9--Jeotermal Enerji Kapasitesini En Fazla Artıran Ülke-Türkiye:

1--Jeotermal enerji kurulu gücünü, geçen yıl 99 megavat ilave kapasiteyle 1613 megavata yükselten Türkiye, bu alanda en fazla kapasite artışı gerçekleştiren ülke oldu.

2--Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından hazırlanan "Yenilenebilir Kapasitesi 2021 İstatistikleri" raporundan yapılan derlemeye göre, jeotermal enerjide kurulu güç dünyada geçen yıl sonu itibarıyla 14 bin 50 megavata ulaştı.

2.1--Bu dönemde, en fazla jeotermal enerji kapasitesine sahip ülke 2 bin 587 megavat kurulu güçle ABD oldu.

2.2--ABD'yi 2 bin 231 megavat kurulu güçle Endonezya, 1928 megavat kurulu güçle Filipinler ve 1613 megavat kurulu güçle Türkiye izledi.

2.3--Koronavirüs salgınının geçen yıl ekonomilerde sebep olduğu belirsizlik ve üretim zincirindeki aksamalara rağmen, jeotermal enerji alanında en fazla kapasite artışının gerçekleştiği ülke 99 megavat ilave güçle Türkiye oldu. Türkiye'nin ardından jeotermal enerjide en fazla kapasite artışının olduğu ülkeler 32 megavat ilave güçle Yeni Zelanda ve ABD, 30 megavat ilave güçle İtalya olarak belirlendi.

3--Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği (JESDER) Başkanı Ufuk Şentürk, Bazı projelerin geçen yıl tamamlandığını, bazılarının ise bu yıl sonlanacağını belirten Şentürk, şunları kaydetti:

3.1--"Jeotermal enerji yatırımları, doğası gereği uzun süreler alabiliyor. Bu yatırımların meyvelerini geçen yıl topladık.

3.2--Elektrik sistemimize daha fazla jeotermal kapasite ilave edildi. Ancak hızımız bu yıl önceki yıllara oranla azalacak.

3.3--Bunun başlıca sebebi, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması ayrıntılarının sektörün beklentilerini karşılamamasıdır.

3.4--Ancak Türkiye üretim ihtiyacı sürekli artan bir ülke olduğu için jeotermalden enerji üretiminde artış eğilimi devam edecek."

 Kaynak: https://www.dunya.com/

10--Jeotermal Enerjinin Kullanımı-Türkiye de:

1-- Jeotermal Enerjide Potansiyel:

1.1-- Ülkemiz jeotermal enerji potansiyeli bakımından 31500 MWt güç ile Avrupa’da 1. dün yada ise 7. sırada bulunmaktadır. 2004 yılı itibariyle bu potansiyelimizin ancak %3-3,5’undan yararlanabilmekteyiz.

1.2--Bölgesel ısıtma, sera ısıtması ve kaplıcada yararlanma gibi doğrudan kullanım uygulamaları bakımından ise 992 MVt ile dünyada 5. sırada yız.

1.3--Dünyada halen 21 ülke jeotermal enerjiden elektrik enerjisi üretebilmektedir.

1.4--Ülkemiz, Denizli-Kızıldere’deki tek jeotermal güç santralinin sahip olduğu 20,4 M e ’lik güç kapasitesi ile dünyada 16.sırada bulunmaktadır.

1.5--Yapılan analizlere göre toplam güç üretim potansiyelimiz 765 MW e olarak hesaplanmıştır. Bu potansiyelimizin de ancak %1,5’inden yararlanabilmekteyiz.

1.6-- Jeotermal enerjiden yararlanma açısından bugün en ileri seviyede olan ülkeler arasında, ABD, İtalya, Japonya, Meksika, Ye ni Zelanda, Endonezya ve Filipinleri saymak mümkündür.

