Marmara da Kuraklık-Türkiyenin Küresel Isınmada Durumu:

Durum Değerlendirmesi ve Öneriler:

1—12.01.2014 tarihi itibarıyla İstanbul a hala kar ve yağmur yağmadı.Kuraklık ciddi bir tehdit olarak ortada duruyor.

Çukurova da yağmayan yağmura bağlı olarak çiftçiler tarlalarını mahsule hazırlamak için pompalarla yağmurlama ile suladı.

ABD kutup soğuklarını ciddi olarak hissediyor.Hava sıcaklığı ekstrem bir sıcaklık olan -62 C buldu.İngiltere yi seller götürüyor.

1.1—Özellikle Marmara da oluşan kuraklığın iki nedeni olabilir.

1-IPCC nin Dünyanın Küresel Isınmaysa bağlı oluşacak değişikliklerini yansıtan raporuna göre(Global Drought Monitor e göre) Marmara şiddetli kuraklığa maruz kalacak bölgelerden birisi.

2—Yine küresel ısınmaya bağlı mevsimler yaklaşık olarak 1 ay ileriye kaydı ve 4 mevsim yaza doğru yığılma eğilimi göstermeye başladı.Bu bağlamda ilkbahar ve sonbahar ortadan kalmaya başladı.

3—Raporlara göre

1--Türkiye 2040 yılına kadar çölleşecek,

2--orman yangınları artacak,

3--tarımsal hastalıklar artacak.

4--Küresel ısınmayla birlikte Türkiye de her yıl sıcaklık 0,3 C artacak.100 yıl içinde ortalama sıcaklık 40 C yi bulacak.Bu durum Türkiye nin tarımsal üretimimine ağır darbe vuracak.

5--Karadeniz de çay ve fındık yerine pamuk üretilecek.Hamsinin soyu tükenecek.

6--Bu süreç ilk olarak büyük illeri etkileyecek ve İstanbul,Kocaeli,İzmir,Ankara susuzluk ile karşı karşıya kalacak.

7—Bu tahminler ciddiye alınmaya başlanmalıdır.

4--Global Drought Monitor e Haritasına göre Kuraklık skalası olarak hafif-orta-şiddetli-ekstrem-olağanüstü kuraklık olarak 5 kademeli kuraklık tanımlanırsa

1--İstanbul,Kocaeli,Kırklareli,Marmara nın güneyinde dar bir bant-Bursa-Balıkesir, şiddetli kuraklık yaşayacağı,

2--Ankara nın kuzey doğusu-Çankırı ve Çorumda ekstrem kuraklık yaşanacağı,

3--İzmir,Manisa,Aydın da şiddetli kuraklık yaşanacağı,

4--Doğu Anadolu-Mersin-Adana-Düzce-Bolu da kuraklık yaşanmayacağı,

5--Giresun-Trabzon-Rize de ekstrem kuraklık yaşanırken,

6--Orta Karadeniz de-Yozgat-Kayseri de orta kuraklık,

7--Çanakkale-Edirne-Ordu-Samsun de hafif kuraklık yaşanırken,

8--Antalya da hafif kuraklık,Kütahya-Afyon-Uşak da orta kuraklık yaşanacağı tahmin edilmekte.

9—Sonuçta bu bir model ancak ciddiye alınması gereken bir model olabilir.

4.1—UNCCD Kuraklık indisine-Haritasına göre dünyada kuraklık haritasında ülke durumlarına bakıldığında

1--ABD nin orta ve batısı-Meksika kuraklık yaşarken,ABD nin geri kalan kısmı yağış alacak,

2--Orta ve güney Amerika da Arjantin kuraklık yaşarken geri kalan yerler yağış alacak,

3--Afrika da Orta Afrika dışında kalan yerler kuraklık yaşayacak,

4--Senegalin kuzeyindeki çizginin üstü çok kuraklık yaşayacak,

5--Avrupada sadece İspanya kuraklık yaşarken, geriye kalan Avrupa bölgeleri yağış alacak,

6--Arap yarımadası,İran,Afganistan,Pakistan,Orta Asya kuraklık yaşarken(Ortadoğu ve Orta asya yeraltı kaynaklarının piyasa değeri azalırsa-kaya gazı vs durumları ne olabilir)

7--Çin in doğu ve ortası,Endonezya,Japonya yağış alırken,Avustralya kuraklıkla boğuşacak.Avustralya da sadece Sydney-Melbornu içine alan kıyı şeridi yağış alacak.

5--Bu tahmin modelleri oldukça tutarlı olabilir  ve 2014 yılı küresel ısınmanın ciddi olarak hissedileceği yıl olabilir.

6—Küresel ısınma her ne kadar küresel bir sorun isede etkilerini olokal olarak güçlendiren veya zayıflatan ögeler yine lokal yani yerel.

Marmara da bunun bu kadar kuvvetli hissedilmesinin nedeni herhalde Marmara dan çıkan yoğun sanayi emisyonu ve betonlaşan şehirler.

