Nükleer Enerjide Biyolojik Sistemlerin Durumu-Enerji Üretim Sistemleri:

1--Akkuyu  Nükleer Santralı Bölgesinde Bulunan Biyolojik Sistem:

1—Akkuyu Nükleer Santral kurma kararı alınmış ve uygulamaya geçilecektir.Bu anlamda buraya kurulsun veya kurulmasın konusu bitmiştir.Yapılacak şeylerden birisi santral ile bölgenin deniz biyolojisine verilebilecek zararı en az seviyede tutacak önlemleri alabilmek olacaktır.

2--Santral kurulmadan önce bölgede var olan biyolojik zenginlikler şunlardır:

2.1—Akkuyu bölgesinde  saptanan balık türü sayısı 43 tür.Bunlar Hindistan balığı,kupes,çizgili mercan,yazılı orkinos,zurna,lipsoz,güneş,papas,dikenli çütre,kurbağa,rina,elektrik,yaladerma,uçan balık olarak sayılabilir.

2.2—Bölgede bulunabilen kafadanbacaklılar ise kalamar ve ahtapot bölgede bol miktarda bulunmaktadır.

2.3—Midye türlerinde ise akivades,kum midyesi,tarak midyesi,lokal minecik türü midye olup,lokal minecik brachidontes türü midye kirliliğe duyarlı bir monitör organizma olup,santralın işletmeye alınmasından sonra kirlilik ölçümlerinde bu organizmadan yararlanılabilir.

2.4—Eklem bacaklılardan ise ilk plana çıkan önemli türler ise  mavi yengeç,pavurya,karides, istakozlardır.

2.4.1--Bölgede karından bacaklılar sınıfından 20 den fazla tür saptanmıştır.Bu türler içinde patella türü denizel ortamda en ufak kirliliği gösteren harika bir organizmadır.

2.5—Ayrıca bölgede  denizkestanesi,denizyıldızları,denizhıyarı, denizanaları,denizkaplumbağaları, sünger türü organizmalar saptanmıştır.

2.6—Makroalg(yosun) ve deniz çayırı türleri olarak mavi-yeşil,kırmızı,kahve, yeşil renkli alg türleri sayısı 300 ün üzerinde ve deniz çayırı türü olarak 3 tür saptanmıştır.

3—Nükleer Güç santrallerinin yarattığı çevre sorunlarında birisi de bölgenin deniz suyu sıcaklığını değiştiren termal kirlenmedir.

3.1--Bu sıcaklık artışına bağlı olarak bazı makroalg-yosun türlerinde artış ve ötrifikasyon-yeşillenme görülebilir.Bu oluşan oksijensizliğe bağlı olarak birçok organizmanın ölümüne yol açabilir.

8.1—Akdeniz Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinin araştırmasına göre Monacodaki bir akvaryumdan denize karışan ve daha sonra yayılmaya başlayan denizi halı gibi kaplayanpasifik kökenli  istilacı katil yosun olarak Caulerpa Taxifolia adlı yosun,deniz çayırları araştırılırken 50 m derinlikteki bölgede rastlanmıştır.

8.1.1--Katil yosun akdenizde dağılımını-yaşam alanını genişletmekte devam ediyor.Çok kısa sürede Antalya körfezine ulaşması enteresan bir durum.

8.1.2--Öte yandan aynı bölgede bu yosunlarla beslenen bir deniz salyangozu cinsine de rastlanmış olup,yosunun yayılımı yavaşlatabilecektir.

8.1.1--Akkuyu Nükleer Santralinin çalışması ile bölge deniz suyu sıcaklığının artması anılan türün yayılmasını artıracağı için,bu yosunlarla beslenen salyangozların çoğaltılarak akkuyuda atık suyun verildiği sahaya yerleştirilmeleri buranın biyolojik yaşam alanı için şimdiden şart.

8.1.2--Bu işi Santrali yapacak Rus firmasının yapması gerekirken aynı zamanda bölgenin biyolojik yaşam alanının azami korunması ve gerekenlerin yapılması için ,denetçi olarak Akdeniz Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi ve Enerji Bakanlığı ile ortak oluşturulacak bir komisyon bu görevi Santralin yaşam süresi boyunca sürekli olarak yapabilir.

