1--Vergi İndirimlerinin Etki Analizi:

2008 krizi sonrası uygulanan vergi indirimlerinin etkileri:

1—Otomotivde ÖTV nin motor hacimlerine göre farklı oranlarda indirilmesi sonucu talepte-özellikle ithal otomobillerde %70 talep artışına yol açarken ÖTV tabi olmayan ağır ticari taşıtlarda % 48-toplam pazarda %6 gerilemeye yol açtı.ÖTV gelirleri%32 azalış göstermiştir.

2—Dayanıklı tüketim mallarında %6.7 lik ÖTV nin sıfırlanması ile satışlarda %11-21 satışlar artarken ÖTV gelirinde %32 azalma olmuştur.

3—Bilişim Sektöründa bilgisayar ürünlerinde uygulanan KDV nin % 18 den % 8 çekilmesi ile  bilgisayar satışları % 55 oranında artmış.

4—Mobilya sektöründe uygulan KDV nin % 18 den % 8 çekilmesi ile kapasite kullanım oranları % 50 den % 70 seviyelerine yükselmiş.2009 da üretimde % 20,satışlarda %30 artış sağlanmış.

5—Tapu Harçları:Alıcı ve satıcıdan alınan % 1.5 oranında alınan harçların % 0.5 düşürülmesi-harçların %67 azaltılmasına karşın harç gelirleri %42 azalmış.

6—Küresel krizin aşılmasında ve iç piyasanın canlanmasında ÖTV ve KDV indirimleri önemli rol oynamıştır.Asıl psikolojik etki olarak anlamlıdır.İndirim sonrası sürelerin uzatılmaması doğru bir politika olup,indirimler yapılmasa idi devlet aynı kaynaklardan daha iyi vergi toplaması mümkün olamazdı.

6.1--Bu tür krizlerde indirimlerin madde madde analiz edilmesi-oranların saptanması-piyasa yapıcılara önerilmesi-akademik çevreden görüş alındıktan sonra uygulanması ve uygulama sonrası sonuçlarıyla raporlanması çıkabilecek krizler için ekonomik bünyeyi tanımak adına  fikir verici reçete-data seti olacaktır.

Kaynak:Dünya Gazetesi-07.10.2009-s:10

2--Vergi Yükü Yatırımcıları Mutsuz Ediyor:

TK Mali Müşavirler Derneği başkanı İbrahim Akel e göre:

1—Türkiye de dolaylı vergiler AB nin 2.5 katı civarında.

2—Vergi bilinci ile hareket eden mükelleflerin çok ciddi vergi ve sosyal güvenlik yükü var.

3—İşverenlerin sadece sigorta maliyeti ödenen brüt maaşın %25 ini oluşturmakta.

4—%35 lere ulaşan artan oranlı gelir vergisi bulunmakta.

5—Sermaye şirketlerinin %20 kurumlar vergisi sonrası kar dağıtımında da % 15 stopaj kesintisi uygulanmakta.

6—Üretim üzerindeki bu yükler işverenleri üretimden caydırmakta.Ve Türkiyede üretimin azalmasının nedenlerinden birisi de bu olabilir.

7—Öneri olarak yapılacak şey Türk vergi mevzuatını AB yakın bir mevzuat haline getirmeye çalışmak ve üretimin üstündeki vergi yükünü hafifletmeye çalışmak olabilir.Basit ve çalışabilir vergilendirme mevzuatı ve yönetimi oldukça önemli.

Kaynak:Dünya Gazetesi

3--Türkiye Vergi Ödemeye Daha Az Zaman Harcıyor:

1—Türkiye deki işletmeler her yıl vergi ödemek için 226 saat süre harcamakta.

2—Bu değer

Türkiye…………………….226 saat

Dünya ortalaması…………..268 saat,

E8 Ülkeleri…………………251 saat

G20 Ülkeleri……………….368 saat

3—Toplam Vergi Oranı:

Türkiye…………………….% 40.2

Dünya ortalaması…………..% 43.1

G20 Ülkeleri……………….% 50.9

Kaynak:www.dunya.com.tr

4-Ülkelere Göre Vergi Yükü:

1—Yüksek vergi yükü grubu:

İsveç,Polonya,Almanya,Belçika.........(%45),

Fransa..................................................(%45), 

Macaristan,Yunanistan, ,İtalya,Avusturya, Finlandiya, Danimarka....................(%48)

2--Orta vergi yükü grubu:

Slovakya,Portekiz,Japonya,İngiltere,Kanada,İsviçre

3—Düşük vergi yükü grubu:

Avustralya,İzlanda,Y.Zelenda,AB,Lüksemburg,G.Kore,Meksika-(%20),

İrlanda,Şili..................(%21)

ABD.............................(%25)

Türkiye..........................(%28)

5--Vergi Tahsilat Oranları-Yıllara Göre-Yorum:

1—Yıllara Göre Vergi Tahsilat Oranları-%:

1—Yıllara Göre Gelir Vergisi Oranları:

2006……….%86.6

2016………%76.6

1.1—Gelir vergisi düşme oranı % 11.

2—Yıllara Göre Kurumlar Vergisi Oranları:

2006……….%89.5

2016………%69.8

2.1—Kurumlar vergisi düşme oranı %22

3—Yıllara Göre Dahilde KDV Oranları:

2006……….%80.7

2016………%52

3.1—Dahilde KDV düşme oranı %35

4—Yıllara Göre İthalde KDV Oranları:

2006……….%100

2016………%100

5—Yıllara Göre ÖTV Oranları:

2006……….%98.5

2016………%93.1

5.1—ÖTV düşme oranı %5

6—Yıllara Göre Para Cezaları Oranları:

2006……….%33.3

2016………%6.8

6.1—Para cezalarında düşme oranı %78

7—Yorum:

7.1—Vergi tahsilatında düşme ülkenin ve dünyanın ekonomik durumuyla  ilgili olabilir.Bu tahsilat ancak firmalar ve insanlar kazandıkça artabilir.

