Kırmızı Et Tüketimi ve Et Üretiminde Sorunlar İçin Öneriler:
1--Kırmızı Et Tüketiminden Vaz mı Geçiliyor:
1--New York Times’ta çıkan
bir haber. ABD’de 2005¬2014 yılları arasında kırmızı et tüketimi % 19 oranında
azalmış.
1.1--9 yıl içerisinde % 19
luk bu dramatik . düşüşü tek bir nedene bağlamak tabii ki zor.
2--İşin öncelikle çevresel
bir boyutu var. Sera gazı salınımında en önemli faktörlerden biri olarak hayvan
yetiştiriciliği gösteriliyor.
2.1--Kitleler haline büyükbaş
hayvan yetiştiriciliğinin metan gazı ve diazot monoksit gazı emisyonunda çok
etkili olduğu ve bunun da iklim değişikliğine sebep olduğu biliniyor.
2.2--1 kilo sebze ve meyvenin
üretilmesinde 1 kilodan az karbondioksit açığa çıkarken, 1 kilo et üretiminde
açığa çıkan karbondioksit miktarı bunun 28 katını buluyor.
2.2.1--Bu bağlamda ABD’de et
tüketimindeki % 19’luk azalmanın yarattığı etkinin, 39 milyon aracın (ABD’deki
toplam kayıtlı araç sayısının 1/6’sı) trafikten çekilmesine eşdeğer olduğu
söyleniyor
2.2.2--Bu düşüşü tamamen
hayvan arzındaki azalmayla ilişkilendirlebiliyor. Arzın düşmesinin sebebini de,
ABD’nin bu yıllar arasında yoğun et ihracatı yapmasına ve iç piyasaya daha az
et vermelerine bağlanıyor. Rakamlar bunu doğruluyor
3--Kamuoyu araştırma firması
Mintel’in yaptığı araştırmadaysa “Neden daha az kırmızı et tüketiyorsunuz?”
sorusuna % 37’lik oranla verilen ilk cevap et fiyatlarının artması.
3.1--Araştırmaya katılanların
1/4’lük kısmıysa et tüketimini azaltmalarına kolesterol ve diğer kişisel sağlık
kaygılarının yol açtığını söylemiş.
3.2--Yine kayda değer bir
çoğunluk, protein ihtiyaçlarını farklı gıdaları tüketerek gidermeye
çalıştıklarını belirtmiş. Vegan veya vejeteryan olmayı seçenler de bu grubun
içerisinde yer alıyor.
3.3--Çevresel duyarlılık
sebebiyle et tüketimini azaltanların sayısı ise yok denecek kadar az.
4--Bildiğim başka bir
gerçekse, 5-10 yıllık zaman farklarıyla ABD’nin tüketim alışkanlıklarının
ülkemizde de bir şekilde yansımaları olması.Bakalım bu yansımalar bizi
etkileyecek mi, yoksa teğet mi geçecek?
5—Yorum:Fosil yakıtların
yanında büyükbaş hayvan yetiştiriciliği de aynı zamanda hemkarbondioksit hemde
metan gazı açısından emisyon kaynağı.Aynı zamanda kırmızı etin kalp
damar-kanser hastalıklarıyla ilişkilendirilebilmesi bu geçişte önemli rol
oynayabilir.
5.1—Kırmızı et yerine sanayi
tipi laboratuarda üretilen etler doğal hayvan etinin yerini herhalde
tutamaz.Çoğu insan bu etlerden köfte yapıp yemeyi ciddi anlamda istermi.
5.2--Kırmızı et anlamında
büyükbaş hayvanların çiftliklerde gdo lu yemle beslenmesi ve sürekli
antibiyotik vs ilaçların kullanılması bu etler için dezavantaj olurken küçükbaş
hayvanlar açık ortamda büyüdükleri için bu sorun pek yok.
5.3--Öte yandan 1 kg balık
eti için gereken yem,1 kg kırmızı et için gereken yemin 8 de 1 i kadar.Sonuç
olarak gelecekte kırmızı etin yerini aguaponik çiftliklerde yetiştirilen balık
eti alabilir.
5.4--ABD vs halkın büyük
kısmı üniversite mezunu.Başkan Trump ın iklim değişimi anlaşmasından çekilmesi
sistemini ve kurumsal yapısını kurmuş ABD de akıntıya karşı kürek çekmek olarak
değerlendirilebilir.
5.2--Dünya mavi bir fanus ve
insan oğlu fabrikalar ve taşıtlar ile bu fanusa habire karbondioksit
pompalıyor.Yüksek öğrenimli kitlelerde buna karşı bir duruş sergiliyor
olabilir.Ve bu kitleler Kızılderili büyük şefin dediği gibi paranın
yenmeyeceğini biliyor gibi.
Kaynak:Dünya Gazetesi-Et İle
Olan İlişkimiz-Murat Bozok
2--Kırmızı Ette İthalata Karşı Çözüm Önerileri:
1—Kırmızı ette ithalattan
kurtulmanın ilk yolu girdi maliyetlerini düşürmektir.
1.1—Birçok destek
kaldırılarak sadece yem bitkileri üretimine destek verilse yem ucuzlasa çiftçinin maliyeti büyük oranda
düşer.O zamanda süt fiyatı da et fiyatı da düşer.
2—Türkiyede kırmızı et
üretiminin %90 sığırlardan elde ediliyor.%10 da küçükbaş hayvanlardan.
2.1—Sığıra bağımlılık planlı
bir şekilde azaltılarak küçük baş etinin payı %20-25 çıkarılarak hem üretim hem
fiyat dengesi sağlanmış olur.
2.2—İnsanlar küçükbaş dan
uzaklaştırılarak büyükbaş hayvan eti tüketimine yöneltildi.Oysa Küçük baş
hayvan sayısında bir sorun yok.
2.2.1--Hayvan sayısını kesin
olarak belirlemenin en iyi yolu avrupanın uyguladığı maliyeti 1 euro olan
cipleri hayvanlara takmak olabilir ve bu doğrultuda sağlıklı sayılar ortaya
konabilir.
2.3—İç anadolunun tamamı
mera.Bu ise küçükbaş hayvan yetiştirmede yetiştirme maliyetinde avantaj
sağlar.ve küçükbaş hayvan üretim kapasitesi 10 katına çıkarılabilir.
2.3.1--Büyükbaşa uygun mera
yok be nedenle büyük baş hayvan kapasitesinin artırılması zor.Kısaca Türkiye
nin kırmızı et tüketimi ithalat ile değil koyun ve keçi tüketiminin artırılması
ile mümkün olabilir.
2.4—Koyun ve keçi eti sığır
gibi suni yemle değil,mera ile beslendiği için çok daha sağlıklı.Bu nedenle
devlet koyun ve keçi etine teşvik ve destek verirse her yıl yaşanan et ithalatı sorunu büyük oranda çözülebilir.
2.5—Hayvancılıkta kredi yem
bitkileri üreticilerine ve hayvancılıkta uzun yıllar bu işi yaptığı kanıtlanmış
işin ehli insanlara verilirse ve verilen krediler takip edilirse teşviklerin amacına kullanımında hedefe
yaklaşılmış olabilir.
3—Yerel yönetimlerde yerelde
tarımsal üretimi desteklemeli.
Kaynak:Dünya Gazetesi