Enerji
Tasarrufu-Genel-Öneriler-1
1—En
Ucuz Enerji-Jeotermal enerji için
ortalama değer olan 0,75 cents/kWh alınırsa, jeotermal enerji
doğal gazdan……….. %66,
fuel-oilden………….. %81,
dizel yakıtından……... %90,
elektrikten…………… %92,
ithal kömürden………. %69,
LPGden……………… %89 daha ucuzdur (2002 yılı na
göre)
2—Isı Yalıtım-Güneşe
açık dış duvar yüzeylerini izole etmek etkili bir önlemdir. Böylece dış
duvardan olan ısı kazancı %33-58 oranında azaltılabilir
3—Soğutmada-Klimada
En Uygun Sistem:
3.1--Sabit debili sistemde soğutma mevsimi boyunca 225 kW
olan pompalama enerjisi ihtiyacının, değişken debili sistemde 75 kW değerine
düşebileceği dikkate alınarak, sabit debili sistem yerine değişken debili bir
sistem kullanma suretiyle pompalama enerjisinden sabit debili bir sisteme göre,
yıllık ortalama olarak %67 oranında tasarruf edilebilir.
3.2—Bir Merkezi havalı klima sistemlerinde
değişken debili sistem ve değişken devirli fanlar kullanmak suretiyle , HVAC
sisteminin kullandığı enerjide de %20-30 na kadar azaltmanın mümkün olabilir.
3.3--Doğal gazlı soğutma; soğutma yüklerinin
en yüksek olduğu zamanlarda, elektrik sarfiyatını düşürmek suretiyle işletme
maliyetleri; klasik elektrik tahrikli soğutma gruplarına göre %30-60
azaltılabilmektedir.
3.4—VRF , Havadan havaya bir ısı pompasıdır.1
kW verdiğiniz enerjiye karşılık 4-4,5 kW ısı alıyorsunuz. Yine bu havalı
sistemlerde 7,5’lara varan verimlilikler var.
3.4.1--Kuzey Avrupa ülkelerinde ısı pompaları
ısıtma ve sıcak su temininde kullanıldı, hatta bizim sadece Kuzey Avrupa’da
kullanılan VRF ısıtma modelleri var, soğutması yok. Bunlar -25 dereceye kadar dış ortam sıcaklığıyla
çalışabiliyorlar ve de ısıtmanın yanında sıcak su da temin ediyorlar.
3.4.2—VRF de 14-15 tane iç ünite tipi var
kanaldan döşemesine çeşitli şeyler, bunların kanalları 40 paskaldan başlıyor,
200 paskala kadar modelleri var. Bunlar büyük avantaj sağlıyor tasarımda.30
katlı bina her kata 1 dış ve diyelim 15 iç ünite kullanılabilir.
3.4.2--Kuzey Avrupa’da görülen sistemler gelecek vaat ediyor, o da yüksek sıcaklıkta soğutma. Yani bir chilleri siz su soğutmalı, frekans konvertörlü, su sıcaklığı 7-12’de çalıştırdığınız zaman COP'ler 8’leri 9’ları buluyor.Bunu 10-15 yaptığınız zaman 13-14’lere doğru gidiyor.
3.4.3--Yaygın olarak havaalanlarında büyük binalarda kullanılan bir sistem
var; döşemeden soğutma ya da tavandan soğutma gibi. Burada yoğuşma sorununu da
beraberinde getirdiği için sıcaklığı 13-18 gibi, 14-18 gibi çiğ noktasının
kontrolü yapılıyor,
3.4.2.1--Kuzey Avrupa’da nem sorunu da çok
yüksek olmadığı için böyle bir soğutma sistemiyle COP’leri arttırarak çözümü de
mümkün. Ankara’da mesela bu sorun yok, Ankara kuru bir iklim, hâlâ biz chilleri
7-12 çalıştırıyoruz.
3.4.2.2--VRF de Enerji tasarrufu anlamında,
iç ortamdaki ihtiyaç neyse, anlık invertör kompresör kademesini belirleyerek,o
kadar enerji sarf ediyor.
3.4.3--AVM’lerde-Hastanelerde ciddi anlamda
VRF kullanılmaya başlandı. Dış hava ihtiyacı çok olan yerler için zor olacağını
düşünülebilir.Dış hava ihtiyacı çok büyük toplantı salonları, belki sinema
salonları için uygun olmayabilir. Ashre’de yüksek veya az katlı ofis binaları,
derslikler, rezidanslarda, otel, restoran,perakende mağazaları, data Centerları
kullanılabicek yerler.