2--Ülkemizin enerji üretimindeki dışa bağımlılığı %65 oranındadır.Bu durum, hem ekonomik hem de siyasi olumsuzlukları beraberinde getirmektedir. Bu sonuçları ülkemiz lehine çevirmek, mümkün olduğunca yerli kaynaklardan enerji üretmemize bağlıdır.

2.1--Sahip olduğumuz önemli enerji kaynaklarımızdan birisi de jeotermal enerjidir. Türkiye’de 600’den fazla  jeotermal kaynak bulunmaktadır.Bunlar orta sıcaklıklı kaynaklar ( 90 °C

2.2--Jeotermal kaynaklarımızın %77 Ege Bölgesindedir.Bu kaynaklar ,Düşük sıcakl ıklı kaynaklar (T < 90 °C).

2.3—Bu kaynaklardan en verimli şekilde yararlanmak için hükümetlere göre değişmeyen  ulusal enerji politikamız olmalıdır.Bu politikanın ana hatları ve 5-10 yıllık stratejileri bir bilim kurulunca ülke kaynakları dikkate alınarak detay planları ile oluşturulmalı ve de ilan edilmelidir.    

2.4--Sıcaklığı ne olursa olsun jeotermal enerjimizin görünür jeotermal güç kapasitesi 3138 MW t ’dir. Bu potansiyelin ülke ekonomisine yıllık katkısı, yaklaşık 3 milyar $ olarak hesaplanmıştır. Ayrıca jeotermal elektrik üretim potansiyelimiz 765 MWe ‘dir

3-- Jeotermal Enerjiden Yararlanma Alanları:

Lindal diyagramına göre jeotermel enerjinin  çeşitli kullanım alanları:

Amonyak ile absorbsiyonlu soğutma................180 C                                                                      

Balık eti kurutma.............................................160 C                                                             

Konserve yiyecek yapılması/Flaş sistemle elektrik üretme...........................................................140 C                                                      

Buharlaştırma. İle Tuğla ve kiremit ve Sebze ve meyva kurutma/Binaray Sistemle Elektrik Üretme ..100-120 C                                                    

Mekan Isıtması (konut ve sera).....................80C       

Soğuk depolama........................................80-60 C 

İklimlendirme...... .......................................60 C

Hayvan yetiştiriciliği/Isı pompası ile mekan ısıtma.....................................................60-40 C

  Toprak ısıtma.........................................40 C 

Yüzme havuzu ve buz eritme ve B alık Yetiştiriciliği..............................................40-20 C

4--2002 yılında Türkiyenin toplam elektrik üretiminde jeotermal kökenli elektriğin payı %0,05 olmuştur.

5--Dünyadaki Jeotermal Enerji:

5.1--Dünyadaki başlıca jeotermal sahaları, Batı ABD, Batı Anadolu, İtalya, Meksika, Filipinler, Yeni Zellanda, İzlanda, Japonya gibi yerlerde bulunmaktadır. Belirtilen yerlerde tarih boyunca büyük ve orta ölçekli depremler süregelmiş ve halen de sürmektedir. Gerçekleşen deprem aktiviteleri ile mağma tabakası yüzeye yakın bölgelere kadar ulaşarak üzerindeki uygun bölgelerde sıcak su oluşumunu sağ -lamıştır.

5.2-- Jeotermal Kurulu Elektrik Güç Kapasitelerinin Ülkelere Göre Dağılımları-                                                                   

Ülke-Kapasite(MW)....Kapasite faktörü

1--ABD................................ 3766....0,17

2—Çin.................................2282....0,53        

3—İzlanda............................1469....0,44

4--Japonya ...........................1167....0,73

5—Türkiye ..........................992......0,61

5.3-- Dünya jeotermal kurulu elektrik güç/MW-Yıllara göre

1--1980................................3887  

2—1985..............................4764

3—1990...............................5832    

4—1995...............................6833, 

5--2000.................................7974 

6--2005 ...............................11398

5.3.1—Jeotermel enerji kullanımında dünya çapındaki ortalama yük faktörü ise 0,40 olmaktadır.Türkiye’nin de aralarında bulunduğu ilk beş ülke, mevcut kapasitenin %63,5’inden yararlanmaktadır. 

