Lisanssız Üretim-En Çok Kimler İçin Uygun:
1-- Lisanssız Üretim En Çok Kimler İçin Uygun:
1--Sulu tarım yapan ve
elektrik motorlarıyla su basan ya da çeken çiftçiler.
2--Benzin istasyonları. Çünkü
hepsinde büyük ve genellikle boş bir çatı var. Güneş paneline çok uygun.
3--OSB'ler ve bu bölgelerdeki
fabrikalar. Buralardaki küçük orta boy işletmeler. Fabrika çatıları genellikle
güneşe uygun, bazı yerlerde rüzgâr için de uygun.
4--Çiftlikler. Özellikle
tavuk ve balık çiftliklerindeki çatılar güneş paneli kurmaya müsait.
5--Büyük çatıya sahip
fabrikalar
2—Bölgeye Göre Tercih-Trakya’da rüzgâr, Akdeniz’de
güneş
1--Trakya'da bir fabrika,
üreteceği elektriğin tamamına yakınını kendisi kullanacak ise rüzgâra dayalı
lisanssız üretim yatırımını ortalama elektrik faturası ödermiş gibi bir
finansman formülüyle yapabilir. Bu durumda yatırımın geri dönüş süresi neredeyse
5-5.5 yıl olabilir. Güneşte bu süre 8-9 yılı bulabilir.
1.1--Ama aynı tesisi iç
Anadolu'ya, mesela Konya civarına yapacaksanız, güneşi tercih etmenizde yarar
olabilir. Çünkü oralarda güneşlenme süreleri daha yüksek, rüzgâr ise daha az
verimli
3--Lisanssıza yabancı ilgisi:
1--LİDER Başkanı Yalçın
Kıroğlu, üst sınırın yükseltilmesiyle birlikte çok sayıda yabancı firmanın da
Türkiye pazarına girdiğini belirtti. Hem sistem kurulum hizmetleri vermek hem de
kendileri doğrudan yatırım yapmak isteyen firmalar bulunduğunu anlatan Kıroğlu,
"Neredeyse haftada birkaç yabancı firmayla toplantı yapıyorum
2--Türkiye pazarını
anlatıyorum” dedi. Kıroğlu, yabancıların hukuki süreçleri ve mevzuatı çok merak
ettiklerini, en çok da (Devlet elektrik alım fiyatlarını değiştirir mi) diye
sorduklarını vurguladı. Kıroğlu’na göre bunun nedeni Bulgaristan’ın daha önce
açıklamış olduğu teşvikleri düşürmesi.
4—Süreç:
1--lisanssız elektrik üretimi
yapmak isteyenler ne yapmalı? Yatırımcı adayı, öncelikle kendisine beraber
çalışacağı bir firma tespit etmeli. Anahtar teslim tesis kuran ve süreçleri
takip eden uzman bir EPC firması ile hareket etmek hem süreci kolaylaştırma hem
de gereksiz ayrıntılarla uğraşmama imkanı tanıyor.
1.1-- bundan da önce,yatırımcılar
kendi kendine bir ön araştırma yapsa iyi
olur. Yatırımın kendisi için mantıklı olup ; olmadığı, tahmini yatırım geri dönüşünün
ne kadar süreceği ve böylesi bir yatırıma değip değmeyeceği...
1.2--Bu ön araştırma ve
temaslardan sonra atılması gereken adım, tesisin kurulacağı bölgedeki yerel
elektrik dağıtım şirketine şebeke bağlantı başvurusu yapmak.
1.3—Lisanssız üretim süreci sizin
adınıza, anlaştığınız profesyonel mühendislik ve çözüm firması tarafından
yürütülecek. Dağıtıcı firmaların, 30-45 gün arasında bir değerlendirme süresi
var.
1.4--Bağlantı talebiniz
onaylandığı takdirde, size bir çağrı mektubu verilecek. Bu arada dağıtıcı
şirket size, şebekenin özellikleri nedeniyle, başvurduğunuz nokta yerine bir
başka noktadan bağlanma seçeneği de sunabilir. Bu durumda sizin yatırımın fizibıl
olup olmamasını yeniden gözden geçirmeniz gerekir. O yüzden hesap kitap
yapmadan önce de dağıtıcı şirketle bu konuda istişarede bulunmanızda yarar var.
2--Talebinizi onaylayan
bölgesel dağıtım şirketinden alacağınız çağrı mektubuyla birlikte 180 günlük proje
onay süreciniz başlayacak. Bu süre içinde lisanssız üretim yatırımınız için
elektrik, mekanik ve inşaat klasörlerinden oluşan üç klasörlük bir proje
dosyası hazırlanacak.
