MAKALELER / Biyodizel-Motorlarda Kullanımı-Dizelmatik





1--Biyodizeller İle Dizel Yakıtının Motor Performansı Analizi Karşılaştırması

 

1—Biyodizel, dizel yakıtına alternatif olarak, bitkisel ve hayvansal yağlar gibi yenilenebilir biyolojik kaynaklardan elde edilir.


2--Biyolojik olarak ayrışabilmesi, zehirli olmaması ve düşük emisyon üretimi nedeni ile çevreye fosil yakıtlardan daha az zarar verir.


3--Biyodizel, petrol kökenli madde içermez, ancak dizel motoru üzerinde her hangi bir değisiklik yapmadan saf biyodizel veya dizel biyodizel karışımları olarak kullanılabilir.


4--Biyodizel uretiminde en çok kullanılan yöntem bitkisel yağlann transesterifikasyonudur.


4.1--Transesterifikasyon, bir katalizör eşliginde trigliseridlerin tepkimeye sokularak gliserol ve yağ asidi esteri üretilmesi işlemidir.


4.2--Bu tip bir esterin moleküler agirhğı, bitkisel yağin 1/3 ü kdar olup, bitkisel yağların viskozitesi dizel yakitininkinin yaklasik 1o-2o kati kadardır.


4.3--Biyodizel, bu tip ester bazh oksijen içeren yakitlara verilen isimdir.


4.4--Biyodizel üretiminde en yüksek ester dönüşümünün sağlanabilmesi işin 6:1 alkol/yag molar oranında karışım kullanılmalıdır. Aynca katalizör olarak sodyum hidroksit kullanımında en yüksek verim, kullanılan yağın ağırlıkça % o.4-2 arasinda kanşıma ilave edilmesi gerekir. Birçok çalışmada % 1 oranında karışım tercih edilmistir.Bu çalışmada özellikle kullanılmış  kızartma yağından biyodizel üretimi esnasmda % 1 sodyum hidroksit/yağ oranı kullanılmıştır.


5--Kaynak  çalışmada, fındık-ayçiçek yağı karışımı, soya yağı, ayçiçek kızartma yağı, mısır kızartma yağı ve fındık yağı olmak uzere beş farklı bitkisel yağdan transesterifikasyon metodu ile üretilen biyodizeller ile çalıştırılan direkt enjeksiyonlu bir dizel motorunun performans ve emisyon karakteristikleri incelenmistir.


6--Sonuçlar incelendiğinde motor fren momenti ve gücünde önemli seviyede azalma olmazken, özgül yakıt tüketimi bir miktar artmış ve motor efektif verimi dizel yakıta nispeten azalmıştır.


6.1--Fındık yağından üretilen biyodizel ile yapılan çalışmalarda özellikle düşük motor devir sayılarında diğer biyodizellere gore daha iyi performans elde edilmiştir.


8—Yapılan çalışmaya göre:


8.1-- biyodizel yakitlann kullanılması halinde, motor momentinde ve efektif güçte dizel yakıta oranla bir miktar azalma görülmüştür. Bu azalma ortalama değerler dikkate alındığında soya yağı metil esterinde %3.6, fındık  yağı metil esterinde %3.4, kullanılmış  mısır yağı metil esterinde %0.2 ve fındık-ayçiçek karışımı yağı metil esterinde %2.1 olarak gerçeklesmistir. 


Kullanılmış ayçiçek yağından üretilen metil ester ile yapılan çalışmalarda motor efektif gücunde bir düşme  görülmemistir. Metil esterlerin ısıl degerlerinin dizel yakıtına göre yaklaşık % 1ç oranında düşük olmasi, motor çıkış gücünde de benzer oranda bir azalmanın olacağını akla getirmektedir.