5.3.1.1--Ülkemizin kullandığı kapasitenin toplam içerisindeki payı ise %6,47 olmaktadır. Bu kullanım oranı ile dünyada 5. sırada bulunmaktayız.

5.3.2-- dünya çapın daki jeotermal enerjiden doğrudan yararlanma kapasitesi 15317 MW t olmaktadır.

6--Ülkemizin teorik jeotermal elektrik güç po tansiyeli yaklaşık olarak 4500 MW e iken teorik jeotermal ısıtma potansiyeli ise 31500 MWt’dir

6.1--Bu potansiyelimiz, şu anda dünyada kullanılmakta olan jeotermal gücün yaklaşık 2 katı kadardır. 6.1.1--Belirtilen potansiyelin ekonomik değeri ise 10,7 milyar $ olarak hesaplanmıştır .

6.2--Türkiye’de jeotermal enerjiden yararlanma konusundaki en önemli faaliyetler doğrudan kullanım uygulamalarıdır. Halen jeotermal enerjiden yararlanarak 61 000 konut eşdeğeri ısıtma yapılmaktadır. Mühendislik tasarımı açısından 300 000 konut eşdeğeri ısıtma projesi tamamlanmıştır.

6.3—Jeotermel Enerjinin çeşitli doğrudan kullanım uygulamalarına göre dağılımı;                                     

banyo ve yüzme havuzu ısıtması...............%42,   

mekan ısıtma uygulamaları .........................%23     

jeotermal ısı pompası uygulamaları.............%12     

sera ısıtması.................................................%9 

aquakültür uygulamaları................................%6

endüstriyel uygulamalar.................................%5 

diğer kullanımlar..........................................%2       

tarımsal kurutma, kar eritme ve iklimlendirme uygulamaları ................................................%1 olmaktadır.

6.4--1995-2000 yılları arasındaki 5 yıllık periyotta, Türkiye, Kanada Almanya, İsviçre ve İsveç doğrudan kullanım uygulamalarındaki en büyük artışı gerçekleştirmişler ve kapasitelerini yaklaşık iki katına çıkarmışlardır. Türkiye, çok sayıda yeni bölgesel ısıtma sistemini devreye almıştır.

5--Türkiyedeki Jeotermal Enerji:

1-- Jeotermal akışkan, 195 adet kaplıcada sağlık amaçlı kullanılmaktadır. Buralardaki kullanım kapasitesi 327 MWt’dir. Bu durumda, doğrudan kullanım uygulamalarındaki toplam kapasite 992 MWt olmaktadır

2--Şu andaki tahmini jeotermal kapasitemiz 31 500 MW t olduğu göz önüne alınırsa, mevcut teorik potansiyelimizin ancak %3,2’sinden yararlanılabilmektedir.

3--Ülkemizdeki tüm kuyulardan ve artezyenlerden elde edilen jeotermal akışkanların görünür kapasitesi ise 3138 MWt’dir.

4--Elektrik üretimi açısından jeotermal enerji potansiyelimiz 765 MW e ’dir. Ancak ispatlanmış durumdaki kapasite 200 MW e civarında görünmekteyken bazı çalışmalarla bunun 350 MW ye ulaşacağı belirtilmektedir.

5--Jeotermal güç potansiyelimizin de %1.5’inden yararlanabilmekteyiz.

6—Türkiyede jeotermal alanların % 95 i çoğunlukla doğrudan kullanım uygulamaları olan düşük ve orta entalpili alanlardır.