9—Ayrıca Nükleer Santralin soğutulması sırasında soğutma sularının soğutma kulelerinde soğutulup,deniz sıcaklığı değerine yakın bir değere düşürüldükten sonra verilmesi önemli bir işletme konusu olacaktır.

10—Akkuyuda yapılacak Nükleer Santral için Rus Firma  VVER 1200 tipi 3.nesil reaktör kullanmayı planlıyor.Aynı reaktör Leningrad 2 Santralinde kullanılacak.Tolga Yarman a göre  Rus Teknolojisi en az diğerleri kadar güvenli.Ama sorun o değil.Risk ölçüsü artık çok yukarıda.

11-- Akkuyuda yapılacak Nükleer Santral için Yapılan Eleştriler:

1--Almanya da elektriğin % 16 sını güneşten elde ediliyor.

2--Rüzgarda ise Avrupa da ikinciyiz.

3--Neden yenilebilir enerjiler yerine Nükleer Santraller tercih edilmeye çalışılıyor.

3.1--Bunun cevabı şunlar olabilir: Almanya Nükleer Teknolojiye sahip bir ülke olarak Nükleer Santral kurabilir yada kapatabilir, ancak,Türkiye Nükleer Teknolojiyle daha tanışmadı bile.Onu kurmayı ve kullanmayı bilmiyor.Kurmadığı sürece de bilemeyecek.Öte yandan Türkiye nin yenilenebilir enerjilere yatırım yapma  isteğinin de ciddi bir devlet politikası haline geldiği açık.

11.2—Elektrik hatlarındaki iletim kaybı % 24.Bunu yarıya indirirsek Akkuyu ve Sinop taki Santrallere gerek kalmaz.

11.2.1--Elektrik iletim ve şebeke kayıplarını yarıya indirmek ,minimize etmek gelişmiş ülkeler için bile ciddi problem.Öte yandan doğuda gece hatta çengel atarak evi elektrikli rezistansla ısıtan haneler için her evin başına ki şebeke kayıpları oldukça yüksek.

11.3—Santral İçin Deprem Tehlikesi:Santrale yakın 20 km öteden geçen Ecemiş Fayı için Prof.Ahmet Ercan ın görüşü:Ecemiş fayının büyük deprem üretme gücü yok.

11.3.1--Asıl tehlike Taşucu-Lazkiye hattını takip ederek İsrail e giden Ölüdeniz kırığı.

11.3.2--Bu kırık vesikalara göre ,eskiden olan bir depremde oluşan tsunami nin Rodos,Mısır,Adriyatiğe ulaştığını gösteriyor.

11.3.4--Dünyada santrallerin % 86 sı nehir kıyısında olup,Türkiye kıyıları temiz kalıcaksa ,Santrali Nehir kıyısı olan  Yozgat,Sivas,Kilis,Şırnak,Diyarbakır, Ankara Beypazarına yada kırıkkale ye yapın.Buralar deprem açısından daha güvenli olduğu için önerilebilir.

11.4—Türkiyenin Enerji Güvenliğinde Rusya ya Bağımlılığı:

1--Türkiye nin doğalgazda asıl tedarikçisi Rusya,Nükleer Santrali de kuruyor.Bu anlamda enerjide tam anlamıyla Rusya ya bağımlılık söz konusu olacak ifadeli yaklaşımlar sözkonusu.

2--Bu sorunun cevabı ; Dünyada bütün ülkeler birbirine et ve kemik gibi bağımlı durumda.Türkiye-Rusya işbirliği güçlü olmaz ise bundan doğacak zararı hem Türkiye hem de Rusya çekebilir.Bu anlamda komşularla daha zengin ilişki olması aradaki sağlıklı ilişki korunduğu sürece iki tarafın faydasına.Öte yansan bir süper güce bu kadar bağımlı olmak tarihsel süreçte doğrumu yada bu kadar bağımlılık oranı doğru mu.Bu tartışılabilir.

3--Dünyada Petrole göre daha ucuz Rus doğalgazı olmasaydı,daha pahalı hangi petrolü kullanacaktık.Enerji açığımızı nasıl kapatacaktık.