8.2--Seçilen  biyodizel yakıtlarının performanslarının 1 numara dizel  yakıtı ile 2 numara dizel yakıtı arasmda olmasıdır.Özellikle yüksek devir sayılarında biyodizellerin  performansının 1 numara dizel yakıtına yakın olmasi ve  2 numaralı dizel yakıtının performansmdan daha yüksek  değerlerde olması, üretilen biyodizel yakıtların  yuksek performansı dizel motorlannda kullanımını  destekleyen en onemli parametre olarak gorülmektedir


8.3--Bu çalışmada kullamlan bitkisel yağlardan üretilen biyodizellerin HC emisyonu seviyesinin dizel yakıtının  altında olduğu görülmüştür. Bunun yaninda sera gazı emisyonu olan Co2 emisyonunda da önemli derecede azalma sağlanmıştır. Ancak CO emisyonu seviyesinde az da olsa artış  görülmüştür.


8.4--Farkli bitkisel yaglardan üretilen biyodizeller arasmda en yüksek performans ve en düşük kirletici emisyon seviyesi fındık  yağı metil esterleri ile yapilan çalışmalardan elde edilmiştir.


8.5--Üretilen güç başına harcanan yakıt miktarını gösteren özgül yakıt tüketimi biyodizel kullannmnda belirgin bir şekilde artmiştır. Ancak bu olumsuz durum efektif verim karakteristiğine eşdeger ölçüde yansımamıştır.

Ancak tüm yaglardan üretilen metil esterlerin CO emisyonunu düşük oranda artırdığı buna karşın Co2 emisyonunu azalttığı gözlemlenmiştir.


8.6--Co2 emisyonundaki azalma, biyodizelin kimyasal yapisinda oksüen içermesinden kaynaklanmaktadir. Co2 emisyonu seviyesinde ortalama %7 oraninda azalma olmasi biyodizel kullanuninin daha az sera gazi üretilmesi anlamina gelmektedir. Bu durum biyodizel kullanımına geçişi destekleyen en onemli parametrelerden birisidir.


8.6.1--Ancak biyodizel kullanımı ile CO emisyonunda az miktarda dahi olsa artış olması, biyodizelin yaklaşık iki kat yüksek viskoziteye sabip olmasindan kaynaklanmaktadır.


8.7--biyodizel kullanımının CO emisyonu seviyesini yaklasik %1o seviyesine kadar azaltacağı belirtilmektedir.


8.8--bitkisel yağlardan üretilen biyodizellerin yanmasiyla olusan HC emisyonunun, saf dizel yakıtların yanmasıyla oluşan HC emisyon seviyesinin altında olmasi biyodizel kullanımını avantajlı kılan en önemli parametre olarak görülebilir


8.9—Çalışılan  bitkisel yağlar içerisinde fındık yagi metil esterlerinin dizel yakıtı için en iyi alternatif olduğunu göstermektedir.


8.10--özel bir sonuç olarak düşük devir sayılarında  mısır  yağından üretilen metil esterlerin performansinin daha iyi oldugu söylenebilir.


8.10.1—Mısır yağından üretilen biyodizel ozellikle düsük devir sayılarında diger biyodizellere göre daha yüksek performans gösterirken artan devir sayılarında daha düsük performans ile çalışmıştır.


8.10.2--Bu durum mısır yağı metil esterlerinin düşük performans dizel motorlan için daha iyi bir alternatif yakıt olduğunu göstermektedir.


8.11--Çalışma kapsaminda kullanılan tüm bitkisel yağlardan üretilen metil esterlerin motor çıkış gücünde çok az dahi olsa düşüşe sebep olduğu görülmüştür. Büyük oranda biyodizellerin, dizel yakıtına göre düsük ısıl değere sahip olmasından kaynaklanan bu durum, aynı motor devir sayıları için özgül yakıt tüketimini artırmıştır.

 

Kaynakça:Beş Farklı Bitkisel Yağdan Uretilen Biyodizeller İle Dizel Yakıtının Motor Performansı Ve Emisyon Karakteristiklerinin Karşılaşırması Analizi-M.Akif CEVIZ*, Fahri KONCUK, Fikret YUKSEL-Atatürk Universitesi, Muhendislik Fakultesi, MakinaMüh. Bol, Erzurum--Ozkan KUCUK--Atatürk Universitesi, Muhendislik Fakultesi, KimyaMuh. Bol, Erzurum--A.Ceyhan GOREN--TUBITAK, UME, Kimya Grubu, Gebze-Kocaeli


2--Biyodizel Üretimi:


DB Tarımsal Enerji Genel Müdürü Selçuk Borovalı ile yapılan görüşmeden alıntılar:


1--Tesisiniz hakkında kısaca bilgi verir misiniz?


