Enerji Üretimi-Kamuya Öneriler:
1--Yenilenebilir enerji
kaynaklarının kullanımı için özellikle yerel yönetimlerin-kamu özel ortaklığı
ile üretim yapması tüm il ve ilçelerde desteklenebilir.
2--Enerji sektöründe
yapilacak yeni yatırımların lisanslanması, teknik açıdan denetlenmesi ve
gerekli yatırım ihalelerinin yapılmasi da dahil ETKB'nin asli görevlerini ifa
etmesi;
2.1--EPDK'nm ise düzenleme ve
denetimler ile müteakip yaptırımları belirleyen kuruluş rolüne dönmesi daha
gerçekçi bir yapı olacaktır.
3--Enerji üretim yatırımlarında çevreye verilen zararın asgariye indirilmesi temel ilke olmalidir. CED raporlan
ve EPDK lisans detaylarına ulaşımda saydamlık sağlanmalı; lisans verilmeden önce "CED Uygundur" Belgesinin alınması zorunlu olmalıdır.
3.1--Daha önce lisans almış
olup bu belgeyi alamayan ve mevcut CED belgeleri iptal edilen yatırımların
lisansları iptal edilmelidir. CED raporu ve EPDK lisans tadilat bas vurularında,
sonradan yakıt değişimine, özellikle yerli kömürden ithal kömüre geçiş ve abartılı
kapasite artırımlarına izin verilmemelidir.
4--Kömür yakıtlı santrallerde
akışkan yataklı teknolojiler kullanılmalı, mevcut ve yeni kurulacak
santrallerde baca gazı antma tesisleri ve yüksek verimli elektro filtrelerin
bulunması şart olmalıdır.
4.1--Doğal gaz yakıtlı
santrallerin sınırlı su kaynaklarını daha da azaltacak su soğutmalı sistemler
yerine hava soğutmalı sistemler kullanması sağlanmalıdır.
4.2--Termik santrallerde
gerekli revizyon, kapasite artrımı çalışmaları hızla sonuçlandırılmalı, atıl
durumdaki kapasiteler devreye alınmalı, kömüre dayalı termik santrallerin
teknik verimleri ve emre amadeliği yükseltilmeli, çevre kirliligini azaltacak önlemler
alınmalıdır.
4.3--Amil-i Mütehassis"
olmayan yabancı firmalara ihalesiz rehabilitasyon işlerini verme uygulamasndan
uzak durulmalıdır.
5--Elektrikte % 15'lere varan
kayıp ve kaçak oranını azaltacak yatırımlar için firmaların bu yönde
çalışmaları için ekonomik teşvikler verilebilir.
6—Enerji-Su-Malzeme tasarrufu
ve verimlilik konularında tüm kamu kurumlarından ve bu konuda çalışan oda ve
sosyal kurumlardan görüş alınarak yeni bir yönetmelik taslağı oluşturulup
ardından internet ortamında düzeltme v e onaydan sonra yayımlanabilir.
7--Kamunun devam eden
hidrolik santral projelerinin gerekli kaynaklar aktarılarak hızla sonuçlandırılması
sağlanmalıdır.EPDK lisans verdiği santrallerin yapım çalışmalarını ön gorülen süre içinde sonuçlanıp
sonuçlanmadığını EPDK'dan lisans alan hidrolik santral projelerinin yalnızca beşte
birinin yatırım gerçekleşme oranının % 35'in üzerinde olması, durumun
ciddiyetini ortaya koymaktadır.
8--Rüzgar santrallerinin şebekeye
bağlanma ve sistem dengesi teknik olarak incelenmeli, bu konudaki problemler
gerekirse AR-GE destekleri ile çözümlenmelidir.
9--Jeotermal kaynakli
elektrik üretimi için mevcut (500 MW) kapasite değerlendirilmeli; on binlerce
evin jeotermal sıcak su ile ısıtılması için özellikle yerel yönetimlerin
kamu-özel şirket kurarak bu işte çaba harcaması sağlanabilir.
9.1--Ayrıca jeotermal
kaynakların ve termik santrallerin atık ısısı ile yogun kentsel yerleşkelerin bölgesel
ısıtılmasında öncelikle kullanılması zorunlu olması sağlanmalıdır
10--Güneş. enerjisi
potansiyelinin tam olarak degerlendirilebilmesi için temel bir yasa çıkarılmlı
ikincil mevzuat bu yasaya göre uygulamaya konulmalı güneşten elektrik enerjisi
elde edilmesi için teknoloji seviyesi tespiti, AR-GE faaliyetlerinin kapsami, yöntemi,
pilot tesis, üretim tesisleri, imalat montaj aşamalan planlanmalıdır.
Fotovoltaik piller (P V) ve yogunlaştırmalı sistemlerin yerli üretimi
hedeflenmeli ve teşvik edilmelidir.
11--Binalarda mimari tasarım,
ısıtma/soğutma ihtiyaç ve ekipmanları, yalıtım ihtiyaç ve malzemeleri, elektrik
tesisatı ve aydınlatma konularında normlar, standartlar, asgari performans
kriterleri ve prosedürleri kapsayan yönetmelikler EİEİ, Bayındırlık ve iskan
Bakanlığı ve meslek odalarının katılımıyla hazırlanarak yürürlüğe konulmalı,
uygulama denetlenmelidir.
12--TUBITAK Marmara MAM
benzeri akademik bilimsel araştırma kuruluşlarının sayısı artırılmalı; Bakanlık
ve İlgili Teknik Üniversiteler ile protokol imzalanarak Bağanlığa bağlı Mugla,
Adana, Mersin, Harran Üniversitelerinde "Günes. Enerjisi
Teknolojileri", Afşin Elbistan'da "Linyit/Kömur Yakma
Teknolojileri", İzmir ve Çanakkale'de "Rüzgar Santralleri", Ege
Bolgesinde "Jeotermal Enerji", Güneydoğu Anadolu Bölgesinde
"Hidrolik Enerji", Çukurova ve GAP Bolgesinde "Biyoyakit"
Araştırma Merkezleri kurulmalıdır.
Kaynak:TMMOB Makina
Mühendisleri Odası-Muhendis ve Makina • Cilt: 50 Alıntı