4--Rusya nın ve Türkiye nin gelişmesi,birbirleri ile zengin kültürel ve ticari ilişkilerle mümkün olacaktır.

5--Öte yandan G.Kore ve Japonya bu teknolojiyi Türkiye ye vermemek için hala nazlandıkları bir dönemde,Rusya nın Türkiye nin teklifini kabul etmesi herhalde birazda aradaki sağlıklı ilişki nedeniyledir.

6--Yarın Uzay teknolojisinde yer uydu fırlatma rampaları vs için yerli katkı kadar Rus teknolojisinden yararlanacağımız oldukça açık.

7--İki ülke birbirini desteklemeli ve her konuda işbirliğine gitmeli.Bu durum bütün ülkelerinde yararına.Türkiye ,Rusya nın kendisine sağladığı ticarete karşılık bu teknolojiyi kısa sürede özümseyerek,kendi Nükleer Santralini kuracak düzeye hızla gelmelidir.ve Rusya bu teknolojiyi Türkiye ye kazandırmalıdır.Bu iki ülke ilişkilerini güçlendirecektir.

11.5—Santralin Atık Suyu:

1--Nükleer Santrallerde , Santralin atık suyu yüksek sıcaklıklarda denize bırakılıyor.Deniz suyu bölgesel olarak normal sıcaklığının üzerine çıkıyor.Bu anlamda buradaki deniz eko sistemi altüst olabilir.

2--ABD deki Diablo Canyon Nükleer Santrali nin kıyısında yapılan araştırmaya göre  Santralin suyunu boşalttığı kıyıda

1--74 km boyunca ve 3 km açığa dek olan deniz alanı yaşayan

balık türlerinin………… % 10.8 in öldüğü

120 km lik kıyı şeridinde  yaşayan 1997-98 yıllarında

kaya balıklarının ölüm oranı…………. % 11.4.

1.1--Bu ciddi bir eleştri.Bu eleştiriye karşı çözüm olarak  Nükleer Santral ısısından ısı değiştirgeçleri kullanılarak bölgedeki seralar,konutlar vs  ısıtılabilir.Isıl işlem ihtiyacı olan işyerleri bu ısıdan yaralanabilir.

2.1--Küresel olarak ısınan akdenizin ısınmasına daha da katkı yapmamak için atık su sıcaklığı gerekirse havayla çalışan doğal imkanlar ile yada cebri tahrikli su soğutma kuleleriyle soğutularak denize verilebilir.Bu işin fizibiletesi ve çalışmaları için Rus firma ile Türkiye de Bakanlığa bağlı bir birimin araştırmasıyla gerçekleştirilebilir.

11.6—Akkuyunun Nükleer Çöplük Olma İhtimali:

1—Kaynağa göre Türkiye ile Fransa arasında imzalanan Nükleer Enerjinin barışçıl amaçlarla  kullanılma anlaşması biraz nereye çeksen oraya gelir cinsten bir metin.

2--Prof.Hayrettin Kılıça göre  Romanya ve Bulgaristan nın AB  ye alınmasındaki diyetleri AB nin Nükleer çöplüklerinin bu ülkelerde kurulması olabilir.

3--Aynı zamanda İstanbul EMO Başkanı Erhan Karaçay a  göre Uluslararası Raporlarda Toroslar ın dünyanın en iyi Nükleer Depolama alanlarından biri olarak gösterildiğine dikkat çekiyor.

4--Burada Türkiye ile Fransa arasında imzalan anlaşmanın metin ifadesindeki muğlaklık varsa bu ileride Türkiye yi zora sokacak bir metin olarak kullanılabilme ihtimaline çözüm olarak, Türkiye ya metnin Türkiye ifadelerinin yorumunu  yayınlar  yada anlaşmayı iptal edebilir gibi yorum yapılabilir.

5--Torosların,Nükleer Çöplüğe çevrilmesine  izin verilmesi halinde hazır kıta bekleyen batı ülkeleri Türkiye nin  olumlu imajını olumsuza çevirip, anında çöpleri postalamaya başlayabilir(Nükleer Çöpçü devlet imajı)

5.1--Öte yandan Türkiye ise Nükleer Çöpleri için şimdiden Toroslar dışında Nükleer çöp alanlarını belirlemelidir.

