MAKALELER / Enflasyonu Artırmanın Sonuçları Ne Olabilir-Ekonomi Fiziği








Enflasyonu Artırmanın Sonuçları Ne Olabilir:


1—ABD Merkez Bankası eski başkanı Paul Volcker 1979-1986 döneminde enflasyonu % 12 den % 2 ye çekti.Volcker e göre tecrübeler sınırlı ve maksatlı olarak yükseltilen enflasyonun kontrol altında tutup geri döndürmenin kolay olmadığını göstermekte.


1.1—Yorum-1:

 fizikte F=m.a bağıntısına göre kütle ile ivmenin çarpımı ,o cismi hareket ettirecek kuvveti verir.Enflasyonu ivme olarak kabul edersek,ABD gibi bir ülkenin kütlesine bağlı olarak,ABD deki büyük enflasyonları indirmek için büyük kuvvet-ekonomik kuvvet gerekir.


1.1.1--Ekonomik kütleye bağlı Enflasyon-yada ivme düşünülebilir.Örneğin büyük kütleli ekonomilerde ABD,Almanya vs düşük ivmeler-enflasyonlar gerekirken,orta ölçekli kütlelerde %5-10 enflasyonlar sözkonusu olabilir.


1.2--Örneğin Türkiye için sağlıklı rakam %6-8 olabilir.Enflasyon ile kütle arasındaki muhtemel bağıntı üstel bir ifade olabilir.Ynai kütle büyüdükçe optimum enflasyon üstel olarak azalmalıdır.


1.2.1--Ekonomik kütleyi ilgili ülkenin GSYH olarak kabul edebiliriz.Yani optimum enflasyon GSHY bağıntısı üstel olarak azalan bir fonksiyondur.


1.3--Yorum-2:Enflasyon yükselmişse ve onu tekrar alt değerlere çekmek için gereken ekonomik kuvvet F=m.a bağıntısına göre,büyük kütlelerde daha yüksek kuvvetlere ihtiyaç duyulduğu gibi,ilgili kuvveti oluşturmak bir anda olamayacağı için zamana gerek duyulur-yani zamana yayılır.


1.4--Yorum-3:Enflasyon kolesterol gibidir.Yüksek değerleri değil,ekonomik sistemin canlılığını koruyacak kadar yani optimum enflasyon oranı ilgili ülkenin ekonomik kütlesine bağlı olarak oluşturulmalıdır.


1.4.1--Japonya gibi büyük kütleli ekonomilerde sıfır enflasyon yerine % 2-3 enflasyon olmalıdır.Zira ekonomide canlılığı enflasyon sağlar-sıfır olması ekonomide hareketin sıfır-stagflasyon-durgunluk anlamına geleceği açıktır.


1.5--Sonuç olarak Japonyanın enflasyonu artırmak için piyasaya yen sürmesi doğru bir politika olarak düşünülebilir.Öte yandan ABD nin % 1-2 aralığında seyreden enflasyonu artırması doğru bir politikamıdır.


1.5.1--Yada ECB euro basması doğru politikamıdır. ABD nin bastığı dolarlar,ve ECB nin bastığı Euro ,ABD ye ve Avrupa ya değil değil bileşik kaplarda olduğu gibi dünya ekonomisinde-dünya develtlerinde enflasyonu yükseltecektir.


1.6--Zaten 2008 krizi ile basılan dolar ve eurolar belli denge konumundan sonra dünyada enflasyonu yükseltecektir.Dünya bu üretim karşılığı olmayan paraya bağlı olarak enflasyon oranı yükselecektir.


2—ABD de oluşturulacak Enflasyon ile ödenmemiş 13 trilyon dolarlık mortgate kredileri veya devletin 12 trilyon dolarlık kamu borcunu eritecek,doları zayıflatıp ABD nin ihracatını güçlendirebilir.


3—Sonuç olarak ABD ve ECB  nin enflasyon yaratmak suretiyle borçları eritmesi sonuç olarak canlanmayı artırmak için doğru bir operasyon olarak görünmeyebilirken,Japonyanın yen basarak enflasyonu artırması doğru bir seçenek olarak düşünülebilir. 


3.1--ABD nin ECB nin enflasyon yaratmak yerine sıkı perhize girmeleri,enflasyonu düşük gelişmekte olan ülkelerinde belli oranda enflasyonu artırmaları dünya ekonomisinde canlılığın artmasına yardım edebilir.


Kaynakça:Sabah Gazetesi-Newyork Times Eki






Makalenin İzlenme Sayısı : 734

Eklenme Tarihi : 20.08.2019

Önceki sayfaya geri dön.