Metanolun Taşıtlarda Kullanımı:

1--Fosil yakıtlardan altematif yakıtlara geçişin sağlanması küresel ısınma vs problemlerin tek çözümü gibi durmaktadır.

2--Fosil yakıtlann kullanıldığı en büyük sektörlerden biri olan taşımacılık sektöründe kullanılabilecek alternatif yakıtlarda depolama kolaylığı, enerji yoğunluğu, yanma sonucu ortaya çikan emisyonlar  gibi özellikler önem arz etmektedir.

3—Alternatif yakıtlardan Metanol taşıtlarda birçok şekilde kullamlabilmektedir. Bunlar:

1-- içten yanmalı motorlarda doğrudan yakıt olarak kullanımıdır.

2--indirekt olarak metanolün bir yakıt dönüştürücüde yakılarak elde edilen hidrojenin PEM tipi yakit pillerinde kullanıldığı sistem.

3--direkt olarak PEM tipi yakıt pili yerine dogrudan metanol yakıt pillerinin kullanıldığı yakıt pilli araçlardır.

3.1--Sonuç olarak iki farklı yakıt pili çesidinin kullanımı  veya içten yanmalı motorlar ile metanolün araçlarda kullanımı mümkün olabilmektedir.

4--Metanol temiz bir yakıt olduğundan ister içten yanmali motorlarda yakılsın ister yakıt pillerinde kullanılsın, çevreye zarar veren bileşikler ya çok az üretilir ya da üretilmez.

5--Yakın gelecekte yakıt pillerinin de kullanılması gündemdedir. Yakıt pilleri, denildiğinde akla ilk gelen yakıt, hidrojendir.

5.1--Ancak hidrojenin, depolanma ve taşınma özelliklerinde bazen istenilen düzeye ulaşılamadığından taşımacılık sektöründe farklı arayışlar başlamıştır.Iste bu noktada oda sıcaklığında sıvı bir yakıt olan metanol depolama kolaylığı ve hem içten yanmalı motorlar, hemde yakit pilleri için gerekli bir yakıt olduğundan,  gelecek vaaddeden bir alternatif yakıttır.

6—Metanol Üretimi:

6.1--Oda sıcaklığı ve basıncında renksiz organik bir sıvı olan metanol, genel olarak metil alkol veya odun ispirtosu olarak bilinir.

6.2-- Metanol içerisinde metil alkol bulunan, odun, kömür gibi fosil yakıtların ısı altında damıtılmaları yolu ile,

6.3--Dogal gaza birtakım distilasyon işlemleri uygulanarak veya

6.4--CO ve H2'nin katalitik ortamda sentezleri sonucunda elde edilebilir.

6.5--Metanol üretimi düşük basınçta sentez prosesi yaparak gerçeklestirilir. Üretimde, hidrojen sağlamak için dogal gaz (CH4) ve oksijen saglamak için su olmak üzere iki ana ham madde kullanilir. Bu ham maddeler ile bir dizi kimyasal reaksiyon zinciri sonunda arıtılmamış ham metanol üretilir ve metanol rafine edilerek % 99 oranında saf metanol elde edilir.

6.6--Metanol kullamminda dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır.Bunlar;

1-- metanol havada kolaylıkla yanabilen bir kimyasaldır.

2--metanol buharı da bazı ortamlarda patlayıcı olabilmektedir.

3--Zehirli bir kimyasal oldugu içinde insanlarda kalıcı körlüğe hatta ölümlere bile sebep olabilir.

4--Su ile her oranda karışabilerek yanıcı bir çözelti meydana getirir.

5--Üretilen metanolün yaklaşık %40'ı formaldehit yapımı için kullanılmaktadır.

6--Aynca, metanol yakıt, yakıt katkısı, çözücü ve soğutucu olarak da kullanılabilmektedir.

7--Ancak en çok gelecek vaad ettigi teknolojiler, hidrojen taşıyıcı olarak kullanıldığı yakıt pilleri ve türbin yakıtı olarak kullanıldığı güç jeneratörleridir

8--Üretilen metanol dağıtılmak için yüksek güvenlik seviyesine sahip depolarda tutularak bekletilir. Çünkü metanol son derece korozif olduğundan metanolün depolanmasında standart çelik tanklar yerine paslanmaz çelik tanklar kullanılmaktadır.