5.2--Rusya nasıl kendi Nükleer çöplerini kendi evinin bahçesinde tutuyorsa,Batı ülkeleri de kendi bahçelerinde bu çöpleri uzayda yeni gezegenlere ucuza gidilene değin tutmak zorunda.

11.7— Geleceğin Enerji Üretimi :

1--Geleceğin Enerji üretimi Yenilenebilir enerjilerinde olduğu kadar ağırlıklı olarak Nükleer-Şist Petrolü-Doğalgaz-Kömür Santralleri de var olacaktır.

1.1--Özellikle kömür santralleri modern tekniklerle filterlemelerine rağmen çevreye büyük miktarda kurşun,nikel,arsenik,in yanı sıra uranyum,radyum,polonyum gibi radyoaktif maddelerde salıyor.Bunlar ise bölgenin 40-50 yılda bunlarla zehirlenmesi yada kanserleşmesine neden olabilmekte.

1.1--Bu santraller yapılırken,modern filtreleme dışında ağır metalleri ve radyoaktif elementleri yutacak bir çevre düzeni-peyzaj mutlaka santral çevresinde kurulmalıdır.Kısaca bu santralleri anılan metalleri yutan orman örtüsüne sahip nehir kıyılarında kurmak ve kömürü, en ucuz taşıma aracı olarak bu iş için özel olarak döşenen  tren yoluyla sağlamak gerekebilir.

1.2--Bu bağlamda Türkiye de Elbistan kömür santralleri, akışkan yataklı kazanlar ve otomasyonun yeniden rehabilite edildiği vede aynı zamanda modern filtreleme sistemlerine sahip olarak ,Elbistana yakın bir nehir kıyısında orman içinde ciddi oranda fazladan peyzajda yapılarak yeniden kurulması uygun olabilir.Ve kömür Elbistandan santrale inşa edilecek tren yolu ile taşınabilir.Anılan iyileştirmelerden sonra santral özel firmalara satılabilir.Aynı zamanda santralden çıkan CO2 yi tıpkı Almanya da olduğu gibi bacada tutma ve depolama işlemler-süreci başlatılmalıdır

2--Rüzgar,su,güneş kaynaklı yenilenebilir enerjiler ise daha uzun süre fosil ve nükleer enerjinin yerini alabilecek durumda değil.

3--Güneş enerjilerinde ciddi problem olan elektrik depolama problemini aküler ile çözmek mümkün değil.Bu anlamda bazı ülkeler barajlarda daha aşağı düşü de olan gölde birikmiş  nehir suyunu fotovoltaik paneller ile beslenen DC  motorlar ile daha yüksek kota basmakta ve gece barajın türbinleri bu su ile çalışarak sistemi beslemekte.

3.1--Ancak her halükarda fotovoltaik paneller henüz ekonomik olarak çok ucuza mal edilemediği gibi,panel imalatında kullanılacak malzemelerde sürdürülebilir değil.Bu nedenle çok ucuza-organik malzemeler ile imal edilecek verimi yüksek  panellerin piyasaya çıkmasını beklemek gerekecek.

4--Yenilenebilir enerjilerin uzun süredir devletçe desteklendiği Almanya da bile bunlar 2020 yılında tüm elektrik gereksiniminin ancak % 35 ini karşılayabileceği ve kalan % 65 için yeni fosil yakıtlı santralar yapılmakta.

4.1--Halk kömür yakıtlı santralleri çevresel nedenlerle istemezken,rüzgar santrallerini ise  çevresel gürültü ve kötü görünümü nedeniyle istemiyor.

4.2--Nükleer Santraller Almanya vs gibi birkaç ülke dışında çalışmaya artarak devam edeceklerdir.Bu anlamda İngiltere ve G.Afrika 20 şer adet Nükleer Santral yapımı planlamakta.

