Makine İmalat Sanayinde Durum Değerlendirmesi:
1—Kaynak çalışmada Makina imalat sanayiinin önemli bir merkezi olan Konya'da, sektörün aşağıdaki alanlarında faaliyet gösteren işletmeler araştırma kapsamına alınmıştır:
1--DeğirmenMakinaları ,
2—ElektrikMakinaları,
3--IsıMakinaları ,
4--Tesisat Sistemleri
5--GıdaMakinaları ,
6—İnşaatMakinaları ,
7--Hidrolik/Pnömatik ,
8—KalıpTasarımı,
9—Tarım Makinaları,
10—Asansör,
11—BasınçlıKaplar,
12-- Otomotiv Yan Sanayi,
13--TakımTezgahları
14—KaldırmaMakinaları,
15--Güneş Enerjisi Sistemleri Araştırmada, yukarıdaki alanlarda faaliyet gösteren işletmelerde çalışanMakina ve Endüstri Mühendislerinin görüşleri temel alınmıştır
2--Tablolar:
2.1--
Faaliyet Süresi(Yıl)……..Oran(%)
1-10…………………29,7
11-20………………..30,9
21-30………………..22,2
31-40………………..8,6
>41………………….8,6
2.2--
Topl Çalışan Sayısı…………Oran(%)
1-50…………………..49,4
51-100……………….22,2
101-150…………...…11,1
151-200………………11,1
>201………………….6,2
2.3--
Farklı Ürün Sayısı(Ad)……..Oran(%)
1…..…………………12,5
2-5…………………..36,3
6-10……….………..13,7
11-15………………..2,5
>16………………….35
2.4--
Ortaklık Yapısı…………....Oran(%)
Aile Şirketi…..………………12,5
Çok Ortaklı…………………..19
Holding……….……………..7,6
Yabancı Ortaklı……………...1,3
2.5—Çalışanlar:
Mesleki Deneyim(Yıl)……..Oran(%)
0-5…..…………………45,6
6-10……………………30,3
11-15……….………….10,7
16-20…………………..6,1
>21…………………….7,3
2.6--
Sorumluluk Düzeyi……..Oran(%)
Mühendis…..………44,7
Şef………………….7,7
Müdür……….……..39,9
İşyeri Sahibi………..7,7
>16………………….35
2.7--İşletmelerdeki Ar-Ge Çalışmalarının Kapsamı
Farklı Ürün Sayısı(Ad)…………..Oran(%)
Mevcut Ürünleri İyileştirme ………70,1
Yeni Ürün Geliştirme……………...56,1
Mevcut Süreçleri İyileştirme……… 36,6
Yazılım Geliştirme………………... 12,2
Yeni Süreç Geliştirme……………… 7,3
2.8--İşletmelerin Ar-Ge Çalışmaları Nedeniyle İrtibat Halinde Oldukları Kuruluşlar
Kuruluş………………………Oran (%)
KOSGEB…………………….. 78,5
Türk Standartları Enstitüsü….. 38,1
Türk Patent Enstitüsü………... 16,7
TÜBİTAK……………………. 9,5
Üniversiteler………………….. 9,5
TTGV………………………… 5,0
2.9--Makina Tasarımı ve İmalatında Mühendislerin Yeterlilik Düzeyleri
Yeterlilik Boyutu……Çok Düşük…..Düşük….Orta …. Yüksek….Çok Yüksek Ağ.Ortalama Puan
Müh Ar-Ge çalış yet düzey…%0,0 ...%9,8….. %65,9…..%24,4……... %0,0…%63,0
Müh eğitim Ar-Ge çalış yet düzey..%10,0………. %20,0… %30,0….%40,0…….. %0,0 ………….%60,0
Müh imalat çalış yet düzey….%0,0……….. %4,1….. %52,1 ….%43,8 ……..%0,0………….. %67,9
Müh eğitim imalat çalış yet düzey…%8,6……… %15,7…. %45,7…. %28,6…….. %1,4……%59,7
“3--Araştırma sonucunda, Konya'da makina imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin büyük
çoğunluğunun kurumsallaşma sürecini tamamlayamamış "Küçük ve Orta Boy Aile Şirketi" olduğu görülmüştür.
3.1--Bu işletmelerde, girişimcinin yaşattığı veya girişimciden miras kalan bir "Ustalık" kültürünün hakim olduğu,"Mühendislik" kültürünün ise henüz olgunlaşma aşamasında olduğu anlaşılmaktadır.
3.2--Bu işletmelerde çalışan mühendislerin kendilerinden daha az eğitimli işyeri sahibi, şirket ortağı veya yöneticilere bağlı olarak çalışmaları, sektöre yönelik mühendislik uygulamalarının hayata geçirilmesinin önündeki en önemli engellerden birisidir.
3.3--Konya'da makina imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin yaklaşık yarısında herhangi bir
Ar-Ge çalışmasının yürütülmediği görülmüştür
3.4--Ar-Ge çalışması yürüten işletmelerin büyük çoğunluğunun, bu çalışmalarını yürütürken KOSGEB ile irtibat halinde oldukları görülmüştür. KOSGEB tarafından sağlanan değişik desteklerin kısa vadede
kullandırılabilmesi, bunun en önemli nedenlerinden birisidir.
3.5--Ar-Ge çalışması yürüten işletmelerin sadece %9,5'i bu çalışmalarını üniversiteler ile işbirliği içerisinde yürütmektedir. Bu oran, sektördeki üniversite-sanayi işbirliğinin çok zayıf olduğunu göstermektedir
3.6--Araştırmaya katılan mühendisler, çalıştıkları işletmelerin imalat teknolojilerinin yeterlilik düzeyinin "İyi" olduğunu, buna rağmen yeni/ileri imalat teknolojilerinin kullanılması gerektiğini, bunun
gerçekleşmesinin önündeki en önemli engelin ise, yeni/ileri imalat teknolojilerinin yüksek maliyet gerektirmesi olduğunu ifade etmektedirler.
3.7--Ar-Ge çalışmalarında görev alan mühendisler, bu konudaki yeterliliklerini "Orta" düzeyde olduğunu belirtmektedirler. Bununla birlikte, mühendisler, imalat çalışmalarındaki yeterlilik düzeylerinin kendilerini Ar-Ge çalışmalarındaki yeterlilik düzeylerinden yüksek olduğunu
ifade etmektedirler.
4—Yorum:
1-- Ar-Ge çalışmalarında görev alan mühendisler, bu konudaki yeterliliklerini "Orta" düzeyde olduğunu ifade ediyorsa bu görüş ülke sanayininde orta düzeyde olduğunu ifade etmektedir.
2-- Ar-Ge çalışması yürüten işletmelerin büyük çoğunluğunun, bu çalışmalarını yürütürkenKOSGEB ile irtibat halinde oldukları dikkate alınarak KOSGEB Mühendislerinin bilgi birikiminin orta düzeyden ileri teknolojilere Bakanlık tarafından çekilmesi herhalde gerekir.Tübitak ile köprüyüde bu mühendisler sağlamalıdır.
Kaynak: Mühendis ve Makina - Cilt: 46 Sayı: 551--Makina Tasarım Ve İmalat Uygulamalarında Teknolojik Yeterliliğin Ve Mühendislik Sorunlarının İncelenmesine Yönelik Bir Saha Araştırması-Yakup Kara-Mete Kalyoncu