7—Toplam jeotermal potansiyelin % 6 sı ancek değerlendirilmiştir.Finansal destek sağlanması halinde 2015 yılı için  99 MW olan kurulu güç 300 MW ,2084 MW olan kurulu ısı kapasitesinin 4000 MW daha artıralabilmesi hefelenmektedir.

8—Türkiye de sıcaklığı 20-242 C arasında değişen 1500 dolayında sıcak ve mineralli su kaynağı ile ekonomik ölçekte kullanılabilecek 195 jeotermal alan bulunmakta.800 jeotermal araştırma ve üretim sondajı ve 200 gradyan sondajı yaplımış olup, Türkiyenin jeotermal ısı kapasitesi yaklaşık 31500 MW olarak hesaplanmıştır.

9--Ülkemizde elektrik üretim santrali olarak Kızıldere güç santrali dışında , Aydın-Germencik sahasında, elektrik santrali kurmak amacıyla, açılan 9 adet kuyu ve bu kuyulardan elde edilen toplam debi yaklaşık 400 kg/s, jeoakışkan sıcaklığı 210 °C ve akışkanın kuyu başı basıncı da 15-18 bar’dır. 

9.1--Bu sahada yap-iş-let-devret modeliyle yapılacak santralin yakın bir zamanda işletmeye alınacağı belirtilmektedir literatürde, santralin 25 MW    e ’lik güç üreteceği daha sonra da bu gücün 100 MW e ’ye çıkartılacağı ve yapım maliyetinin 46,7 milyon US$ olarak belirtilmiştir.

7-- Türkiye’de elektrik üretimine uygun jeotermal sahalar ve rezervuar sıcaklıkları-°C

Denizli-Kızıldere................................242                                                                                                

Aydın-Germencik..............................232                                                                                             

Manisa-Salihli-Göbekli.......................183                                                                                             

Çanakkale-Tuzla...............................174                                                                                                       

Aydın-Salavatlı.................................171                                                                                                 

Kütahya-Simav.................................162                      

İzmir-Seferihisar...............................153                                                                                                   

Manisa-Salihli-Caferbeyli.................150                                                                                                         

Aydın-Yılmazköy.............................142 

8-- Türkiye’deki jeotermal sera uygulamaları ve kapasiteleri....Alan (m2)-000    

1--Şanlıurfa.............................106 

2--Dikili...................................120                                                                                                               

3—Simav.................................120                                                                                                               

4—Gölemezli..............................1                                                                                                             

5—Sındırgı..................................2                                                                                                             

6—Seferihisar..............................6                                                                                                               

7—Afyon....................................5,5                                                                                                           

8—Bergama................................2                                                                                                             

9-Kızıldere....................................10                          

10--Germencik...........................500                            

11—Balçova...............................100                                                                                                             

12—Edremit................................49                                                                                                               

13—Kestanbol.............................2                                                                                                             

14—Ezine....................................1,5                                                                                                           

15—Sarayköy...............................2                                                                                                             

16—Niksar...................................0,5                                                                                                    

18—Kızılcahamam........................5                           

19—Yalova...................................0,6                       

20—Gediz....................................8,5                                                                                                  

21—Kozaklı...................................4                                                                                                           

22--Tuzla (Ç. Kale).......................50   

8.1-- Sera ısıtması amacıyla kullanılabilecek en ucuz ısıtma sistemi jeotermal enerjili ısıtmadır. Ülkemizde, 565 000 m2’lik jeotermal ısıtmalı sera uygulaması bulunmaktadır (131 MWt).

9--Ülkemizde 1983’ten beri jeotermal bölgesel ısıtma sistemine bağlanan konut sayısı, yılda ortalama %23 oranında artmıştır

10--Isı Pompası Uygulamaları:Jeotermal enerjili ısı pompası uygulamaları son zamanlarda oldukça önem kazanmıştır. Bu sistemler yüksek yararlanma verimleri nedeniyle klasik ısıtma ve soğutma sistemlerine alternatif olmaktadır.