2.1--Bu dosya aslında
lisanslı elektrik üretim sistemleri için de geçerli bir prosedür. Bu dosyanın
da TEDAŞ tarafından onaylanmasından sonra üretim tesisini kurmak için inşaata
başlayabilirsiniz. İleride bu dosyaların ve tesislerin onaylanması işi TEDAŞ yerine
belirli bir kurulu gücün altındaki yatırımlar için bölgesel dağıtım
şirketlerine de verilebilir
3-- Evin çatısına güneş
paneli kurmaya kalktığınızda çatı için ruhsat planı çizilmesi lazım. Bunların
hepsi ciddi maliyetler. Bakanlık nezdinde, bunları daha da basitleştirecek çözümler
üzerinde çalışıyoruz..Çünkü şu anda çatı projeniz yoksa 15- 20 bin liralık
ilave yük geliyor yatırımınıza. 3 MW’lik panel fiyatından daha yüksek bir rakam
bu.”
4--Lisanssız elektrik üretim
yatırımı yapacaklarının fizibilitelerini yaparken, hangi enerji kaynağından yararlanacağı
konusunda da sağlıklı bir karar vermeli. Bazı firmalar ya da kişiler için
rüzgâr veya güneş daha uygun olabilir.
4.1--Bunu doğru seçmek önemli
çünkü kurulacak tesisten alınacak verim buna bağlı. Çünkü bir kere rüzgâr ve
güneşteki yatırımlann geri dönüş süreleri birbirinden farklı. Bazı bölgelerde
rüzgâr, bazı bölgelerde güneş tercih edilmesi, yatırımı daha verimli kılar.
5--Güneş projelerinde yatırımların
geri dönüş süresi daha uzun. 1 MW'lik bir rüzgâr türbini Marmara'da ortalama
bir rüzgârda yılda 2.5 milyon kWh elektrik üretir. Ama 1 MW'lik kurulu güçteki
güneşe dayalı bir tesis bunun yarısı kadar üretebilir örneğin... Bu yatırımın
maliyetlerinin neredeyse aynı olduğunu düşünürseniz, hangi kaynağı tercih
etmenin size sağlayacağı avantajı daha kolay anlarsınız.
5.1--Bugüne kadarki
başvurular daha çok Marmara ve Ege ağırlıklı. Ancak özellikle güneşe dayalı
tesislerle İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinin de çok hızlı bir gelişme bekleniyor.
Yeni yönetmeliğin devreye girmesiyle birlikte Karadeniz ve Doğu Anadolu
dışındaki tüm bölgelerin canlanacağına kesin gözüyle bakılılıyor.
5.2--Üretim yapmak
istediğiniz yer de buna uygun ise Marmara'da rüzgârı tercih etmek daha akıllıca
olabilir. Ama Konya'da, Niğde'de ya da Mersin'de rüzgâr yerine güneşi tercih
etmek daha mantıklı sayılabilir. Çünkü, Mersin ve Konya'da örneğin, yıllık
güneşlenme süreleri Marmara'ya göre daha uzun, ama Marmara'ya göre daha az
rüzgâr alıyor.
6--Lisanssız üretim sistemi
kurmak ne kadar önemliyse, bunun işletilmesi, bakımı ve daha sonra izlenmesi de
çok önemli. Çünkü kurulan bu sistemler kendi kendilerine elektrik üretiyor ama
hepsinin de işletme, bakım ve izlenme ihtiyaçları var.
6.1--Sistemin elektrik üretip
üretmediğinin, ürettiğinin şebekeye verilip verilmediğinin bir merkez tarafından
sürekli izleniyor olması lazım. Yoksa, üretebileceği kadar üretmiyorsa,
ürettiği halde parasını almak üzere şebekeye
7--Aslında lisanssız elektrik
üretiminde kumlu güç sının 1MW olarak görünse de üretim ve tüketim aynı yerde
olduğu takdirde, şebekeye satmamak koşuluyla 1 MWnin üzerindeki lisanssız
üretim uygulamalan da yapılabilecek.
7.1--Özellikle yoğun elektrik
kullanan küçük ve orta ölçekli işletmelerin, “üst sınır 1 MW, biz
yararlanamıyoruz” diye düşünmeyip, bu yolu denemelerinde fayda olduğu
belirtiliyor. Yani elektrik tüketimi fazla olan bir işletmenin örneğin 3
MW'likbir rüzgâr türbinini de kurup işletebilmesi söz konusu. Buradaki tek
fark, ihtiyaç fazlası üretim olursa bunu şebekeye verse bile parasını alamamak.1
MW'ye kadarki Her türlü kurulumda, üretim fazlasının parası alınabilecek.