9--Metanol aynı zamanda iyi bir çözücüdür. Bu yüzden sızdırmazlık malzemelerini seçerken dikkat edilmeli ve plastik kauçuk gibi malzemeler tercih edilmemelidir.

10-- Metanol deniz aşırı pazarlara ya gemi tankerleri yolu ile  yada borular ya da varillerle sevk edilir. 2007 yılında dünya genelinde tüketimi 40 milyon tonu bulan metanolün en çok üretildiği yerler Karayipler ve Basra Körfezidir.

7--Metanolun İçten Yanmalı Motorlarda Kullanılması:

7.1--ilk olarak 80'li yillarda metanol benzine %15 oranında karıştırılarak  araçlarda  kullanılmaya  başlanmıştır

7.2—Daha sonraları yapılan araştırmalar  ve denemelerle % 85 - % 90 metanol ile çalışan M85-M90 diye tabir edilen motorlara sahip araçlar geliştirilmiş ve üretilmistir.

7.3--Tamamen metanol kullanan yani Ml00 adı verilen araçlarda geliştirilmiştir ancak üretilmemişlerdir.

7.4--Daha sonralan benzin kullanılan motorların metanole dönüştürülmesi yerine, metanol yakıtı kullanabilecek yeni motorlar tasarlanmıştır. Prototipler üzerinde yapılan araştırmalara göre metanol yakıtlı taşıtların, gelişmiş teknolojiye sahip benzinli taşıtlara gore %5 -10 oramnda daha fazla verime de sahip olduğu anlaşılmıştır.

7.5--Metanol benzin ile çalışan motorlarda kullanıldığında, kendi kendine tutuşma direnci sayesinde, sıkıştırma oranının arttınlmasınasına olanak sağlamaktadır. Bu durumda mevcut taşıtlarda motorlarda hava yakıt karışımın hazırlanması için kullanılan yakıt püskürtme sistemleri, metanolün korozif ve yanıcı etkileri dikkate alınarak kullanılabilmektedir.

7.6--Ayrıca metanol emme supabına gerek duyulmadan silindire doğrudan da püskürtülebilir. Metanol, oktan sayısı yüksek olduğundan, sıkıştırma basıncının düşük oldugu zamanlarda bile püskürtülebilmektedir. Bu da basit ve ucuz bir yakıt sistemi ve aynı zamanda değişik yüklerde motorun verimli olarak çalıştırılabilmesi için, püskürtme zamanının ayarlanabilmesi demektir.

7.7--Metanolun motorda yanması tam olarak gerçekleşip hiçbir parçacık oluşmadığından yanmamış hidrokarbonlar meydana gelmemektedir.

7.8--NOx motor silindiri içinde yüksek sıcaklık ve basınıç altında, havadaki azot ve oksijenin birleşmesi ile oluşur. Metanolun benzine gore daha düsük alev sıcaklığının olması, yanmanın iyileşmesini, yanma ürünleri içindeki CO, C02 ve NOx emisyonlannda %10 mertebelerinde azalma olmaktadır.

7.9--Metanol sıvı bir yakıt olduğu için araçlarda benzin gibi depolanmaktadır. Ancak benzine göre daha düşük enerji yoğunluğuna sahip bir sıvıdır. içten yanmalı motora sahip bir araçta benzin ile katedilen bir mesafeyi metanol ile katetmek için daha fazla metanol kullanımına ihtiyaç vardır. Bu da yakıt tanklarının daha geniş ve ağır olması demektir.

7.10--Metanolun buharlaşma ısısı petrole göre daha yüksektir. Buharlaşma ısısının yüksek oluşu motorlarda soğukta ilk hareketi zorlaştırmaktadır. M85 yakıtı kullanan motorlarda benzin, buharlaşması az olan saf metanolun uçuculuğunu arttırarak, motorun soğuk havalarda çalışmasını kolaylaştırmaktadır.

7.11-- Metanolun kullanımında karşılaşılan diğer bir problem aşırı derecede korozyona neden olmasıdır. Bu sebeple özel yakıt pompalarına, yakıt depolarına ve yakıt sistemlerine ihtiyaç vardır .

