Arge Alt yapısı için Durum Değerlendirmesi- Türkiyenin:

1—2002 de Milli gelir içindeki Arge payı %0.84 iken ,2023 de % 3 e çıkarılması planlanmakta.Bu durumda ara hedefler ortaya konulmalı.

2—Arge içinde özel sektörün payını 2/3 çıkarılması hedefi uygun bir hedef olabilir.Arge sadece özel sektörün değil aynı zamanda kamununda işi olmalıdır.

3—Üniversitelerde lisans düzeyinde fikir çıkmayacağı için ,dünyanın her tarafında inovasyon doktora eğitiminin bir parçası olarak kabul edilmektedir.Bu anlamda doktora programlarının oturtulması için ilgili yasalar çıkartılmalı,alt yapı düzeltilmeli,doktora tezlerini yapacak,yönetecek daha çok bilim adamının ortaya çıkartılması gerekmekte.

4—Devletin son zamanlarda Tübitak kaynakları vs Argeye yatırılacak parayı verimli olarak kullanabilecek yöneticilerin ortaya çıkarılması gerekir.

5—Yabancı ülkeden bilim adamı getirmek sorunu çözmediği gibi zararlı bile olabilir.Türk bilim adamlarının,ülkeleri için çalıştıkları ülkelerde bulunmalarının daha yararlı olduğu kabul edilebilir.Önemli olan Türkiye deki Arge sistemini yerine oturtmak-detaylarda oluşturmak.

5.1—Arge de devlet desteklerinin yanında

1-Üniversitelerin özerk olmasının sağlanması

2-Ders veren öğretim üyelerinin üzerinde olan yüklü ders verme programlarının ağırlığının azaltılması ,

3-Sadece ders veren ve sadece araştırma yapan kadroların da oluşturulması

4—Rektör atamalarının daha tarafsız hale getirilmesi ve rektörlerin arge içinden gelmesinin sağlanması ,

5—Ülke içinde sinerji oluşturmak amacıyla bütün kamu kurumlarında (belediye,milli eğitim, vs) arge birimleri oluşturmak ve bunların her yıl alanlarında yaptıkları çalışmaların raporlandığı bir kamu sitesinin oluşturulması ve personelin yaptığı araştırmalarına göre göre performans kriterleri doğrultusunda maaşlarına ilave ek ücret verilmesi.

6—Türkiyenin Arge nin Ar(araştırma) kısımıda iyi bir yapıya sahip olduğu ancak,asıl üzerine gidilmesi gereken kısmın ge(geliştirme) kısmı olduğu açık.

7—Devlet Arge desteklerinden yaralanan özel vs her kurumdan her yıl belli sayıda çıkan uygulanabilir-işe yarar her yeni patent sayısına göre ki bunları değerlendirecek bir üst kurul olmalı yada kriter grubu olmalı, Arge desteği vermeli.Eğer bir kurumdan 3 yıl hiç patent çıkmıyorsa bu kuruma Arge teşviği vermeninde anlamı herhalde olamaz.

6—Türkiye de 10 senede 20.000 den 64.000 çıkan araştırmacı sayısı az.Bu anlamda 75 milyonluk bir ülkenin en az 250-300.000 araştırmacıya ihtiyacı var.

2--Türkiyenin Araştırma yeteneğini kazanması için Öneriler:

1-Yurt dışı prestijli 10-20 dergilerde yayın yapmış araştırmacı öğretim üyelerinin var olması

2-Lisansüstü öğrenci oranını üniversitelerde % 40 a çıkarması.

3-Toplam öğrenci sayısının % 10 kadar öğretim üyesine sahip üniversitelere sahip olması

4-Kamu ağırlıklı Ünivesite yapısından %50-50 kamu-özel üniversite yapısına geçmesi

5—Kamu üniversitelerinde görev yapan öğretim üyelerinin en fazla 6 saat ders veren ve yurt dışı saygın bilim dergilerinde yayın yapan sözleşmeli-yüksek ücretli araştırmacı kadro ile ağırlıklı olarak ders veren ve performans kriterlerine göre maaş+prim alan memur öğretim üyelerinden oluşması

6—Üniversitelerde araştırma Enstitülerinin Kurulması

7-Ulusal Laboratuar ve Enstitülerin Kurulması

7.1--ABD de olduğu gibi Sağlık Bakanlığına bağlı Ulusal Sağlık Merkezi,

7.2--Sağlık Bakanlığına Bağlı FDA benzeri bir kuruluş kurulması,

7.3--Sağlık Bakanlığına bağlı Ulusal Kanser Merkezi kurulması,

7.4--Savunma Bakanlığına bağlı örneğin Kara-Deniz-Hava kuvvetlerine bağlı tam teşekküllü 9 adet  araştırma laboraturaları kurulması,