4.3--Fukuşimadan önce komşularına elektrik satan Almanya,8 Nükleer Santralin geçen aylarda kapatılması sonucu,elektrik eksiğini Nükleer Santralli komşu ülkelerden sağlamaya başlamıştır.

12--Sonuç:

12.1-- Batının kullandığı ve ileride kullanmaya devam edeceği ciddi enerji üreteci olan Nükleer Santral kurulumu gelişmekte olan her ülkenin yapmaya çalıştığı,ülke enerji güvenliğini sağlamada etkin bir yol olarak değerlendirilebilir.

12.2--Yakın gelecekte petrolün yerine geçecek muhtemel adaylar şist petrolü,doğalgaz,yenilenebilir enerjiler(özellikle rüzgar santralleri,fotovoltaik paneller,küçük su türbinleri ) ve muhtemelen toryumlu güvenli Nükleer Santraller olacaktır.

12.3--Her insan etkinliği doğada az ve çok pertürbasyona neden olur.Zaten insanın doğada bulunması bile bir pertürbasyondur.Önemli olan insan doğada bulunurken yaptığı eylemler ile mevcut doğal sisteme yada doğa makinesine en az zarar verebilmesi olmalıdır.

12.3.1--Bu anlamda Nükleer Kurulmasın tezi yerine Nükleer Santrallarin çevreye verdiği zarar en aza nasıl indirilebilir tezi daha doğru bir yol olabilir.Bu konuda yani Santraller kurulmasın karşıtlığı yerine Santral zararları konusunda sosyal baskı grubu oluşturulabilir.

12.3.2--Bir küçük akarsu türbini de çevreye gereken özen gösterilmeden yapılırsa çevre tahribatı yapacaktır.Bu anlamda bunlar kurulmasın yerine bunların kurulması sonrası çevre tahribatı en aza nasıl indirilebilir ve bu durum kalıcı olarak nasıl sağlanabilir.Bunun cevabı aranmalıdır.

12.4—Dünya ikliminde bir küresel kış olması ihtimalinde ülke enerji güvenliği için en önemli seçenekler herhalde Nükleer Santraller olacaktır.

12.5--Nükleer Santraller bazı dez avantajlarına karşı hala birçok kamu enerji mühendisi açısından, enerji güvenliği için en önemli seçenektir.

12.6--Japonya da Nükleer Santral kazasında temel nedenlere bakınca Santralin betonlarının bile ömrünü doldurduğu,bakım şirketinin kontrol ve bakımı suistimal ettiği ve daha güvensiz bir teknolojiye sahip olduğu anlaşılmaktadır.

12.7--Nükleer Enerji yakın bir gelecekte,ABD ve Avrupa nın bazı ülkeleri gibi dünya sisteminde söz sahibi olacak yeni aday ülkeler (Brezilya,Rusya, Hindistan,Çin, Türkiye,Meksika vs) kullandığı ve kullanacağı teknoloji olacaktır.

12.8--Nükleer teknoloji kullanılması  gereken bir teknoloji olup ve teknolojik sisteminin üretilmesi için alt yapısını kuran ülkeler için ciddi anlamda bir zenginliktir.

12.9--Bu zenginlik batının zenginliğinde bir bileşen olup,yeni ülkeler bu zenginlik ile belki dünyayı batının gücünü dengeleyerek batının ben merkezci konumdan paylaşımcı konuma girmesi için yol almasını sağlayarak,bütün insanlığın aynı gemide olduğunu hatırlatmasını yapabilir.

12.10--Ülke enerji arzını çeşitlendirmek ve bunun en az % 20 sini Nükleere ayırmak her hükümet için kabul gören bir anlayış olabilir.

12.11--Nükleer enerji ,silahlanma yarışından ziyade gelecekte uzak uzay seyahatleri,Enerji güvenliği için ciddi bir seçenek olup, en güvenli santraller herhalde hala prototipleri üzerinde araştırmaların hızla devam ettiği toryumlu Nükleer Santraller olacaktır.

Kaynak:

1--Cumhuriyet Gazetesi/Bilim-Teknoloji Eki -CBT-1274/3-19.08.2011/1276/18-02.09.2011                                          

2-National Geographic Türkiye-Eylül 2011-S:88/102