7.12--Metanol yüksek oktan sayısına sahip olmasına karşın çok düşük setan sayısına sahiptir. Aynca yüksek ateşleme sıcaklığı ve kendi kendine tutuşma direnci de eklenince dizel motorlarında yanmada, birtakım problemler yaşanmaktadır.Yakıtın tutuşmasını geciktirir ve dizel motorunda vuruntuya sebep olur. Bu sebepten dolayı metanol dizel motorlannda ancak buji kullanılmasi durumunda veya dizel yakıtla karıştırılması durumunda kullanılabilir.

7.13--Metanolun Benzin ve Mazot ile Karşılaştırılması:

Yüksek oktan sayısı sayesinde daha iyi yanma sağlayan metanol bu sayede çevreye diger yakıtlara gore daha az zarar vermektedir. Benzine göre daha geniş yanma aralığına sahip olması da avantajıdır. Ancak benzine gore enerji yoğunluğunun düşük olması daha büyük depo ihtiyacını meydana getirmektedir. Buharlaşma ısısınında düşük olması soğuk havalarda geç çalışmaya ya da bu sorunun giderilmesi için kızdırma sistemine ihtiyaç doğurmaktadn

8--Metanolun Indırekt Olarak Pem Yakıt Pilinde Kullanılması:

8.1--Yakıt pilleri hidrojenin, oksijen ile kimyasal reaksiyona girmesi sonucunda elektrik üreten cihazlardır. Sistem hidrojen ve oksijen ile beslendiğinde sürekli güç üretirler.

8.2--Yakıt pilleri, çevre ve gürültü kirliliğine neden olmamaları, hareketli parça içermemeleri ve fosil yakıtlarına göre daha yüksek dönüşümle enerji üretmeleri gibi avantajlara sahiptir.

8.3--Bir yakıt pilinin temel fiziksel yapısı, iki yüzünde gözenekli anot ve katotla temas halindeki elektrolit tabakasını içermektedir. Tipik bir yakıt pilinde gaz yakıt-hidrojen,metanol vs anoda (negatif elektrot), oksitleyici  gaz (yani oksijen vaya hava) katoda (pozitif elektrot) doğru sürekli olarak beslenirler.Sonuçta yakıt pili elektrik ve ısı üretirken dışarıya su buharı salar.

8.4--Yakıt pilinde yakıt ile oksijen arasında indirgenme/yükseltgenme reaksiyonu olurken elektrik akımı (dogru akım) ve ısı oluşmaktadır.

8.5--Katotta protonlar oksijenle birleşip, kullanılan yakıtın cinsine göre yalnızca su buharı veya su buharı +C02 üretir. Bir yakıt pili, iki yüzünde gözenekli anot ve katotla temas halindeki elektrolit tabakasını içermektedir.

8.6--Yakıt pillerinin Alkali, Fosforik Asit, Katı Oksitli, Polimer Elektrolit Membranlı (PEM), Doğrudan Metanol gibi çesitleri bulunmaktadır. Bunların arasından sıvı içermemeleri, düşük sıcaklıklarda çalışmaları ve yüksek enerji yogunluklan gibi özellikleri nedeniyle PEM tipi yakıt pilleri otomobiller için en uygun yakıt pili olarak tanımlanabilir.

8.6.1--Ancak bu sistemlerde enerji kaynağı olarak hidrojenin kullanılması halinde , hidrojenin depolama problemleri nedeniyle bu sistemlerde yeni arayışlara gidilmesine yol açmıştır. Araçta hidrojen yerine metanolün depolanıp bir yakıt dönüştürücü yardımıyla hidrojene dönüştürülmesi daha sonra metanolü yakıt pilinde kullanılıp elektrik elde edilmesi imkanı sağlanmaktadır.

8.6.2--Bu sayede hidrojen depolanmasi için gereken ağır, kahın cidarli ve yüksek maliyetli tankların yerini sıvı metanolü depolayacak tanklar almaktadır. şu ana kadar geliştirilen yakıt pilleri arasında en yüksek enerji verimi elde edilebilen yakıt pili tipi PEM dir.

8.7--PEM tipi yakıt pillerinin çalışma sıcaklığı 80 - 90 °C gibi çok düşük sıcaklıklardır ve çalışma basınçlarıda 1-8 atm basınç aralığındadır.Elde edilen güç yoğunlunun yüksek olması bu tip yakıt pillerinin otomobillerde kullanımını mümkün kılmaktadır.

