


11-Bir hayal kurun.ABD Mojave çölünde uzayın sınırına kadar uçuş yapan speysşip on gemisine rezervasyon ücretini yatırıp,uzaya turist olarak gitme şansı yakalamış zengin bir kişisiniz ve Geni iki kademeli olarak sizi uzayın sınırına getiriyor.Uzayda yerçekimi olmadığı için havada yüzüp-geminin pencersinden sonsuz karanlık içinde mavi renkli gezegeni seyyerediyorsunuz.Algılarınız alabildiğine genişlemiş olarak uzayı büyülü olarak seyrediyorsunuz.Biz daha dünyada uzayın sınırında iken,hayal kuruyorsunuz.Dünyamız güneş sisteminde bir nokta,güneş sistemi,samanyolu galaksisinde bir nokta.Alfa centuri vs diğer galasiler.Ve galaksiler gittikçe genişleyen evrende birbirinden uzaklaşıyor.


İslam inancına göre yaradanımız bingbang de yarattığı evrenden münezzeh bir varlık.Düşünülen her şeyin dışında eşi ve benzeri olmayan bir varlık.Yaradanımız tanrı kavramı değil.Her an yarattığı varlığı sıfatları ile takip ediyor.Şükür etmek,ruhumuzu ona ait varlığımızı rahatlatmak için ,sonsuz karanlık içinde gemimiz yol alırken Uzay gemisinde ona secde etmemiz gerekir ve sadece ondan ondan yardım dilememiz gerekir.


Sonsuz büyükleri kontrol ederken sonsuz küçüklerde onun emrinde.Onu tespih ediyor.O yarattığı herşeyi güzel,mükemmel,kudret sahibi olarak yaratmıştır.İslam bu güzelliğin ,yaradanın muradı ile tespitidir.

Yararlanılan Kaynakça:Bilim ve Ütopya Dergisi.Sayı:204-Haziran 2011S:5-26

 




Makalenin İzlenme Sayısı : 240

Eklenme Tarihi : 21.09.2021

Önceki sayfaya geri dön.