10.1—Isı pompası uygulamalarının 2000 yılı başı itibariyle 27 ülkedeki toplam kurulu kapasite 6875 MW t ’e ulaşmıştır. Ülkemizde bu güne kadar 207 jeotermal ısı pompası uygulaması kurulmuştur. Bunları toplam kapasiteleri 3 MW civarındadır. 207 uygulamanın, 140 tanesi İstanbul’da bulunmaktadır.

11-- Endüstriyel Kullanımlar:

Ülkemizde jeotermal enerjiden endüstriyel amaçlı kullanım çok düşük seviyededir. Bu konuda önemli bir potansiyelimiz bulunmaktadır. Örneğin jeotermal sahalara yakın konumdaki tüm fabrikalar proses ısısı ve mekan ısıtma amaçlarıyla jeotermal enerjiden yararlanabilirler. Özellikle Ege ve Marmara bölgelerinde.Balneolojik amaçlı, yaklaşık 40 °C sıcak lığa sahip debi potansiyelimiz 50 000 kg/s’dir.

11.1--Endüstriyel amaçlı bazı jeotermal enerji kullanımları :

1-- jeotermal santraline entegre olarak çalışan, yılda 120 000 ton kuru buz ve sıvı CO 2 üretimi yapılan tesis .

2-- jeotermal sistemine bağlı 54 adet tabakhanenin proses ısı ihtiyacının karşılanması uygulaması

3-- jeotermal sistemine entegre olarak çalışan sıvı CO2 ve kalsiyum karbonat üretimi yapılan tesisler.

12--Ülkemizde aşağıda belirtilen jeotermal tesisler ve jeotermal uygulamalar da mevcut tur

1--kaplıcası yerden ısıtma sistemi. Isıtılan toplam alan 1000 m2’dir.

2--54 °C’lik jeoakışkan ile ısıtılan termal tesisleri.

3--43 °C’lik jeoakışkan ile ısıtılan iki adet cami. 

Jeotermal akışkan artezyen olarak çıktığından işletme maliyeti neredeyse hiç yoktur. Plastik borularla yerden ısıtma yapılmaktadır. Jeoakışkan çok temiz olduğundan kabuklanma ve ya korozyonu önleyen inhibütör kullanımı yok tur.

4--46 °C’lik jeoakışkan ile ısıtılan kaplıcası. Isıtılan alan 2100 m 2’dir. Akışkan sera ısıtmasında da kullanılmaktadır.

5--68 °C’lik jeoakışkandan ısıtma, banyo ve tedavi amacıyla yararlanılan kaplıcası.

6--48 °C’lik jeoakışkandan, ısıtma, banyo ve tedavi amacıyla yararlanılan Termal Tesisleri.

7--56 °C’lik jeoakışkandan, ısıtma ve balne -olojik amaçlı yararlanılan termal tesisleri.

8--44 °C’lik jeoakışkandan, ısıtma, banyo ve balneolojik amaçlı yararlanılan termal tesisleri.

9-- 7 0    Clik jeoakışkan ile  ısıtılan  termal tesisleri.

10--125 °C’lik jeoakışkan ile ısıtılan Hoteli.

11--78 °C’lik jeoakışkan ile ısıtılan kaplıcası ve moteli.

13--Şu anda işletilmekte olan 11 adet jeotermal bölgesel ısıtma sisteminin, literatürde belirtilen toplam kapasitesi 820 MW t ’dir. Diğer bir çalışmada ise tüm doğrudan kullanım uygulamalarının toplam kapasitesi de 992 MVt olarak ifade edilmektedir. Bu toplamın 665 MW t ’i konut, mekan ve sera ısıtma kapasitesi, 327 MW t ’inin de kaplıca uygulamalarının kapasitesi olduğu ifade edilmiştir

13.1--Teorik jeotermal potansiyelimiz ise 31500 MWiken, sadece doğal çıkışların boşalımlarına göre potansiyel 600 MWt dir. Açılan kuyulardan elde edilen jeotermal akışkanların verilerine göre toplam kanıtlanmış jeotermal potansiyelimiz 3138 MW t ’dir

13.2--Elektrik üretimi için uygun olan sahalarda açılan kuyulardaki verilere göre elektrik güç potansiyelimiz 764,81 MW e . Jeotermal bölgesel ısıtma uygulaması yapılan sahalarda açılan kuyulara göre mekan ve bölgesel ısıt ma potansiyelimiz ise 1039 MW t ’dir.