8.8--Bu sistemlerde tanktaki hidrojen ve hava ile yakıt pilinde elektrik enerjisi üretilir. Elde edilen bu enerji aracın ihtiyacına göre ya direkt olarak aracın hareketinde kullanılması için güç elektroniği üzerinden elektrik motoruna ,motordan da vites kutusu vasıtasyla tekerleklere iletilir, ya da daha sonra kullanılmak üzere bataryada depolanabilir.

8.9-- Hibrit araçlarda, aracın seyrini elektrik motoru sağlarken, Elektrik motoru için gerekli elektrik ise bir içten yanmalı motor veya yakıt pili ile şarj edilen bataryadan saglanmaktadır.

8.9.1—Hibrit  sistemlerde aracın hareketinde sadece elektrik motoru kullanılmasi, içten yanmalı motorlara göre daha yüksek verimin elde edilmesini sağlamaktadır. Aynca bu sistemlerde frenlemede ve yokuş aşağı gidişlerde ortaya çikan enerjinin geri kazanımıda da mümkün olmaktadrr.

9—Hidrojenli araçlarda en büyük sorunlardan birisi yakıtın depolanması sorunudur. Hidrojenin bu araçlarda depolanması metal hidrit, sıvı ve gaz olmak üzere üç farkli yolla mümkün olmaktadır. Metal hidrit depolama hidrojenin bir ekzotermik (ısıveren) kimyasal tepkimeyle, bazı metal ve alaşımlarla kolayca büyuk miktarlarda hidrit biçimine dönebilme özelliğinden yararlanılarak gerçekleştirilmektedir.

9.1—Metal hidrit depolamada , düsük ayrışma ısısı, hızlı ayrışma durumu, düşük ayrışma basıncı ve hidrojen depolama miktarının fazlalığı gibi avantajları olmasına rağmen çok yüksek ağırlık bu yöntemin kullanımını zorlaştırmaktadır.

9.2--Hidrojenin sıvı olarak depolanmasi ise yüksek sıvılaştırma enerjisi ve buharlaşma kayıpları sebebiyle sorun teşkil etmektedir. Sıvı tankındaki hidrojenin enerjisinin bir kısmı tankı soğutmada kullanılmaktadır.

9.3--Gaz tanklarında depolama ise en ucuz yoldur. Ancak tankların yüksek agırlıklrarı ve hacimleri ayrıca düsük menzil elde edilmesi dezavantajdir.

10--İndirekt Metanol Yakit Pilli Araclar:

10.1--Metanol litre başına 15.9 Mj enerji yoğunluğuna sahiptir. Bu değerler sıvı hidrojen için 8.4lMj, 700 bar basinçta gaz halinde depolanmis hidrojen için ise yaklasik 6 Mj olmaktadir. -Ufak hacimlerin önem arzettiği otomotiv uygulamalarındabu enerji yoğunlugu değerleri dikkat çekicidir.

10.2-- Indirekt metanol   yakıt  pilli   araçlarda   depolanan   metanol,reformasyonla parçalanarak yakıt pilinde kullanılır. Metanolun buhar reformasyonu endotermik proses gerektirir ve 25 Cde 138 kJ/mol enerji gereklidir. Bu endotermik reaksiyon ipin gerekli enerji katalitik yakıcı tarafindan üretilir. Sistemde metanol su ile birlikte karıştırıcıdan geçtikten sonra metanol, buhar refermasyon unitesinde okside edilerek karbondioksit ve oksijene ayrilir. Reformatörde CO oluşmasina karşı sisteme su gönderilerek C02 oluşumuna yardimci olunur.

10.2--Ortaya çıkan hidrojen yakıt pilinin anot ucuna gönderilmesiyle pil reaksiyonu baslar. Pilin katot ucundan oksijen gonderilerek pil reaksiyonu tamamlanır.Dönüşüm reaksiyon ürünu %67 hidrojen, %21 COy %10su ve%l-2 CO icerir.

10.3--İndirekt metanol yakıt pili sisteminde yakıt dönüşümünün verimi, ortalama metanol tüketimi, reformatorde kullamlan metanol miktan ve yakıcıda kullamlan metanol miktarına baglıdır. Oluşacak maksimum verim 25 °C'de %94 civarlanndadir.

10.4--Yakıcının egzozunda meydana gelen ısı kaybı sistemin verimini düşürmektedir.Pilde üretilen enerji PEM tipi yakit pilli araçlarda oldugu gibi aracın ihtiyacina göre kullanılmaktadır.

