Elektrik Enerjisinde Tasarruf Uygulamaları:……………YERİNE
1—Mahallerde 75 W lık akkor
flamanlı ampul yerine 15W lık tasarruflu-sarı veya gün ışığı renkli kompakt fluoresan ampul kullanmak
2--60W lık normal akkor
Flamanlı ampul ışık şiddetinde,90 derece geniş aydınlatma şiddetli E27 duylu 3
W lık enerji harcamalı sarı veya günışığı renkli LED ampulü odalar için kullanmak.
3--Normal ampul gibi aynı
değerlerde fluoresan tüp LED lamba kullanmak.
4--Hol-antreler gibi gece
boyunca yakılabilecek mahaller ve asansör kabinlerinde kullanılabilen
E27-Normal duylu-1W lık güçlü sarı renkli LED ampulleri kullanmak.
5--İşyerleri-spor
salonları-halı sahaları-sokak ve park aydınlatması için gün ışığı renkli LED projektörler
kullanmak.
6-- 20W enerji harcayıp-120W
lık ışık sağlayan Tasarruflu Ampul-kompakt fluoresan ampul Kullanmak
7--Aydınlatma lambalarında ;
Çocuk odaları-Oturma odaları-Salon lar için kısılabilir-dimmerli anahtar
kullanmak.
8-- İşyerinde antre,koridor
gibi insan koşuşturmasının en az olduğu yerlerde fotoselli lamba kullanmak
Hol-WC-WC Holü-Depo-Koridor ları fotoselli lambalarla aydınlatmak.
8.1--Fotoselli lambalarda hem
zaman hemde aydınlık ayarı yapılmalıdır.Eğer aydınlatma aralığını çok
açarsanız,gündüz bir cisim hareket ettiğinde de yanar.Bu nedenle ayar
geceye-karanlığa yönelik yapılmalıdır.Zaman ayarı ne kısa nede uzun kısaca
yeteri kadar süreye sahip olmalıdır.
9—İşyeri/Okullarda Lambaları
; zaman sayacı ve fotosel ile kontrol etmek-
10--Binada ortak alanların
ışığını ya kapatmak yada fotoselli lamba kullanmak.
10.1--Mevcut Fotoselli
lambalarda ışığın yanmasında temel yaklaşım hareketi algıladığında verilen süre
kadar yanması ve sonra sönmesi şeklindedir.Oysa bu lambalarda temel prensip
lamba hareket algıladığı sürece en az 15-20 dk sürekli yanması biçiminde
olmalıdır.Bu imkan tüm okullarda-işyerlerinde fotoselli lamba ile içeride
hareket olmayan her mahallin lambası sönecektir.
11--Tüm motorlu cihazlar-fanlar-pompalar için
otomasyon firmalarından destek alarak motorlara frekans inverteri taktırıp aynı zamanda verimli motor kullanıp % 30
elektrik enerjisi tasarrufu yapmak
12—Konut ve işyerlerinde
kendi maliyetini 3-4 yıl içinde bedavaya getiren akıllı bina uygulamalarına
geçmek.
13—İşyeri/Sokak vs
aydınlatmalarında manyetik balast yerine % 30 tasarruflu elektronik balast
taktırmak.
14—Binadaki mekanik
sistemleri otomasyon ile kontrol etmek.
15--Kompanzasyon Panosu
Uygulamaları:
15.1--İmalata vs dayalı
İşyerleri için kompanzasyon panosu kurmak.Bu panonun kurulumu ile elektrik
ücret ödemelerinde % 30 daha az ödeme imkanı-6-12 ay içerisinde panonun kendini
amorti etmesi söz konusu olup kurulum maliyeti kwh başına 12 EU alınabilir
15.2--Ve firmanın ne kadar
elektrik tükettiği elektrik faturasından belli olup-panonun kurulum sonrası
işlevine yerine getirdiği çek edilmelidir.
15.3--Elektrik kesilmelerine
karşı iş akışının iş makinalarında-motorlarda devam etmesi için jeneratör
dışında güç ünitesi kullanan iş yerlerinde güç üniteleri şebekeye ve sistemde
alternatif akımda harmonikler üretir.
15.4--Bu harmonikler sistemle
rezonansa girerek kompanzasyon panosunun verimini güşürür hemde kompanzasyon
panosunu bozabilir.Bu nedenle kompanzasyon panosu kurulumunda sistemde güç
ünitesi de varsa kompanzasyon panosuna ,harmonikleri süzen aktif harmonik
filtresi grubuda mutlaka kurulmalıdır.