1.1--Kanola ve aspir tarımı ile biyodizel üretimi yapıyoruz. Tesisimiz 60 ton/gün üretim kapasiteli, tamamı PLC kontrollü, ülkemizde ve. Avrupa Birliği'nde geçerli olan güvenlik ve çevre kriterlerine uygun, yarı kesikli sistem çalışan, TS EN 14214'e uygun üretim yapan, yan ürün gliserini kendisi işleyen bir işletmedir.


2--Yatırımcılara neler öneriyorsunuz?


2.1--Yatırımcılara öncelikle biyodizel üretimini bir "tarım projesi" olarak ele almalarını öneriyorum. Sektördeki en büyük sıkıntı uygun fiyatlara yerli tarım ürünü bulabilmektir, bunun çözümü ise biyodizel üretimine paralel bitkisel yağ kaynaklarını da oluşturmaktan geçiyor.


2.2--Bu problemler sadece ülkemizde değil, aynı zamanda tüm dünyada da benzer durumdadır. Diğer bir önerim ise, üretim teknolojisinin ve bu konudaki uzmanlaşmış kurumların bilgilerinin çok önemli olduğudur.


3.3--Dışarıdan bakıldığında kolay gibi görünen ancak TSEN 14214 normlarında ekonomik üretim yapmanın çok zor olduğu bir proses. Yatırımcılara kısaca tavsiyem biyodizel üretimini tarım, kimya ve petrol piyasası konularında irdelemeleridir.


3--Kanola ve aspir tarımı yapıyorsunuz. Enerji tarımı çalışmalarınız nasıl ilerledi? Nereye vardınız?


3.1--Ülkemizde kanola ve aspir tarımı yapılmasını teşvik etmek, geleneksel tarım ürünlerimizin arasına yağlı tohumlar tarımını da yerleştirmek amacıyla, çok çeşitli bölgelerde sözleşmeli kanola ve aspir tarımı çalışmaları yapmaktayız. Özellikle geçen yıl kuraklığın tesiri bizleri Anadolu'da kanola dışında başka alternatifler de aramaya yöneltti.


3.2--Aspir bunun bir örneğidir, bu konuda yağ kompozisyonu ve oranı daha uygun aspir çeşitleri denemeye devam ediyoruz. Hedefimiz yağ ihtiyacımızın yüzde 80'ini 5 yıl içerisinde kendi tarım aktivitelerimizden karşılamaktır.


4--Aspir, kanola tarımına göre ülkemizde çok daha eskidir, ancak daha küçük ölçektedir. Aspir kuraklığa karşı daha dayanıklı, ekim dönemi daha kısa buna karşılık don tehlikesine karşı çok daha hassastır. Aspir tarımı için en büyük sorun linoleik asiti yüksek, yağ verimi fazla olan kaliteli tohum eksikliğidir. Mevcut üç çeşit tohum maalesef ekonomik olarak yağ tarımına olanak vermemektedir.


5--Ülkemizde merkezi tarım planlaması, tarım ürünlerinde bölge-ürün uygulaması yapılması halinde çok büyük katma değer yaratılacağına inanıyorum.


6--Bu ay aspir hasadı yapıyorsunuz? Durum nedir?


6.1--Aspir hasadı devam ediyor, havaların aşırı kurak ve sıcak gitmesi neticesinde aspir hasadı iki hafta kadar erken oluyor. Genelde aspir hasadı sorunsuz ve dekarda 170-210 kilogram verim ile devam ediyor. Daha önce de sözünü ettiğim tohum probleminden dolayı ekonomik anlamda başarılı uygulamalara önümüzdeki yıllarda kavuşacağız.