10.5--indirekt metanol yakıt pilli araçlar, PEM yakıt pilli araçlara göre hidrojen depolama problemi olmadığından dolayı avantaj sağlamaktadırlar. Metanolun hidrojene göre  depolamada daha kolay olması, taşıtmada önemli avantajlar sunmaktadır. Çünkü metanol çevre sıcaklığında sıvıdır ve kompakttır. Metanolun benzine benzer sekilde dağıtımı da sağlanabilir. Benzinden az alevlenebilir özelliğe sahiptir ve kaza durumunda daha az tehlikelidir. Ancak kullanılan bileşenlerin artması, sistem karmaşasına ve yönetiminde zorluklara yol açabilmektedir.

11--Metanolun Dogrudan Yakıt Pilinde Kullanılması:

11.1--Sıvı yakıt pili teknolojisindeki ilerlemelere paralel olarak düşük çalışma sıcaklığı ve polarizasyon için şu anda kullanılacak en uygun yakıt metanol olarak anlaşılmaktadır.

11.2--Metanolun yakıt pillerinde doğrudan kullanılmasi ise DMFC adı verilen yakıt pilleri ile mümkün olmaktadrr. Bu yakıt pilleri PEM tipine göre düşük enerji üretmesi, şu an için kullanım alanlanları düşük güç gerektiren taşınabilir elektronik cihazlarla sınırlamaktadır. Ancak bu sistemlerin geliştirme cahşmaları devam etmekte ve her geçen gün daha yüksek güç üreten sistemler geliştirimektedir.

11.3--Doğrudan metanol kullanımlı yakit pili, calışma ilkesine göre PEM tipi yakit piline benzemektedir. PEM'de olduğu gibi elektrolit olarak Nafion 115, Nation 117 veya Dow gibi asidik katılar kullanılır. Polimer elektrot olarak Pt-Pd bandırılmış karbon kullanılmaktadır. 

11.4--Tamamen elektrikli araçlara geçiş batarya ve yakıt pili teknolojilerinin gelişimine bağlıdır.En yüksek verimin elde edilebilecegi bu sistemler, sadece bataryalı veya yakıt pili ve bataryanin beraber kullanıldığı sistemlerdir.

11.5--Bu araçlarda kullamlabilecek yakıt pili türleri ise PEM tipi yakıt pilleri, indirekt metanol yakıt pili ve doğrudan metanol yakıt pilleridir.

11.6--PEM tipi yakıt pili ve indirekt metanol yakıt pili ile çalışan prototipler geliştirilmistir. Depolama zorluğu olan hidrojen yerine sıvı metanol kullanan indirekt metanol yakıt pilli araçlann gelecegi daha parlak gözükmektedir. Dogrudan metanol kullanan yakıt pillerinin taşıtlarda kullanılması için daha fazla geliştirilmeye ihtiyaçlan vardır.Şu an için küçük elektronik cihazlarda kullanılmaları mümkün olmaktadır.

11.7--Doğrudan metanol yakit pillerinin düşük enerji yoğunluğu sebebiyle metanol ile calışabilen mikro gaz türbinleri gibi ek enerji sistemleri de bu araçlarda kullanılanılabilir. Hatta paralel hibrid sistemlerin prensibine uygun olarak metanol ile çalısan bir içten yanmalı motor da araç tahriğinde kullanılabilir.

12--İçten yanmalı motorlu araçlar, yakıt pilli araçlarla kıyaslandığında ucuz, basit, hafif ve kolay uygulanabilir olmaları ile avantaj sahibidirler.

12.1--Yakıt pilli araçlar ise daha yüksek sistem verimleri, farkh uygulamalara imkan tanımaları, mekanik parça gereksinimlerinin az olması açısından avantajlandır.

13--Piyasadaki araçlann metanole dönüşümü şu an yapılmakta olan LPG ve CNG dönüşümleri de düşünüldüğünde elektrikli taşıt  sistemlerine geçişe göre çok daha basittir. Metanol içten yanmah motorlar için uygun bir alternatif yakıttır.

13.1--Ancak LPG ve CNG dönüştürmenin  çok düşük maliyetlerle başarılı bir şekilde uzun yıllardır yapılabiliyor olması metanolle çalışan araçların  bazı ülkelerde yollarda olmasına rağmen tamemen bu sisteme geçişin onündeki en büyuk engel olmaktadır.

