MAKALELER / Kuraklık-Mücadelenin Ana Hatları-Türkiyede





Türkiyede Kuraklık İle Mücadelenin Ana Hatları:


1-Kuraklık, atmosferik sistemler tarafından geçmişte hep oluşturulmuş ve gelecekte de oluşturulmaya devam edilecektir.


2-Kuraklık , sadece küresel iklim değişikliğine bağlı değildir. İklim değişikliğinin hiç gündemde olmadığı zamanlarda da dünyada çok büyük kuraklıklar yaşanmıştır.Kuraklık bulaşıcı olabilmektedir.


2.1--Türkiyede yıllara göre bölgeler için kuraklık değişimi çıkarılmalı vebu değerlere göre planlama yapılabilir.


a)-1907 yılında Çin’de 24 milyon,

b)-1921-22 yılları arasında Rusya’da 5 milyon,

c)-1900 yılında Hindistan’da 3 milyon insan     kuraklıktan dolayı hayatını kaybetmiştir.


3-Kuraklığın etkisi en fazla, suya talebin en yüksek olduğu zamanlar hissedilir, bu anlamda önceden önlem almak suretiyle kuraklığın etkilerinin minimuma indirilmesi hedef alınmalıdır


4-Kuraklıkla, ancak suyun tüketimini mevcut su kaynaklarının emniyet sınırı kadar tüketerek diğer bir deyişle su talebine göre arzını emniyet sınırı dahilinde eşitlemeye çalışarak mücadele edilebilir.


5-Kuraklıkla mücadelede  şehir,köy,kasaba,ülke bazında “Kuraklıkla mücadele  Planları” hazırlanıp uygulanmak suretiyle risk dahilinde yönetilebilir hale getirilebilir.Bu planlarda meteorolojik veriler dahilinde su kaynaklarının durumu ve su tasarrufu için alınacak radikal tedbirler dahi alınabilir.


5.1--Ve bu planların köy,kasaba vs için ekonomik,tarımsal, sanayi için tedbir ve etkiler içeren talimatlar(bir hiyerarşi bütünlüğü anlamında) bütünü anlaşılmalıdır.Yine büyük şehirler yaşanan su taşkınları ile mücadele,bu suların su havzalarına yağış anında aktarımı için yapılması gereken borulama ve donanımlarda önemlidir.


6-Türkiye’de kuraklık, sel ve benzeri meteorolojik afetler için ; kuraklık takibi ve risk analizleri yapmaktan sorumlu içinde Başbakanlığa bağlı özerk yapılı , üniversiteler, sanayi,tarım, yerel yönetim,merkezi idare ve ordudan  konusunun uzmanı ve teknik-kültürel perspektifi geniş yetkili kişilerden oluşan yönetim kurulu ve bunu yönetebilir nitelikle uzun yıllar büyük ölçekteki projeleri yönetmiş öncelikle özel sektör kaynaklı bir başkan ve ona bağlı sözleşmeli personel den oluşan bir kurum oluşturulabilir.


6.1--Başkan yardımcısının ordudan gelen teknik personelin olması hiyerarşinin düzenlenmesine katkısı olacağı düşünülebilir ve bu kurum tam yetkili olarak gereken talimatlar dizisini hazırlamak, uygulamak, yapılanları  meclise ve hükümete  raporlama yapabilir.



2--Kuraklık da Kasırga Gibi Yayılıyor:

 

1--Princeton Üniversitesi bilim insanlarınca gerçekleştirilen bir araştırmaya göre kuraklıklar da bazen bir yerden diğer yerlere yayılarak çölleşmeye neden olabiliyorlar.

 

2--Araştırmacılar 1979 ve 2009 yılları arasında meydana gelen 1.420 kuraklığın verilerini incelemişler.Birçoğu aşağı yukarı başladıkları yerde kalmalarına rağmen yüzde %10 1.400 ila 3400 km hareket etmişler.

 

3--Bu yüzden kuraklıklar sanıldığı gibi her zaman bölgesel bir sorun değil, kasırgalar gibi bir yerden diğer yere hareket edebiliyorlar.Kısaca kuraklıkları karasal hareketler sınıfına atayabiliriz.

 

4--Birkaç gün veya birkaç hafta içinde yer değiştiren kasırgaların aksine kuraklıkların “göçleri” aylar veya yıllar sürüyor .

 

5--Kuraklıkların kıtalar üzerinde benzer bir yolu takip ettikleri yolunda bilgiye ulaşılmış durumda.Örneğin Amerika’nın güneydoğusunda, kuzeye doğru hareket ederlerken, Avustralya’da iki ana rota söz konusu: Doğu kıyısından kuzeybatıya ve güney-den doğuya uzanan akarsu havzalarını içeren “Cent-ral Plains” bölgesinden kuzeybatıya.

 

6--Her ne kadar bir kuraklığın başlangıcını öncelemek hep zor da olsa yeni modelle ne şekilde gelişip, yayılacaklarını tahmin etmek kolaylaşacak. Ve bu şekilde olası zararları önlemek mümkün olacak.

 

7—Yorum:Türkiyede Teknik Üniversitelerde Meteoroloji Müh. Bölümü çalışmaları dahilinde Tarım Bakanlığı tarafından küresel ısınma trendleride dikkate alınarak kuraklık yayılım modellemesi yaptırılıp, kuraklığın yayıyalacğı alanlar tespit edilip çözüm önerileri hükümete sunulabilir.

 

Kaynak.Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi


 




Makalenin İzlenme Sayısı : 191

Eklenme Tarihi : 21.08.2021

Önceki sayfaya geri dön.