Ekonomiyi Büyütmek İçin Öneriler-Ha Joan Chang

1—Uluslararası Akıllı İktisadi Planlama ve Sanayi Politikları-SEPIP  İst.Tic.Üniv. daki konferansta Konuşan Cambridge Üniversitesi Ekonomistlerinden Ha Joan Chang agöre:

1—Batı toplumlarında yoğun ve etkin bir devlet desteği ile güç bulan sanayi,ticaret ve teknoloji alanlarındaki koruma politikaları sonucu sağlanan kazanımların ve ulaşılan refah düzeyinin az gelişmiş ülkeler açısından da geçerli ve uygulanabilir olduğu

2—Japon ekonomisinin büyümesindeki en temel güç ticaret politikaları,devlet teşvikleri,ulusal üreticilerin korunması ve ihracata yönelik kalite kontrolü oldu.

2.1—Kapitalizmin tarihi serbest ticaretten çok devlet müdahalesini içerir.

2.2—Serbest ticaret ve serbest ticaret politikaları kalkınmanın nedeni olamaz.

3—Her ekonomik kalkınmanın arkasında sanayilerin korunması olsa da devlet müdahaleleri tek başına yeterli değil.Sanayinin desteklenmesinin yanı sıra mikro ekonomik politikalar,finans krizine karşı finans politikaları,çalışanların verimliliği için eğitim ve sağlık politikaları,istihdam politikaları da gerekli.

3.1—Büyümekte olan sanayinin desteklenmesi,şirketlerin verimlilik kapasitelerini artırmaları ve arge yatırımlarına odaklanmaları açısından imkan sağlıyor.

4—İyi bir ihracat performansı olmazsa ekonomik kalkınmada olamaz.

5—Japonya ve Almanya gibi çok sayıda ülke ve bugün Çin,stratejik sanayilerini geliştirmek için devlet şirketlerini kullandılar.

6—Devlet şirketlerinin asla özelleştirilemeyeceğini söyleyemezsiniz.Bundan 20 sene sonra Çin tüm devlet şirketlerini özelleştirebilir.Fransa ve Avusturya gibi ülkeler bunu 1990 larda yaptı.

7—ABD ye baktığınızda girişimciliğin ve inovasyonun büyük ölçüde devlet tarafından desteklendiğini görüyoruz.ABD de silikon vadisinin oluşmasının en büyük unsuru devlet desteği oldu.Bilgi ekonomisinin temeli olan oluşturan yarı iletkenler ABD ordusu fonları ile geliştirildi.

7.1—ABD teknoloji sektörünün özel sektör girişimciliğinin bir sonucu olduğunu söyeleyemeyiz.Kişisel girişimcilik ve ABD federal hükümetinin ortaklığının sonucunda teknoloji sektörü bu duruma geldi.

8—Sadece tek bir ekonomik teori yok.8-10 tane ekonomik teori var.Tüm bu teorilerin eksileri ve artıları var.

8.1—Dünyanın tek bir ekonomik teori ile açıklanamayacak kadar karmaşık olduğunu kabul etmek gerekiyor.Ne yazık ki son 20-30 yıldır ekonomide neoklasik okul hakimiyeti var.Ekonomi teorilerle,metadolojilerle değil gerçek ekonomi ile tanımlanmalı.Gerçekle olan bağımızı kaybettik ve ekonomiyi bir araştırma metadolojisi gibi tanımlıyoruz.

9—Yorum:

Yukarıdaki temel tanımlara göre:

9.1—Türkiye artık İspanya-G.Kore gibi büyük çocuklarla Pazar kavgasına mı girecek yoksa Ortadoğu pazarında pazarı kapacak olanlar gelene kadar bu pazarlarla vakit mi kaybedecek.Olması gereken bu pazarlarıda koruyarak büyük çocuklarla rekabete girebilmek.

9.2—Hizmet ağırlıklı ekonomiden üretim ağırlıklı ekonomiye geçmek gerek.Eğer 1990 lardaki sanayinin gelişmesi devam ettirilebilseydi bugün büyük çocuklarla yarışabilirdik.Üretim hem imalat sanayi(makine imalat,cam,seramik, deri,tekstil, gıda işleme,tıbbi gereçler,elektronik,yenilenebilir enerjiler cihazları) hemde tarımda(biyoteknolji ve organik üretim ağırlıklı) sağlanmalı.Bu iki kanal istihdamı en az maliyetle en fazla artıran kanallardır.

9.3—Savunma Sanayi ve uzay endüstrisi(uçak,helikopter,roket,uydu) birçok sanayide özerk devlet şirketleri kurulmalı.ve bunlar belli süre sonra özelleştirilmeli.İhracat ağırlıklı olması gereken bu şirketleri Ordu ve Savunma sanayi fonları beslemeli.

9.4—Büyüme için gereken ihracat ağırlıklı ekonomide gereken motor arge ve inovasyon-girişimcilik kültürü olmalı.Bunun için İzmir-İstanbul-Ankara-Samsun-Kayseri-G.Antepte Rusyanın İsraile kurdurduğu gibi İsrail vs yardımıyla silikon vadileri-inovasyon merkezleri kurulabilir.

9.5—Yabancı sermayeyi çekecek bütün alt yapı-bürokrasi/teşvikler sağlanmalı.Yabancı sermaye ülkeye zenginlik getirmekte.Bürokrasiyi çözmek için kamuda tam yetkili özel bir birim-ekip oluşturulmalı.Bu ekip bürokratik engelleri tek tek saptayıp,meclise-ilgili yabancı sermaye grubuna ileterek bunların kanunlaşması sağlanabilir.

9.6—İhracat eğitim düzeyi orta okul 2 olan bir ülkede artmaz.Bu nedenle ülkenin temel eğitim modeli eğitim düzeyini halın %60 yüksek okul mezunu yapmak ve PISA testelerinde önlere geçmekten geçmekte.Aynı zamanda öğretmen maaşları 1-1 maaş alan memur seviyesine çekilmeli.Tüm okulların en iyi eğitim materyalleri belediyelerce sağlanmalı.

9.7—İstihdamı geliştirmek için İşkur,işkur kursları,örgün eğitim yoğun biçimde desteklenmeli.

10--Ekonomi davetli profesör Ha Joan Chang ında dediği gibi tek bir neoliberal teori ile açıklanamayacak kadar karmaşık.Bir çok kilit-ekonomik sorun için detayda birçok anahtar-yöntem üretmek gerekecek.ve bu üretilen detaylar her ülkeye göre farklılık arz edebilmekte.

10.1--Serbest piyasa ekonomisi efsanelerinden uzaklaşıp gerçek ekonomi için detayda problemleri çözmek gerek.

10.2--Aynı zamanda durumun gidişini ansal olarak saptamak için temel ve detayda birçok göstergeleri üretip ekonomik sistemin nereye doğru yol aldığını analiz etmek gerek.

Kaynak:Dünya Gazetesi-16.11.2015-s:16