14--Bu verilere göre; teorik potansiyelimizin yaklaşık %3’ü, görünür kapasitemizin ise yaklaşık %31’i mekan, bölgesel ve sera ısıtması uygulamalarında, görünür elektrik kapasitemizin %1.5’i de elektrik üretiminde kullanılmaktadır.

14.1--Bu rakamlardan da anlaşılacağı gibi, jeotermal enerjiden yararlanma adına kat edilecek daha çok yolumuz olduğu bir gerçektir.

14.2—Bu anlamda Avrupa’nın önem li jeotermal kaynaklarına sahip ülkesi olan İtalya ile mukayese yapılabilir. İtalya’da jeotermal enerjiden özellikle elektrik üretimi konusunda yararlanılmaktadır.

14.3—İtalya nın Jeotermal kaynaklardan ticari anlamdaki ilk elektrik üretimi 1913 yılında 250 kW e güç ile başlamıştır. 2000 yılı itibariyle ülkenin jeotermal elektrik kurulu gücü 788,5 MW e ’ye ulaşmıştır. İtalya’da jeotermal enerjiden doğrudan yararlan ma uygulamalarının ulaştığı güç kapasitesi ise 325 MW t dir.Elektrik üretim kurulu gücünün oldukça yüksek olma sebebi, ülkede yüksek entalpili jeotermal kaynakların fazlaca olmasındandır.

13-- Ekonomik Analizler:

13.1--Jeotermal enerjinin üretim maliyeti diğer enerji türlerinden çok daha ucuzdur. Jeotermal santralin ülkemiz şartlarındaki yapım maliyeti 850-1250 $/kWh iken bölgesel ısıtma sistemi yapım maliyeti ise 

300 $/kWh’dır.

13.2--Jeotermal enerjili ısıtma için konut başına maliyet yaklaşık 2000 $’dır (konut içi sistem kurulumu dahil fakat radyatörler hariç). Bu yatırımın geri ödeme süresi 5-8 yıldır

13.2.1--Türkiyede toplam konutların % 30 u jeotermal enerji tarafından ısıtılabilir.

13.3--Ülkemizdeki ısıtma uygulamaları için kullanılan bazı enerji tiplerinin 2002 yılı için birim maliyetlerini bu değerlere vergiler dahildir.

13.3.1—Jeotermal enerji için ortalama değer olan 0,75  cents/kWh alınırsa, jeotermal enerji doğal gazdan %66, fuel-oilden %81, dizel yakıtından %90, elektrikten %92, ithal kömürden  %69, LPGden %89 daha ucuzdur (2002 yılı na göre)

13.4-- Ülkemizde ısıtma için kullanılan bazı enerji tiplerinin maliyetleri (2002 yılı için)

1--Doğal gaz........................2,567       

2--Fuel-oil...........................4,606

3—Dizel..............................8,702

4—Elektrik........................10,559 

5--İthal kömür .....................2,813  

6--LPG (12 kg)...................8,097 

7—Jeotermal..............0,580-1,160    

14--Bu günkü şartlarda ülkemizde, jeotermal enerjiden yararlanma denildiğinde neredeyse sadece kaplıca uygulamaları akla gelmektedir. Oysa kaplıca tipi uygulamalar, yararlanma basamaklarının son kademesini oluşturması gerekirken ülkemizin bir çok yerinde ilk kademesini oluşturmaktadır. Bu uygulamalar zengin jeotermal rezervuarlarımızın hızla tükenmesine sebep olmaktadır.