3.4.4--Avrupa’da birçok ülke hem
üreticileri,hem tüketicileri süspansiyonlarla uzun vadeli kredilerle vergi
muafiyeti gibi kolaylıklarla ısı pompalarına bu politika çerçevesinde özendirilmekte.Fransa’dan
% 20 vergi düşümü var.
4—Kompresörlerde
Verim:Değişken hızlı hava
kompresörlerinden elde edilen enerji tasarrufuyla yatırım maliyetinin geri
dönüş zamanının 0.5-2 yıl civarındadır.
5—Havuzlar
İçin Güneş Enerji Desteği:Havuz
Isıtma yükünün , Antalya-Adana için %42 ,İstanbul için % 30 ,Ankara İçin % 32
si güneş enerjisi desteği karşılanabilir.
6—Kojenerasyon-En
Verimli Sistem:
6.1--Hastane,Büyük İşyerleri,Fabrika vs için
elektrik üretim maliyetini % 50 azaltan kojenerasyon tesisi kurmak iyi bir
çözüm olabilir.Bilinen güç üretim sistemlerinin verimi yaklaşık olarak % 35
civarındadır.
6.2--Sisteme verilen enerjinin % 65
kadarı atık ısı olarak sistemden dışarıya atılmaktadır.Atık ısının, sanayide,
ticarette, ev ısıtması ve soğutmasında kullanılmasıyla ısıl verim % 55’e kadar
çıkarılabilir.
6.3—Kombine çevrim termik santrallerde verim
% 50-55 iken,kojenerasyon santralları-otoprodüktör lerde verim % 80-95 verime
ulaşılabilmekte
7—İllere Göre Isı Geri Kazanım Cihazı
Kullanılması ile Gerçekleşebilen Tasarruflar:
Ankara da….Soğutmada..%10—Isıtmada..%13
Antalya da….Soğutmada..%6—Isıtmada..%10
İstanbul da….Soğutmada..% 6—Isıtmada..%5
İzmir de….Soğutmada..%8—Isıtmada..%11
8-- İç ve dış ortam
sıcaklıkları arasındaki fark 1.5-2°C ve altına düştüğü zaman ısı geri kazanım
cihazı kullanılmasının ekonomik olmadığı gösterilmiştir.
9—Pompalarda
Verim:
9.1--Pompaların uygun kullanımı(inverterli
pompa kullanmak), borulardaki basınç kayıplarının optimuma getirilmesi(optimum
boru çapının seçimi), değişken debili sistemlerin ve otomasyonda kullanılan
dizayn sistemlerinin iyileştirilmesi yolu ile elde edilecek enerji tasarrufunun
%30 civarında olacağı hesaplanmıştır.
9.2--Bir pompaj sistemimde pompalar yapım
maliyetinin %8 ini fakat, işletme maliyetinin %60 ını oluştur.
10--Isı
Yalıtımında Yaklaşık Hesap-Verim:
1--Çok katlı perde duvarlı bir binanın 5 cm dıştan
mantolanması ile 290 TL olan doğalgaz masrafı 72 TL düşmüştür.Tasarruf oranı %
75 oranına ulaşmaktadır.
1.2--TUİK aporlarına
göre 2000 yılından sonra yapılan 1,5 milyon konutun % 85 i ısı yalıtımsız
durumda
2--Kesin hesaplar yapılmadan deneyimlere
dayanarak ısı gereksinimi bilinmek istenirse aşağıda yazılan yaklaşık
değerlerden yararlanılabilir :
a)--Eski sistemde inşa edilmiş yapılar:……194
kcal/h.m2=
b)--İyi ısı izolasyonlu yeni yapılar:
………….130 kcal/h.m2
c)--Düşük enerji evleri:…………………….....80
kcal/h.m2
d)-İyi yalıtımlı Bina için(5 cm-20 dans Strafor dd+çatı+taban
yalıtımlı))……………70-80 kcal/h.m2
e)-Orta Yalıtımlı Bina İçin(3 cm-20 dans
Strafor+çatı+taban yalıtımlı)……………100-120 kcal/h.m2
f)-Kötü Yalıtımlı-Yalıtımsız Bina
İçin………………………………………………140-160 kcal/h.m2
10.1--Bina mantolama Fiyatları: (15.11.2009 )
3 cm-20 dans Strafor için……27,5 TL/m2 ,
4 cm 20 dans Strafor için……...28 TL/m2
3 cm-20 dans Strafor için……28,5 TL/m2