7.2--Tahsilatı artıracak önlemler ilgili üniversitelerin ekonometri ve matematik bölümlerinde doktora öğrencilerine tez konusu olarak ekonometrik modeller ve simülasyon teknikleriyle analiz edilebilir ve analiz sonuçlarına göre belli süre uygulanıp sonuç alınırsa uygulama devam edebilir.

7.3--Teşvikler-eğitim ve vergi düşürme oranları bu analizin önemli parametreleri olabilir.

8--Verginin Yapısı-Türkiyede:

1—Vergi Gelirlerinin Vergideki Payı- Türkiye-2010:

1—Gelir Vergisi…………..%21

2—Kurumlar Vergisi……..%9.7

3—KDV………………….%32.1

4—Özel Tük. Vergisi……..%24.6

5—Özel İletişim Vergisi….%1.75

6—Damga Vergisi………..%2.18

7—Banka ve Sig. Muam V…%1.52

8—Harçlar…………………..%3.03

9—Diğer…………………….%4.09

2—İllere Göre Vergi Toplama Oranları:

1—İstanbul………………%43.76

2—Ankara……………….%12.66

3—Kocaeli

4—İzmir

5—Toplam-4 il……………..%78.53

3—Özel Tüketim vergisinde

Petrol-doğalgaz ürünleri…….%54.65

Alkolü içkiler-tütün mamul…%31,63

Kaynak:Yaşamda Mali Çözüm-Yahya Arıkan

9--Vergilerin Yapısı-Türkiye-Ülkeler:

1—Türkiye de Vergi Gelirleri Dağılımı:

1—ÖTV…………….%25,8……Dolaylı vergi geliri

2—Gelir Vergisi……%21………Doğrudan vergi geliri

3—ithalde-KDV…..%18,6……..Dolaylı vergi geliri

4—Dahilde-KDV….%10,4……..Dolaylı vergi geliri

5—Kurumlar Verg…%9,9………Doğrudan vergi geliri

6—Damga Verg…….%2,9

7—BSMV……………%2,5

8—Harçlar…………..%3,6

9—Diğer……………..%5,4

2—Hazinenin gelirlerinin % 85 i vergi gelirlerinden oluşmakta.

3—Dolaylı vergilere dayalı bütçe mekanizması uzun vadeli bir mekanizma değildir zira kişilerin tüketiminde yaşanacak en ufak gerileme bütçede büyük sarsıntılara yol açar.

3.1—OECD ülkelerinde genelinde dolaylı vergiler doğrudan vergi gelirlerine oranı daha düşüktür.Sağlam bir bütçenin en önemli dayanağı doğrudan vergi gelirleridir.

4—Ülkelerin Doğrudan Vergi Gelirleri Oranı:

1—ABD………………….%75

2—Japonya……………...%70

3—Kanada………………%70

4—İtalya…………………%60

5—İngiltere………………%58

6—G.Kore……………….%55

7—İsrail………………….%50

8—Yunanistan…………..%40

9—Türkiye……………….%35

10—Macaristan………….%30

3—Yorum-Öneri:

3.1—Güçlü ülkelerin bütçelerinde vergi gelirleri doğrudan vergi gelirlerine dayanmakta.Bu nedenle akademisyenler -uzmanlar Türkiye de vergi gelirlerini doğrudan vergi gelirlerine dayalı sisteme nasıl dönüştürülür bunun planını yapmalı ve en az İngiltere gibi bu oran % 55 e nasıl çıkarılır bu durumun sağlanmasına çalışılabilir.

3.2--Sonuçta herşey detayda biter.Bu nedenle ülke uygulamaları tek tek incelenip raporlandıktan sonra kamuoyunda ve siyasette tartışmaya açılabilir.

Kaynak:Dünya Gazetesi-Serbest Kürsü-Hikmet Gümüşer-Özel Sektörün bütçeye katkısı.

6--Vergi Yükü ve Dağılımı-Türkiyede:

1—2008 de OECD Ülkelerinde vergi yükü ortalama %36.2 iken Türkiye de %32.3 düzeyinde.

1.1--Bu anlamda Türkiye de sorun vergi yükü değil vergi yükünün dağılımında.

2—Ücretlilerin üzerindeki mali yükler OECD de %27.1 –ABD de %18.1 iken Türkiye de %36.5 civarında.

3—Ülkelerin Gini-Gelir Dağılımı Eşitsizliği  Katsayıları-2013:    

1—İzlanda…………….0,244

2—Norveç…………….0,249

3—Finlandiya…………0,260

4—İsveç……………….0,269

5—Macaristan………..0,272

6—Fransa…………….0,303

7—Kore………………0,310

8—OECD……………0,313

9—Avustralya……….0,334

10—Japonya………...0,336

11—Yunanistan…….0,337

12—İngiltere……….0,341

13—İsrail…………..0,376

14—ABD………….0,411

15—Türkiye……….0,411

16—Meksika………0,466

17—Şili……………0,501

3.1—Türkiye OECD içinde Gini katsayısında gelir dağılımında en kötü 3. Ülke durumunda.Bu anlamda çözüm olarak  Kamu ve özel kesimde çalışan işçi ve memurların-emeklilerin ulusal refahtan pay almaları sağlanabilir.

Kaynak.CBT-1427-4/25.08.2014