14.1--Bu konuda ve rilebilecek en güzel örnek, Denizli Pamukka le ve Karahayıt örnekleridir. Pamukkale’de bulunan otellerin kaldırılması, Pamukkale travertenlerinin kurtarılmasına yetmemiştir. Çünkü Pamukkale ile Karahayıt arasında açılan lüks oteller, açtıkları sondaj kuyuları ile rezervuarı israf edercesine kullanmaktadır. Yine Karahayıt’ta hemen hemen her ev, kaplıca turizmi adı altında sondaj kuyuları açmakta ve evlerini pansiyona dönüştürerek jeotermal akışkanı kullanmaktadır.

14.2--Bu uygulamalar sonucunda jeotermal rezervuar hızla tükenme noktasına doğru gelmektedir. Ülkemizde henüz jeotermal kaynaklardan yararlanma uygulamalarını düzenleyen bir kanunun olmaması bu tip olumsuzlukların temel sebebi olduğundan, konu ile ilgili kanun ve yönetmelikler acilen çıkartılmalıdır.

14.3--Günümüz teknolojileri ile 35-40 °C’lik kaynaklardan bile ısıtma uygulamaları yapılabilmektedir. Bu sıcaklığa sahip çok miktarda jeotermal suyumuz dere, göl ve kanalizasyonlara karışarak boşa harcanmaktadır. Oysa bu tip kaynaklar ısıtma sistemlerinde kullanılabileceği gibi çeşitli aquakültür uygulamalarında da yararlanılabilir.

14.4--Özellikle düşük sıcaklıklı kaynakların var olduğu ve kış mevsimin çok sert geçtiği Doğu Anadolu bölgesi için jeotermal kaynaklar ile balık yetiştiriciliği uygulamaları, bölge halkına ve ülke ekonomisine önemli bir kazanç meydana getirebilir.

14.4.1--Ağrı-Diyadin, Bingöl-Kös, Bitlis-Ilıcaköy, Diyarbakır-Çermik, Elazığ-Kolan, Erzurum-Ilıca, Pasinler, Kığızman, Meman, Kahramanmaraş-Süleymanlı, Mardin, Siirt, Van-Erciş gibi yerlerde bulunan düşük sıcaklıklı jeotermal kaynaklar aquakültür uygulamalarında kullanılabilir.

14.5--Gelişmiş ülkelerde düşük sıcaklıklı jeotermal kaynaklar kullanılarak yaya kaldırımlarında, yollarda, uçak pistlerinde oluşan buzlanmayı önleyici tasarımlar yapılmaktadır.

14.6--Kış mevsiminin giderek sertleştiği ülkemizde, bu tip kar ve buz önleyici projelere gereksinim duyulmaktadır. Jeotermal akışkanın taşınması 60 km’ye kadar ekonomik olabildiğinden kaynaklara yakın şehirlerin havaalanları, spor tesisleri, fabrikaları, yüzme havuzları jeotermal enerji ile ısıtılabilir.

14.7--Mevcut kaynaklarımızın yok yere tüketilmesini önlemek ve akılcı yöntemlerle jeotermal enerjiden yararlanabilmek için, yeraltı sularının kullanımı ile ilgili yasalar acilen çıkarılmalı ve sektör bir düzene sokulmalıdır.

14.8--Özellikle bölgesel ısıtma uygulamaları için yerel yönetimlere daha fazla teşvikler sağlanmalı ve ısıtma bazlı hava kirliliğinin önüne geçilmelidir. Jeotermal araştırma ve geliştirme faaliyetlerine, İtalya’da olduğu gibi çok daha fazla bütçe ayrılmalıdır.