7.5--Sanayi Bakanlığına bağlı Bölge Ulusal Laboratuarları kurulması,

7.6--Meclise bağlı kanun-yönetmelik ve araştırma konuları için sözleşmeli personelin çalıştırıldığı özerk meclis araştırma kurumu kurulması,

7.7--Tüm yerel yönetimlerin kanun-yönetmelik vs tek elden hazırlayan yerel yönetimler birimi kurulması,

7.8--Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı sosyolojik Araştırmalar birimi kurulması,

7.9--Milli Eğitim Bakanlığına bağlı,bakanlığın tüm problemlerinin çözümlenmeye çalışıldığı Eğitim Mühendisliği Enstitüsünün oluşturulması,

7.10--Tarım bakanlığına bağlı araştırma enstitülerinin tekrar açılması finanasmanı tarım bakanlığında kalacak şekilde ve özerk bir yönetime bağlanması,

7.11--Tarım bakanlığı politikalarını bilimsel olarak inceleyip-temel politikaları saptayacak Tarım Araştırmaları Enstitüsünün kurulması,

7.12--İçişleri bakanlığına bağlı yerel yönetimler araştırma enstitüsünün kurulması önemli olacaktır.

8—Türkiye artık bilimsel çalışmalarda katma değeri düşük teorik montajlardan ve bilimsel taşeronluktan uzaklaşıp katma değeri yüksek bilimsel ürünleri pazara sunacak bir yapıya geçmek zorundadır.

3--İnovasyon-Arge de Durum-Dünyada:

1—Dünyada bulunan 1400 Arge şirketinin % 34,3 ABD, % 30,6 Avrupa, % 22 Japonya ,% 4,4 İsviçre,% 2,6 G.Kore ,% 1,4 Tayvan,% 1,3 Çin oluşturuyor.

2—Genç ve İnovatif şirketler ABD de AB ye nazaran daha fazla.

3—ABD şirketlerinde ilaç,biyoteknoloji,bilgisayar yazılım ve hizmetleri gibi katma değeri daha yüksek ürün araştırmaları toplam argenin  üçte ikisinden fazlasını oluşturuyor.Öta yandan Avrupa ve Japonyada ise  otomoticv ve elektronik gibi otta-yüksek arge faaliyetleri yoğunlukta.

3—Temiz enerji sektörüne yönelik argede  toplam 15 firmanın 13 ü  AB  firması.

4—Milli gelire oranla yapılan arge harcamaları OECD ortalaması % 2,3 iken,Türkiye için ise  bu oran % 0,7 dir.

5-Triadic(ABD,AB,Japonya onaylı) Toplam patent sayısının % 30 U abd,% 30 u AB, % 30 Japonyaya aittir.

6—En yenilikçi ülkeler ABD,Japonya,Almanya,Fransa,G.Kore dir.

7-Almanyanın patent sayısı ,Türkiyenin 500 katı kadardır.Türkiye argeye yaptığı harcamalardan  patent alanında yeterli sonuç alamıyor.Arge bir süreç ise patent bu sürecin meyvesidir.

8—Brezilya,Çin,Hindistan,Rusya nın toplam patent üretimi Almanya nın onda birinin altında bir değerdir.

9—2000-2007 Arasında  Çin ve Hindistan Ttriadiç patent sayılarını yıllık % 37-% 21 oranında artırmışlardır.

10-Toplam araştırmacı sayısı içinde Sanayide Çalışan Araştırmacı oranları olarak. ABD de…..4/5 i,Japonya-Almanya-Çin de….. 3/5 i sanayide çalışmakta.Türkiye ve Doğu Avrupa da araştırmacıların 2/3 ü sanayi dışında(masa başında-masa başında araştırma olur mu-patent çıkarılabilir mi)

11--Her bin kişiye düşen araştırmacı sayısı olarak:OECD Ortalaması…7,4 araştırmacı iken,Türkiye de..2,3 dür.

12—Sonuç olarak:2007 itibarıyla orta-ileri teknoloji ürünlerin ihracattaki payı: Türkiye de % 37 iken,OECD ortalaması % 65, Çin de ise % 57 dir.

13-Türkiye nin Orta yüksek teknolojik ürün ihracatının,toplam ihracattaki payı  1990 yılında % 15 iken,2010 itibarıyla % 40 a yaklaşmıştır.

Kaynakça:

1--CBT-1322/10-20.07.2012

2- www.cumhuriyet.com.tr-İlk 500 ve Türk Üniversiteleri-Prof.Erhan Erkut-15.11.2010-Dosyalar

3—Dünya Gazetesi-05.11.2010-S.5-Fatma Melek: Türkiye sanayide araştırma ve geliştirmenin neresinde

4-Cumhuriyet Bilim-Teknik Dergisi-CBT1233/14-05.11.2010

5—Dünya Ekonomik Forumu -www.bilgitoplumu.gov.tr