MAKALELER / Kültür Balıkçılığının Önemi-Ekonomide





Kültür Balıkçılığının Önemi-Ekonomide:

1--Selçuk Yaşar'a göre balıkçılıkta geleceğin hayra alamet olmayan belirtileri ülkemizde de görülmeye başlandı.

1.1--Türkiye'de 1950'den buyana ticari değere sahip balık çeşidi % 40 azaldı, 125 balık türü ise yok oldu!

2--Her yıl Karadeniz'e boşalan 10 milyon ton organik atığın farkında bile değiliz. Marmara ise çoktan ölmüş durumda.

2.1—Yorum:İBB nin Marmara için acil eylem planı oluşturması herhalde gerekli.

3--Bugün kişi başına en fazla balık tüketen ilk üç ülke izlanda, Japonya ve Norveç.

3.1--Kişi başına balık tüketimi olarak:

Izlanda…………90 kg.

Japonya……......80 kg

Türkiye………..7.5 kg

Yunanistan……30 kg

3.2—Yunanistan ın kıyı şeridi Türkiye'nin yarısı kadar olup kişi başına yılda 30 kg balık tüketmekte.

3.2.1-- Türkiye 8 bin 300 kilometrelik kıyı şeridine ve üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen, akarsularıyla birlikte kişi başına tükettiği balık yılda sadece 7.5 kilogram.

4—Dünyada balığa talep artarken, lakin arz giderek azalıyor.

4.1--Son araştırmalara göre deniz canlılarının tümüne gıda sağlayan 'fitoplankton', 'zooplankton' ve 'mikro alg'ların,balık miktarının artması için, bugünkü avlanma düzeyine göre en az % 40 artması gerekiyor. Fakat tam aksine azaldığı görülüyor.

5--Balıkçılıkta ilerlemiş ülkeler hiçbir balığı kaçırmamak adına okyanuslarda daha fazla av için elektronik tarayıcılar ve hassas sonarlar kullanıyor.

5.1--Sığ denizlere sahip ülkeler ise basta gırgır tekneleri, dip trolü, akıntı ağları gibi onlarca vahşi yöntemle avlanıyor. Her iki yöntem de tam bir felaket!

5.2—Balık üretimini artırmak için çare planlı yapılan modern kültür balıkçılığı.

5.3--Türkiye, Uzakdoğu ülkelerinde olduğu gibi bir 'master plan' hazırlar, akarsuları, gölleri, barajlariyla birlikte tüm denizlerini kültür balıkçılığına açarsa geleceğini kurtarabilir.

5.4—Bunun için kamu yönetmelikleri,teşvikleri,koordinasyonu ile yerel özel sektörün gücünün birleştirilmesi en uygun çözüm olabilir.

5.5—Akarsu ve göllerin balıklandırlması ve çiftlik balıklarının burada yetiştirilmesi iyi bir çözüm olup,kamu aquaponik bitki (talı su çipurası olan akvaryumlardaki suyun bitkilere verilmesi-bitki saksılarının altından süzülen su tekrar filtre edilerek  akvaryumlara verilir.Hle enerji ihtiyacı da fotovoltaik panellei DC motorla yaptığınızda,enerji masrafı diye bir şey olmaz.) yetiştirilmesini teşvik ederse,bu yolla üretilen tatlı su çipuraları önemli bir balık üretimi imkanı yaratabilir.Kamu aquaponik üretime ciddi teşvik verebilir-bu sistemleri kuran firmalar teşvik verebilir-sistemler için kredi mekanizması oluşturabilir ve bunlar koordine edip denetleyebilir.

6--Türkiye'nin peyzaj özelligi bulunmayan kayalık, sarp nitelikli kimi kıyı şeridi kültür balıkçılığına son derece uygun! Akarsular ve barajlar ise yeni projelere açık. Üstelik bu iş için büyük istihdam imkanlarıda sağlayabilir.

7--TURMEPA araştırmalarına göre Karadeniz'de 26, Marmara'da ise 143 canlı türü yok oldu. Ege ve Akdenizde ise en az 70 türün artık görünmediği biliniyor.

7.1--Karadeniz, Marmara ve Boğazlarda akya, çipura, kırlangıç, hani, uskumru, küpez, orkinos, mercan,sinarit, tranca, lipsos ve zurna bahklan azaldı. Barbunya % 73, cipura %48, uskumru % 95, lufer yüzde 58 oranmda yok oldu. iskine % 77, kayabalığı % 81, kırlangıç-çinekop % 96, orfoz % 83 oranında kayboldu.

7.2--Bazı araştırmacılara göre küresel ısınma, eninde sonunda 'Golfstream', 'Labrador' gibi büyük akıntılarda sapma yaratabilir.Şimdiden bu konuda yoğun araştırmalar yapılıyor.lsınmanın en küçük deniz canlıları olan planktonlar üzerindeki etkileri araştırılıyor.

7.3—Küresel ısınmanın avlanan hamsi miktarına etkisi 2014 den itibaren görülmeye başlandı.Bu nedenle hamsi için acil eylem planı oluşturmak gerektiği açık.

Kaynakça: Para Haftalık Ekonomi Dergisi-21/27 .08.2011




Makalenin İzlenme Sayısı : 186

Eklenme Tarihi : 21.09.2021

Whatsapp'ta paylaş
Facebook'ta paylaş
Önceki sayfaya geri dön.