7--Bilindiği üzere, yasal düzenlemeler sonrasında B2 ( Yüzde 2 oranında biyodizel katkılı motorin) için, biyodizel bileşeni ÖTV değeri sıfır. DB Tarımsal Enerji, B2'nin tüketiciye ulaşması konusunda tedarikçi adayı mı?Akaryakıt sektörü için çalışmalarınız ne aşamada bulunuyor ?


7.1--Maliye Bakanlığının yayınlamış olduğu ÖTV Tebliği ile yerli tarım ürünlerinden üretilen biyodizel, ifade ettiğiniz gibi yüzde 2 harmanlandığında vergi muafiyeti ile desteklenmektedir.


Kaynak:Enerji Dünyası-2007

3--Atık Yağ Tutucu ve Biyodizel:


1—Türkiye de 300-350.000 ton bitkisel atık yağ geri kazanılabilir niteliktedir.


2—Evsel sıvı atıkların % 25 bitkisel atık yağ kaynaklı olup,bu yağlar atık su arıtma tesislerinin çalışmasını bozmakta,atık yağlar,suyun üstünde katman tutarak,oksijenin suya katılımını engelleyerek su yaşayan balıkların yaşamını tehlikeye atmakta.


3—Bitkisel atık yağlar arap sabunu ve biyodizel yapımında kullanılmakta.Yenilenebilir çevre dostu bir yakıt olan Biyodizelde maliyetin % 84 ü nü atık yağ oluşturduğu için bu yağın kazanılması önemli.


4—Atık yağlar ya evlere dağıtılan atık yağ bidonunda tutulabilir yada evlerde lavabo altına monte edilen atık yağ tutucu da biriktikçe yağ musluğundan alınır.


5—Atık yağ tutucu paslanmaz çelik bir kap ve buna bağlı eviye lavabosu ve yağ çıkışı musluğu ile atık yağ tutucunun kanalizasyon bağlantısından oluşur.Yağ sudan hafif olduğu için kabın yüzeyine tutulur ve musluk açılarak buradan bidona aktarılır.Yağın altında kalan su ise pis su borusuna bağlıdır.Cihazın şeması google da lavabolara yağ tutucu olarak girilirse yada  www.albiyobir.org.tr adresinden Yrd.Doç Dr.Hakan Okyay  Mengen in pover point sunumundan bakılabilir.


6—Çevre ve şehircilik Bakanlığı lavabo altı yağ tutucu zorunluluğunu yeni-eski binalara getirmeli ve bunların toplanmasını ilgili firmalarla sağlaması uygun olacaktır.


Kaynakça:Dünya Gazetesi, www.albiyobir.org.tr


4--Biyodizelli Uçuşlar:


1--Hollanda KLM  Hava Yollarının % 50 jet yakıtı ve % 50 atık yemek yağından yapılan biyodizel kullanan bir Boeing 747 nin ilk ticari uçuşunu gerçekleştirdi.



5--Dizelmatik:


1--Kop enerji tarafından Ankara da kurulu fabrikalarında ilk kez geliştirilen Dizelmatik adlı makine atık veya normal yağdan biyodizel üretecek.


2--Normalde dizel yakıtın litresi 2,14 YTL ikenbu makine ile sadece 35 kuruşa geliyor.


3--Makina 45*110 cm ölçülerinde olup bir kerede 30 lt lik yağı 4 sat sonra biyodizele çeviriyor.


4--Makineye konacak yağlar öncelikle kızarma ve donmuş yağ gibi yağlar olabilirken ayrıca bayiden 5 lt lik yağ 10 YTL ye alınabiliyor.Ardından bayiden içinde alkol ve sodyum metilate bulunan kimyasal çözelti ile 2 lt su ekleniyor.Ve 4 saat sonra biyodizel hazır.


5--Bu şekilde yakıt masrafı dizel yakıta göre % 30-40 düşecek.


6—Dizelmatik Türkiyede 1600 YTL den yurtdışında ise 1000 eurodan satılacak.


Kaynakça:Vatan Gazetesi-4 Şubat 2007





Makalenin İzlenme Sayısı : 238

Eklenme Tarihi : 21.08.2021

Önceki sayfaya geri dön.