14--Elektrikli araçlara geçisin önümüzdeki yıllarda gerçekleşmesi beklenmektedir. Şu an için içten yanmah motor ve elektrik motorunun bir arada kullanıldığı hibrid elektrikli araçlar üzerine çalışmalar yoğunlaşmıştır.

15-- Bazı markaların farklı  hibrid yöntemleriyle çalışan modelleri uzun yıllardır piyasadadır. Frenlemede ve yokuşta elde edilen enerjinin geri kazanıabilmesi sayesinde içten yanmalı motorla çahsan araçların verimleri arttırılabilmektedir. Hatta dört tekerlekten çekişli araçların tahriki için ağır mekanik güç iletim sistemleri yerine, motor , önde metanol su ile beslenir.

15.1--Su metanolü taşıyıcı olarak davranır ve aşırı ısının uzaklaştırılmasınıda da sağlamaktadir. Gaz sistemlerle daha iyi performans sağlanmasina karşın su içinde sıvı metanol beslemesi, polimer membranda iletkenlik icin gerekli nemi sağladiğindan daha avantajlıdır. Dogrudan metanol yakıt pili yakıt işleme birimi içermediğinden diger türlere göre daha az karmaşık, daha hafif ve daha ucuzdur.

16--Metanol tek karbona bağlı 3 hidrojen ve OH grubu içeren basit bir molekul oldugundan yapısından hidrojenin ayrılması, karbon-karbon baglı içeren diger sıvı yakıtlannkinden daha kolaydır. Dogrudan metanolun yakıt olarak kullanıldığı bu tür yakıt pilinde çok sayıda reaksiyon meydana gelir

16.1--Doğrudan metanol yakıt pillerinin başlıca avantajlan daha az yakıtla daha fazla enerji üretilebilmeleri, çevre kirliliğine neden olmamaları, sessizliği, etanolle de çalışabilmeleri, yakıt işlemci gerektirmemeleri, daha küçük hacimli, daha hafif ve daha ucuz olmaları, yakıt değiştirmek için mevcut alt yapının kullanılabilmesi, yakıt işleme için enerji tuketimi olmadığından yüksek sistem verimilidirler.

16.2--Dezavantajları ise, metanolun polimer elektrolit membran içinden geçmesi ve katotta oksitlenmesi nedeniyle yakıt verimini azaltıp performansı düşürmesi, anot katalizor tabakasından C02'in sıvı yakıt içinden kabarcıklar halinde uzaklaşmasının yarattığı sorunlar, zayıf anot kinetigi, anotta çok sayıda reaksiyon olmasi, reaksiyon ara ürünlerinin adsorplanarak anot katalizorünu zehirlemesi, hücre verimi ve guç yoğunluğu açısından halen düsük değere sahip olmasi ve geliştirme  çalışmalarına  daha fazla ihtiyaç duymasi şeklinde sıralanabilir.

17--Doğrudan metanol kullanan yakıt pilleri yapı olarak polimer elektrolitli hidrojen yakıt pili sisteminin aynısıdır. Sistemin reformlayıcıya gereksinim göstermeden metanolu direkt olarak parçalayarak kullanılması  en önemli özelliğidir.

18--PEM tipi yakıt pilleri icin enerji yoğunlugu 350mW/cm olmasına ragmen bu deger dogrudan metanol kullanan yakit pilleri icin 60mW/cm değerlerindedir. Yani PEM tipi yakıt pilli araçlar aynı gücü elde edebilmek için daha büyük yakıt pili hücre yığınına ihtiyaç duyulmaktadır. Su, metanol ve hava ile beslenen yakıt hücresinde elde edilen enerji diger yakıt pilli araçlardakiyle tamamen aynı şekilde kullanılmaktadır.

Kaynakça:Muhendis ve Makina • Cilt: 50 Sayi: 596--Metanolun Taşıtlarda Enerji Kaynağı Olarak Farklı Kullanım Yöntemlerinin İncelenmesi—ImdatTAYMAZ--Sakarya Universitesi Müh. Fakültesi, Makina Müh. Bol, Sakarya e-posta: taymaz@sakarya.edu.tr

Merthan BENLI--Sakarya Universitesi Müh. Fakültesi, Makina Müh. Bol, Sakarya