Bu bağlamda yeni seçilecek olan İstanbul Belediye Başkanı ve İlçe belediye Başkanlarının çevre adına yapacak çok ödevleri olacak.Bu sorunlar şunlar olabilir:

6.1—İstanbul a yeni yapılması planlanan barajlar soruna çözüm sağlamayabilir.Melen den getirilecek su bu işin kısmi çözümü olabilir.Yapılması gerekenler:

1.1—Boğazdaki akıntılardan yararlanarak Karadeniz in tatlı suyu ters ozmoz ile tatlı suya çevrilebilir.Bu çözüm ciddi olarak irdelenmeli ve acil olarak uygulanabilmelidir.

1.2—Şehrin kanalizasyon suyu arıtılarak ,tıpkı İsrail in yaptığı gibi şehir içinde açılacak kuyulara ve havzalara basılabilir.

Bu konu en önemli konu olmalıdır.Sanayinin atık suları yerinde otomasyonla tıpkı Bursa BB yaptığı gibi izlenmeli,deşarj limitleri yerinde kontrol edilmeli ve arıtma yerinde sağlanmalıdır.

1.3—Şehirdeki tüm çatılar ve diğer enerji-su tasarrufu önlemleri İBB Meclis kararı ile maliyeti İSKİ  faturasına dahil edilerek ödenecek olacak biçimde ya Belediyenin ihale edeceği şirketler vasıtası-yada TOKİ Vasıtası ile çatılar ya yeşil çatı haline getirilmeli ya İsveç vs gibi ülkelerde olduğu gibi çatıların üzerine zift sürüp üzerine toprak ardına çimen ekmeli yada çatılar beyaza boyanmalıdır.

1.4—Şehirdeki tüm fabrikaların-evlerin-işyerlerinin-kamu kurumlarında % 25 su ve elektrik tasarrufu sağlayacak tüm önlemler alınmalıdır.Bu konu maddeler halinde sıralanarak ilgili ilçe belediyelerince firmalara tebliğ edilmelidir.

1.4.1--Aynı zamanda tüm binalar ısı yalıtım ve statik kontroldan geçirilerek kentsel dönüşüme  katılması sağlanabilmeli.Kentsel dönüşümde en hızlı belediyeler esas alınarak onların uygulama yöntemi diğer ilçe belediyeleri tarafından örnek alınabilmelidir.

1.4.1—Şehirde elektrikli ve Hidrojenli otomobiller için yüzlerce dolum istasyonu açılmalı-Büyük oto firmalarının Hidrojenli ve elektrikli oto üretmeleri için ciddi vergi indirimleri sağlanmalı.

Yakıt pili uygulamaları için ciddi teşvikler verilmeli.Tuz gölünde en pratik-teknik yöntemlerle güneş enerjisinden hidrojen üretim tesisleri kurulmalı ve bu hidrojen ülke çapında kullanılmalıdır.

1.5—Şehirdeki yeşil alan oranı ve ağaç sayısı batı Avrupa standardına ulaşmalıdır.

1.6—Şehirdeki toplu taşıma tamamen raylı taşımaya(Zincirlikuyu-Beylikdüzü metrobüs hattı tam bir emisyon kaynağı) geçmelidir.İstabul da artık deniz taşımacılığı ön plana çıkmalı.Silivri-Gürpınar-Bakırköy-Moda hattı bağlantı hatlarıyla hayata geçmelidir.

1.7—Kısaca 2014 ,İBB nin çevreye yapacağı yatırımların yılı olmalıdır.

1.8—Şehirdeki tüm OSB ler de enerji yenilenebilir kaynaklardan sağlanmalı,atık sular otomasyonla yerinde kontrol edilmeli ve arıtma yerinde sağlanmalıdır.Yeşil çevre yaratılmalıdır.

1.9—Şehirin içinde ve çevresinde uydu görüntülerine göre 1970 lerdeki orman yüzdesine ulaşacak biçimde yeşil alanlar yaratılmalıdır.

7—Ülke çapında sulamada damlama sulama sistemine geçilmeli-yenilenebilir enerjilerin önü açılmalı-bürokrasi en aza indirilmeli.

7.1—Tüm kamu kurumlarına-okullara ve evlere tasarruflu gün ışığı ampülü ve musluklara su tasarruf başlığı takılmalı-çatılara güneş kolektörleri takılmalı.

8—Ters osmoz ile temiz su üretimi için ciddi araştırmalar yapılmalı ve tüm nehirlerimizdeki kirlilik nehre ulaştığı noktada ortadan kaldırılacak teknolojiler hızla devreye alınmalıdır.

9—Kuş cennetlerinde su çekimi yasaklanmalı-DSİ tekrar sulak alanlar-bataklıklar yaratmaya başlamalıdır.

10—Konya ovasına su getirmek yanında Türkiye tekrar kuraklığa dayanıklı bitki türlerine yönelmelidir.

