Dünya Ekonomisindeki Akışın Multidisipliner Yorumu:

1--Alıntı=Uluslar arası mali yatırımcıların ,mevcut yatırım fırsatlarındaki çeşitlilik,küresel ekonominin merkezinde olmaktan kaynaklanan avantajla güçlenmektedir.Sermaye,mali faaliyetlerin merkezine çekilmekte ve buradan dağıtılmaktadır.

1.1--Uluslararası mali piyasaların dünyada bu kadar hakim bir rol üstlenmesinin ve etkilerinin bu kadar hızla artmasının nedeni budur.

1.2--Küresel mali piyasalar,sermayeyi merkezdeki kuruluşlara ve piyasalara emen,daha sonra da çevreye kredi ve portföy yatırımları şeklinde doğrudan veya çok uluslu şirketler kanalıyla dolaylı olarak pompalayan çok büyük bir dolaşım sistemi gibi işlemektedir.

1.3--Dolaşım sistemi bu kadar güçlü olduğu sürece,bütün yerel piyasaları etkiliyecektir. 

Gerçekten,bir çok yerel sermaye  sonuçta uluslar arası sermayeye dönüşmektedir.Fakat sistem çökme tehlikesine maruzdur.

1.4--Finansal krizler merkezi ve çevreyi birbirinden farklı biçimde etkilemektedir.Bir çöküş uluslar arası mali sistemi tehdit ettiğinde,onu korumak için bir şeyler yapılmalıdır.

1.4.1--Bu da,merkezdeki ülkeleri korunma için birçok önlemler almaya zorlamaktadır.Aynısı çevredeki ülkeler için geçerli değildir.onlar kötü sonuçlara katlanmak durumundadır.

Kaynak:George Soros(Amerikan üstünlüğü hayali)

1.5--Sonuç merekezdeki ülkeler (ABD-Avrupa, Japonya) bu küresel türbülansa karşı likiditeyi emmeye başladılar.

Kaynak:Piyasaların yolları ayrılıyor-A.Yıldırım-sabah

1.6—Kavramlar:

1--Ekonomik organizmanın takas aracı-enerji(yakıt) kaynağı=para

2--Likit Blok(Uluslararası likidite)

3--Uluslar arası Likiditeyi emen Merkez Bloklar:(ABD)+(Avrupa)+(JAPONYA)

4--Perifer(Çevre)Bloklar:Gelişmekte olan ülklere

1.7--Akışın hız:Re>4000 aştığı ve sistem türbülansa kaymaya başladı.Tek çözüm akış hızını eşik değerin altına çekip  2000>Re<4000 aralığına yani yarı türbülanslı (kaotik) bölgeye geri dönmek.

1.7.1--Tam türbülansta basınç kaybı(enflasyon-enerji kaybı-paranı değer kaybı) sadece akış hızının karesi ile(parabolik-küresel para dolaşımında hiperenflasyona doğru kayış) ile doğru orantılıdır.Re sayısını aşağı çekmek için:

1-paranı akış hızı

2-paranın yoğunluğu

3-paranın likiditesi

4-paranın aktığı kanalın çapı(piyasa derinliği)( 

Reynolds sayıs hepsinin çarpımına eşit olup) aşağı çekilmelidir.

2--Sonuçta merkez bloklar faiz artırımı yoluyla parayı kendi ülkelerine doğru akıtmakta,buna bağlı olarak bu ülkelerde dolaşımdaki para akış hızı artacaktır.

2.1--Enflasyon için(laminar sınırda) parasal debinin karesi ile doğru-piyasa derinliğinin 5. kuvvetiyle ters orantılı olarak kabul edilirse;sonuçta bu ülkelerde enflasyon artacaktır.

2.2--Perifer ülkelerde ise doların(sıcak sermayenin) kaçışı ile ülke piyasa dolar hacmi düşeceği için ,ülke merkez bankaları ellerindeki dolar rezervlerini piyasaya sürerek,kurdaki artışı aşağı çekmeye çalışacaklardır.

2.2.1--Aynı zamanda,bu süreçte kurdaki dalgalanmalar(genliğin yüksek-dalga boyunun kısa olması) piyasa kur hacminin düşük(piyasada kur hacmi(dolaşımdaki yabancı para miktarı) az olması(sığ) dalgalanmanın(aynı anda dış çekilmenin) genliğini artıran bir unsur olarak rol oynamaktadır.

