MAKALELER / Ekonomik Rezonans Ve Türkiye






Ekonomik Rezonans Ve Türkiye:                   


1--Türkiye ekonomisi ,2001 krizi ile yaşadığı kayıplara karşın ciddi yapısal reformlara imza attı.Ancak dış şoklara ne kadar dayanıklı.Bu anlamda Mekanik mühendisliğinde önemli bir problem olan Mekanik Titreşimler ile makro ekonomi arasında benzeşik kurmaya çalışacağız.        


2--Temel Bilgi:Model olarak, Sabit bir zemine bağlı bir yaya ve amortisör ve onun üzerine oturan bir kütle düşünelim.Bu kütleye dışarıdan bir sinüzoidal etki(titreşim) uygulanırsa  sönüm oranı(z) bağlı üç durum ortaya çıkar.


3--Sistemin öz frekansına Wn,Dış etkinin frekansını  W ile sembolize edilirse : 


3.1-W<1,41Wn iken iletim oranı (Tr) hep Tr>1 olup sönüm oranının artırılması Tr yi azaltır.ve


3.2-- W/Wn=1 olduğunda yani W=Wn olup z=0 olduğunda sistem rezonansa gelir ve Tr sonsuz olur.


4--Bu anormal gerilmeye sistem dayanamaz ve tahrip olur.Bu durum sistem geliştikçe Wn in küçülmesinden kaynaklanır.Yani öyle bir zamanda öyle bir dış etki olur ki sistem rezonansa girer.


5--W/Wn=1 olduğunda sönüm oranına bağlı olmaksızın Tr hep Tr=1 olur.W>Wn olduğunda (W/Wn>1,41 olduğunda Tr<1  olur.                           


6--Şokların etki süresi kısalıyor(Gazi Erçel,sabah gzt,30.0ç.2005)         


7-- grafiklerden şoklara karşı devam-uyum sürelerinin kısaldığı yani peryodun kısaldığı ve frekansın arttığı ,aynı zamanda faiz artışının ve TL/dolar değişiminin düştüğü ortaya çıkmaktadır.


7.1--Bunlardan ortaya çıkan sonuç frekans artışı ile sistemin kısa sürede toparlandığı ve bunuda sağlayan sistemin (z) sönüm oranında c nin(sönümün) arttığı z=c/2(k.m)=c/2mWn ifadesinden m aynı kaldığı ve k nın(elastikliğin arttığı) azaldığı,sonuçta   z nin 1 yaklaştığı düşünülebilir.


7.2--Eğer özelleştirme ile m (ekonomik kütle) azaltılabilirse z daha da artar ve şokların etkisini en aza indirir.k nın azalması sonuçta Wn azaltmakta(öz frekansı) W/Wn oranı 1,41daha da üstüne çıkmaktadır.


8—Sonuçta Türkiye ekonomisi şoklara dayanıklı hale gelmiş olup şokların etkisini sayısallaştıran( Tr) hep 1 in altındadır.


8.1--Yapılması gereken,yapılan reformların daha ileri götürülmesi,c nin(sönümün) artırılması,k nın azaltılması(elastikliğin artırılması) m ( devletçi ekonomik kütlenin) azaltılması olacaktır.


8.1--Eğer bunların tersine geri dönülürse şoklar daha şiddetli hissedilecektir.Bu bağlamda şokların komşu ülkeleri en az etkilemesi içinde aktif ekonomik titreşim izlasyonu yapılmalıdır.İhracatta sönümün artırılması,elastikliğin artırılması gerekir.İthalatta ise tam tersi bir durum söz konusu olabilir


Kaynakça:Endüstriyel Gürültü Kontrolü(MMO yayını,yayın No:118,Doç.Dr.Nevzat ÖZGÜVEN)






Makalenin İzlenme Sayısı : 649

Eklenme Tarihi : 20.08.2019

Önceki sayfaya geri dön.