Konya ovasında-G.Doğu Anadoluda tekrar kuraklığa dayanıklı yerel bitki desenlerinde üretime dönülmeli-Konya ovasında kuraklığa dayanıklı buğday ekilmelidir.Anadolu da özellikle kuyulardan su çekme ciddi anlamda kontrol altında tutulmalıdır.

11—Şehirlerin kanalizasyon suları denizlere akıtmak yerine , en ekonomik-pratik yöntemlerle(sazlık vs) arıtıldıktan tarımsal alanlara verilebilmelidir.Ve aynı zamanda şehrin derelerine yakın olarak açılacak derin su kuyularına toprak nemi korunsun diye basılmalıdır.

11.1—Tüm konutların evsel su atıkları için mecburi olarak gri su tesisatı yapılma zorunluluğu getirilmeli ve bu sular gri su olarak kanalizasyona verilmeli-Kanalizasyona karışan gri sular İBB tarafından yeraltı kuyularına ve kuş cennetlerine yönlendirilmelidir.

11.2--Sanayi suları için en az 5 defa çevrim içi kullanma şartı getirilip-arıtıldıktan sonra fabrika bahçesinde açılan kuyuya basılmalı-bunların kanalizasyonla bağlantıları olmamalıdır.

11.3—Şehirdeki tüm çöp konteynerleri barkodlanmalı, her eve geri dönüşüm kolisi belediyelerce verilmeli ve haftanın belli günü bunların poşetleri toplanmalı-3 konteynırın 1 i geri dönüşüm olarak üzerine yazılmalı,sitelerde üretilen bitkisel gıdalar öğütülüp gübre olarak kullanılmalı.

11.4—Evsel ve Sanayi Atık üretiminde Kaliforniya daki belediyelerin yakaladığı performansa yakınlaşılmalıdır.

12—Küresel ısınmanın etkilerinden en az etkilenmek için küresel ısınmaya karşı yerel dirençleri güçlendirmek gerekir bunun içinde olmazsa olmaz yeşil enerji-yeşil çevre ve tasarruf olmalıdır.

12.1—Dünyada fosil yakıtlar bitecek hikayesi bitmeyen bir hikayedir.Zira ABD bulduğu kaya gazı ile ekonomisini petrolden kaya gazına geçirmeye başladı.Artık ekonomisini kaya gazı üzerine inşa edecek.Fosil yakıtlar teknolojik değil ekonomik olarak uzun yıllara kullanılacak.Stratejisini Ortadoğu dan Asya ya kaydırmaya başladı.Küresel ısınma kimsenin umurunda değil.Her ülke bu probleme kendi imkanlarınca buna çözüm üretmek zorunda.

13—Türkiye kuraklığın doğal sonucu olarak gelişecek orman yangınlarına karşı

1--uydu destekli(İTÜ-UZHAM) erken uyarı sistemleri,

2--orman alanlarının yangının geçemiyeceği aralıklarla ayrılması,

3--şişme havuz sistemleri-yangın için gönüllü birliklerin oluşturulması-organizasyonu

4--yangın uçakları alınması vs sistemlerle tam donanımlı hale gelmelidir.

14—İklim ile Toplumun ortak kolektif bilinci arasında bir ilişki olup,kuraklığın temellerinde bu parametreninde en aza indirilmesi gerekir.Bunu sağlamak için,TV dizileri ve filmlerde mevsimin yağış durumuna göre(ilkbaharda yağmur sahneleri,kışın kar yağışı sahneleri) yağış sahneleri tüm ay boyunca izlenme durumu dikkate alınarak en az % 30 film ve dizilerde yer almalıdır.

14.1--Eğer kışın ortasında yaz filmi seyredilirse herhalde topluluğun ortak kolektif bilinci yaz gelsin denize gireyim hesabı yapar.Bu nedenle kışın kar yağışı sahneleri ,baharlarda yağmur sahneleri,yazın deniz sahneleri mevsiminde film ve dizilerde kullanılmalıdır.

14.2--Beton-asfalt şehirlere yağmur –kar düşmeyeceğine inanan insanların-topluluğun ortak bilinci düşebilecek yağmurun-karın yağmasını önleyebilecek güçte enerjiyi içinde barındırır.Bu düşünceyi yıkmak için şehirde 1,5 m de bir meyve+süs ağaç dikmek-çatıları membran ile kaplayıp üzerine zift sürüp üzerine toprak atıp çim ekmek.Yeşil çatı yapmak.

15—Komşu ülkelerin de Fırat ve Dicle üzerindeki hakları olduğu kabul edilerek bu suların adaletli olarak kullanımında bu ülkelerin düşünceleri ciddi olarak ele alınmalı ve onların çıkarı da korunmalıdır.Yoksa bu sular ülkemizin diye kabul edip,onların görüşlerini dışlamak ileride oluşabilecek ve olan problemlerin kaynağı olacaktır.

Kaynakça:CBT-1070/7-21.09.2007