2.3--Ülkede kurun aşağı çekilmesi sonuçta  bunu piyasadaki hacimleriyle orantılı ülke paralarının ters olarak değer kazanmasına yol açacaktır.

2.3.1--Paranın değer kazanması-kurun düşüklüğü cari açığı daha da artıracaktır.Aynı zamanda bu durum risklerin değerini de yükseltecektir.

2.4--Merkez bankası bu durumda  değerlenmiş yerel paranın değerini düşürmek için piyasanın parasal debisini artırmak yoluna(paranın değeri ile parasal debi tıpkı pompalarda olduğu gibi ters bir eğrisel çizgi ile birbirine bağlıdır) gidecek yani para basmak yoluna gidecektir.Bu parayı bir takım amaçlar için kullanma yoluna gidebilir.

2.5--Sonuçta merkez bankası döviz rezervinin azalması-cari açığın daha da yükselmesi ile ülkenin ekonomik risk puanı anormal artacaktır.Çözüm dalgalı kur yerine tekrar sabit kura geçilebilir.

3--kesinlikle merkez bankası döviz rezervini,yani ülkenin toplam nakit aktiflerinin-pasiflerine oranı (aktif/pasif=alacak/borçlar=0,5)oranı=%50 altına düşmemelidir.Tıpkı 2001 krizinde ayakta duran şirketlerde olduğu gibi. Bu oran bu oran 0 a yaklaştığında ekonomik sistem rezonansa girmektedir.

3.1--İdeal durumda,bu değerin 1 olmasıdır.Bu anlamda merkez bankası rezervi belli değerin her zaman üstünde olmalıdır.Aksi takdirde krizi içeri buyur edersiniz.

3.2--Öte yandan yapısal bir anlam olan kamunun ekonomideki payı %50 nin altına düşmemelidir.İdeal durumda bu değer %50 dir.

3.2.1--Aksi takdirde krizleri sönümleyen kamu ekonomisinin,genel ekonomideki payının %50 nin altına düşmesiyle krizlere daha zayıf hale gelindiği anlaşılabilir.

3.3--bu oran %50 nin üstünde ise ekonominin akış hızı zayıflamakta ve hantal ve rekabetçi olmayan bir ekonomik görünüm ortaya çıkmaktadır.

3.4--yüksek büyüme hızı tıpkı kanserde çoğalan hücreler gibi pek de iyi bir şey anlamına gelmez. Yüksek ekonomik metabolizma hızı(büyüme süreci) pek de sağlıklı bir şey değildir.

4--ülke yaşı ile büyüme hızı arasında(tıpkı insanda olduğu gibi) daha önceki bilgilerden yola çıkılarak  bir değer yada fonksiyon elde edilebilir.

4.1--Temel hesap ülkede ekonomik hücre anlamında(firma-sektör) belli aralıktaki paranın  değeri ve parasal debi ile her sektör beslenmelidir.

4.1--Aksi taktirde paranın değeri düşük ise veya parasal debi zayıf ise ilgili sektörler  beslenememekte ve bu yara olarak kangrene dönüşmektedir.Burada sektörel bazda parasal değerin olduğu yani sektör bazında parasal değer kabulü yapılmaktadır.

5--Ekonomik organizmada olması gereken akış çevrimi:Merkez ülkelere(beyinin kandaki yakıtın(glikoz-yağ) kullanım oranı=insandakinin aynı)para akış hızı-paranın likiditesi-damar çapları…periferin para akış hızı-likiditesi-yoğunluğu ile bağlantılı.

5.1--Bir üst sistemde akış çevirimi:Merkezi pompa(ortak dünya parası+ortak dünya merkez bankası) saptanan oranlarda ve ilgili parametrelerde merkeze ve perifere göndermesi

5.2--Örneğin.merkez ülkelere-tam likit(beyin için glikoz gibi) ve belli damar çapları dahilinde

Tüm yakıtın%60 ını göndermesi,perifere de tam+yarı likit %40 para pompalaması ve tüm bunların yani merkezin ve periferin bunları tekrar(likit bloğu) ana pompaya(dünya merkez bankasına) aynı piyasa kanalından göndermesi(emen piyasa kanalı-basan piyasa kanalı)..Merkezi pompanın ritmik-kaotik hareketinin sağlanması.