Enerji Üretiminde Verimlilik- Türkiyede:

1--Türkiye Sera Gazı Emisyonu

Enerji…………………………….258 MilyonTon

Sanayi Prosesleri…………………27 MilyonTon

Arazi Kullanımı ve Ormancılık…..76 MilyonTon

Atık……………………………….30 MilyonTon

Tarım……………………………..16 MilyonTon

Toplam……………………………407 MilyonTon

1.1-- Küresel krizden en fazla yenilenebilir enerji kaynakları ile alakalı artışlar etkilenmiştir. 2008’in sonu ve 2009’un tamamıyla alakalı %38’lik bir küçülme olmuştur.

2-- Türkiye Birincil Enerji Kaynakları

Petrol……………. %31

Diğer ……………..%8  

Hidrolik………….. %9

Doğal gaz………… %32 (%97’si İthal)

Kömür …………….%20(%20’si İthal)

2.1-- Türkiye Elektrik Üretimi

Doğal gaz…………….%48,64-%46 Kamu/ %54 Özel

Yerli Kömür……….. %21.51

İthal Kömür …………%6,60

Hidrolik…………… %18.49

RES ve Diğer……… % 1,36

Sıvı Yakıt………….. %3.40

3-- Türkiyenin birincil enerji artış hızı ortalama %5’civarındadır. Türkiye’ni GSMH artış hızı da %5’dir.

3.1--Kalkınmakta olan ülkelerde GSMH artış hızı ile enerji tüketim hızı aynıdır.

4--Kalkınmış ülkeler gibi bizim de GSMH artış hızımızın enerji artış hızından daha fazla olması beklenir.

4.1--Bunu sağlayacak olan ciddi bir yapısal değişikliklerdir ve verimliliktir.

5--1950 yılından sonra Türkiye’de %5 oranında enerji tüketimi artarken yerli kaynaklarda üretimimiz %2.7 civarında arttı. Aradaki açık giderek büyüdü Yerli kaynak üretimi 1998 yılında zirve yaptıktan sonra aşağı düştü, sonra 74milyon ton petrol eşdeğeri ithalatla yaklaşık 40-50 milyar dolar enerji ithal eden bir ülke olduk.

5.1-- Enerji ithalatı 2006 yılında 29 milyar dolarla ihracat gelirlerinin % 34’üne, 2007’de ise 33 milyar dolar ile % 30’una ulaşmıştır

5.1.1-- Enerji temininde 1990 yılından itibaren gittikçe artan dışa bağımlılık yaşanmaktadır. Yerli üretimin tüketimi karşılama oranı 2007 yılında % 25,5’tir. ETKB tarafından yapılan projeksiyonlarda bu oranın çok fazla değişmeyeceği hesaplanmaktadır.

5.1.2-- Türkiye kurulu gücü ve elektrik üretimi 2000 yılından bu yana her yıl % 7’nin üzerinde artarak toplam kurulu güç 2007’de 40 836 MW ve elektrik üretimi 191 558 Gwh’a ulaşmıştır.

5.1.3--Kurulu gücün % 32,8’ini oluşturan hidroelektrik ve jeotermal tesisler 2007’de tüketilen elektriğin sadece % 18,8’ini üretebilmiştir. Rüzgar ve jeotermal elektrik üretimi neredeyse iki katına çıkmışsa da dengeye katkısı son derece düşük olmuştur.

5.1.4--Termal üretim içinde ise doğal gaz en ağırlıklı payı almış ve üretilen elektriğin % 49,6’sı doğal gaz kullanılarak gerçekleşmiştir.

5.1.5--Bu açığı kapamanın 2 yolu var. Üretimi arttır, tüketimi düşür. Üretimi artırmak anlamında TPAO’nun, TKİ’nin yatırımları var.

5.2--Diğer yol enerji verimliliği. 1.000 dolara GSMH için harcadığımız enerjiyi yani enerji yoğunluğumuzu düşürmemiz şart.

5.3--Türkiye OECD ülkeleri içinde 1.000 USD GSMH başına 2008 yılı itibariyle 0,282 TEP ile enerjiyi verimli kullanmayan ülkelerden biridir.

5.3.1-- AB’ye üye ülkeler enerji tasarruf potansiyellerini ortaya çıkarmışlar ve 2008-2016 dönemi ortalama %9 tasarruf edeceklerini deklere etmişlerdir

6-- Türkiye 2008 yılı itibariyle toplam birincil enerji ihtiyacının ancak %28’ini kendi kaynakları ile karşılayabilmiştir. Petrolün %91’ini, doğalgazın %97’sini, kömürün ise %20’si ithal. Bu durum Türkiye için büyük bir maliyet oluşturuyor.

7-- Kurulu güç MW başına enerji üretiminde yılda %10 civarında bir iyileşme söz konusudur. Ancak kurulu gücün üretime dönüşme oranı bakımımında Türkiye OECD ortalamasının altındadır.

7.1-- Elektrik enerjisi sanayide % 19 ve binalarda % 25 oranında kullanılmaktadır. Benzer olarak doğal gaz; sanayide % 21, binalarda % 29, petrol; sanayide % 11 ve binalarda % 6 oranında kullanılırken ulaşım sektöründe enerji tüketiminin % 99’dan fazlasını teşkil etmektedir.

7.2--. Binalarda ise elektrik tüketimi açısından, meskenler % 56 ile pay en ağırlıklı sektördür. Bu sektörde tüketilen yaklaşık 35 milyar kWh enerjinin % 10’unun tasarrufu olanaklıdır

7.2.1--Ticarethane, yazıhane, turizm, el sanatları ve diğer hizmetler % 33 ve resmi daire % 10 paya sahiptir.

8.1-- Lisans verilen projeler üretime başladığında elektrik üretiminde yerli kaynak oranı %50’nin üstüne çıkacak. Yenilenebilir enerji üretiminde HES dışında almamız gerek çok mesafe var.

8.2--Artık yenilenebilir enerji santralleri de çevreci olmak zorundadır.Dünyadaki CO2 emisyonunun %76’sı enerji sektöründen kaynaklanmaktadır.

8.3--Türkiye’de 407 milyon ton toplam emisyonun 258 milyon tonunu-%63 enerji sektörü atmosfere salmaktadır. Fosil yakıtlara dayalı 64 elektrik üretim santrali faaliyettedir ve 51 santralin inşaa ve izin süreçleri devam etmektedir.

8.4--Öncelikli olarak eski santrallerin Kyoto sonrasına hazırlanması için çalışmalara başlanmalıdır.

9--2023 yılında 1.000 USD GSMH başına enerji tüketimimizi gelişmiş ülkeler seviyesine çekebilir, Enerji Yoğunluğunu 0,1 TEP olarak hedefyebiliriz.

9.1--Bu santrallerin çevre verimliliğini arttırmak için mühendislik çalışmaları kadar idari düzenlemeler yapılmalıdır

10-- Artık yenilenebilir-hidrolik,rüzgar,jeotermal vs  enerji santralleri de çevreci olmak zorundadır.

11-- Sadece fosil yakıtlı enerji yatırımları değil rüzgar gibi, HES gibi diğer yenilenebilir projelerinde artık çevreci olması gerekiyor...”-Fevzi İşbilir / Çevre Bakanlığı

Kaynak:

1--Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu-“Yeşil Ekonomiye Geçiş”-Ağustos – 2010- TEVEM - ENVER Enerji Verimliliği Derneği- Haziran 2010

2-- Dünyada Ve Türkiye’de Enerji Verimliliği-Oda Raporu-Tmmob Makina Mühendisleri Odası-Nisan 2008