Kaynakça: Tesisat Mühendisliği --Jeotermal Enerjiden Yararlanmada Türkiye’nin Dünyadaki Konumu Ve Potansiyeli--Arş. Gör. Ahmet DAĞDAŞ-Yıldız Teknik Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü

14--Jeotermal Enerji:

1—Türkiyede jeotermal alanların % 95 i çoğunlukla doğrudan kullanım uygulamaları olan düşük ve orta entalpili alanlardır.

2—Türkiyede toplam konutların % 30 u jeotermal enerji tarafından ısıtılabilir.

3—Toplam jeotermal potansiyelin % 6 sı ancek değerlendirilmiştir.Finansal destek sağlanması halinde 2015 yılı için  99 MW olan kurulu güç 300 MW ,2084 MW olan kurulu ısı kapasitesinin 4000 MW daha artıralabilmesi hefelenmektedir.

4—Türkiye de sıcaklığı 20-242 C arasında değişen 1500 dolayında sıcak ve mineralli su kaynağı ile ekonomik ölçekte kullanılabilecek 195 jeotermal alan bulunmakta.800 jeotermal araştırma ve üretim sondajı ve 200 gradyan sondajı yaplımış olup, Türkiyenin jeotermal ısı kapasitesi yaklaşık 31500 MW olarak hesaplanmıştır.

15--Jeotermalde Durum-2015:

1—Türkiyede 100.000 konut ve 1200 dönüm sera jeotermal kaynaklarla ısıtılıyor.

2—Jeotermal kaynaklara dayalı elektrik üretimi toplam üretimin % 0,9 u civarında.

3—2014 yılı elektrik üretimi 250 milyar kwh,jeotermala dayalı üretim ise 2,200  milyar kwh olup, kaynak sıcaklığı 200 C olan sulardan üretiliyor.

4—Artık 150 C deki kaynaklardan da elektrik üretilebilmekte ve Türkiye de 16 bölgede bu nitelikte kaynak bulunmakta.

5—Aydın Germencik ve Denizli kızıldere 200 C oldukça önemli iki saha .ayrıca izmir,çanakkale,kütahya,aydın,Manisa yörelerinde zengin jeotermal kaynaklar bulunmakta.

6—Aydın-Germencik-Ömerbeyli jeotermal sahalarından üretilen sıcak su ile elektrik üretimi ve konut ısıtma/soğutması yapılmakta.

6.1—Türkiye de jeotermal enerjinin % 25 i Germencikte kurulu 4 elektrik santralinde üretilmekte.

7—Türkiye nin jeotermal potansiyeli 2000 MW olarak tahmin edilmekte olup Germencikte devreye giren son tesisler ile kurulu güç 450 MW ulaştı.Kısaca jeotermal potansiyelin %25 kullanılmakta.ve ayrıca daha ayrıntılı jeotermal potansiyel değerlendirmesine de ihtiyaç olabilir.

Kaynak:Dünya Gazetesi-Tevfik Güngör

16--Türkiye’nin Jeotermal Isı Potansiyeli :

1--Zorlu Enerji Genel Müdür Yardımcısı Ali Kındap, ”Türkiye’nin 31 bin 500 (MWT) teorik jeotermal ısı potansiyeli yaklaşık 20 milyon ton/yıl petrole eşdeğer, bunun rakam olarak karşılığı ise 11 milyar dolar” dedi.

2--Türkiye’nin jeotermal kaynakları açısından Avrupa’da 1′inci, dünyada ise 7′nci sırada yer aldığını belirten Kındap,”Türkiye, mevcut jeotermal potansiyelinin yaklaşık yüzde 10′unu kullanabiliyor” diye konuştu.

3--Kındap, Türkiye’de, Eylül 2012 itibariyle 16′sı elektrik üretimine uygun saha olmak üzere, 85 adet sahanın ihalesinin gerçekleştirildiğini söyledi.

Kaynak: http://www.faalenerjidergisi.com/