16--Akıllı Sayaç
Uygulamaları:
16.1--Sanayide ve konutlarda
saat 22.00 den sonra elektrik birim fiyatları düşük olarak tutulmaktadır.Bu
nedenle bu tarifeden yararlanmak için akıllı sayaç taktırılması durumunda,bu
sayaçlar tüketimi saate göre işlediğinden,indirimli tarifeden yararlanılabilir
16.2--Ve bunun için
konutlarda çamaşır-bulaşık makineleri-fırın ve ütü bu saatten sonra
çalıştırılabilir sanayide ise imalatın ağırlığı bu saatlerden sonraya
kaydırılabilir.
16.3--Mesken abonelerinde,tek
fazla beslenen abonelerde,bağlantı gücü 9 kw olan abonelere reaktif enerji
tarifesinden yararlanabilmeleri imkanı olmadığı için kompanzasyon panosu
kurmalarına gerek yoktur.
16.4--Yine aynı anlamda her
türlü konut vs için reaktif marka prize takılan ve elektrik tüketiminde % 25
tasarruf sağlayan mini kompanzasyon panoları da vardır
17--Yapılacak tüm Havalandırma-Isıtma-Basınçlı Hava tesisatlarında kullanılan elektrik motorlarının %30 tasarruflu frekans inverterli-hız kontrollu olmasını şart koşmak
18-Asansör kullanımının kısıtlanması-kapatmak-Yeni
yapılacak asansörlerde hız kontrollu motor(frekans inverterli olmak)) şartı
getirmek.
19--Beyaz eşya alırken A+
veya A++ sınıfı cihazları satın almak.
20--Klimalarda A+ veya A++
SINIFI KLİMA ALINMASIYLA % 20-40 oranında tasarruf sağlanabilir.
21-- klima yerine tavan tipi
aspiratörler kullanılabilir.Ve bu şekilde ABD de evlerin % 75 inde kullanılan
klima yerine,tavan tipi vantilatör kullanımıyla ,elektrik maliyetinde % 97
tasarruf sağlayabilmektedir.
22-- Gün Işığı ile Aydınlatma
Sistemleri:
22.1-Gün ışığından maksimum
yararlanılması için pencere boyutlarının duvarın ısıl direnci de dikkate
alınarak toplam kat alanının % 12 i kadar bir alana kadar seçilmesi
22.2-Fabrika-BANKA vs Tek
vaya Çok katlı İş yerlerini,özellikle yapı marketi vs büyük marketleri Gün Işığı ile Aydınlatmak:
Aydınlatmada gün ışığını içeri aktaran sistemler vardır.Sistemde çatı veya
uygun bir yere konacak.dış armatür güneş ışığını toplamakta uzunluğu 6-9(max 12
m) m ve çapı 25-35 cm ve aydınlatma alanı 20-28 m2 olan içi aydınlık fleks
borularla içerdeki armatürlere getirmekte ve gelen bu ışığı iç armatür tavanda
dağıtmaktadır.
22.3--Bu şekilde içeride
flüoresan kullanmadan içerisi gün ışığı ile doğal olarak aydınlatılarak iş
verimi ve enerji tasarrufu sağlanabilir.Süpermarketlerde gün ışığı uygulaması
ile satışlarda % 40 artış sağlanabilmektedir.
22.4--Bunun için ya tek katlı
marketin tavanı şeffaf olması sağlanmalı yada çatı üstüne konacak dış armatür
ve iç mekana konan tavan armatürü ve bağlantıyı yapan fleks boru.Böyle bir
sistemin tasarımında 28 m2 için bir armatür hesabı yapılabilir.
22.5--Sistem internet
adresi:google den “günışığı aydınlatma”dır.Bu sistem WC aydınlık şaftı
kullanılarak fabrika binalarında da uygulanabilir.
22.6--Firmadan mevcut yeni tasarlanacak bina için keşif yapması ve yardımcı olması ,ürünü tanıtması istenebilir.Basit bir hesap yaparsak 28 m2 aydınlatma yapan 10w/m2 aydınlatma şiddeti-0,185 ytl/kwh elektrik birim fiyatı-10 saatlik aydınlatma için solartub un fiyatı 450 dolar=540 ytl olduğu esas alınırsa p=0,185 ytl/kwh*10 w/m2*(1/1000)*10 h=0,518 ytl/gün ve solartub un kendini amorti süresi t=540/0,518=1042 gün kısaca 2,85 sene de kendini amorti ediyor.
22.6--Özellikle en üst normal
katlar bu şekilde elektrik enerjisi gerektirmeksizin,gün ışığı ile
aydınlatılabilir.ve bu ışık lamba ışığına göre çok daha kaliteli ve doğaldır.
22.7--Bu aydınlatma en üst
kat için ideal olup,alt katlarda bununla aydınlatma yapılması düşünülüyorsa
bunların fleks borularının geçeceği aydınlatma şaftları yapılabilir.Firmadan
fiyat teklifi almak) sistemi bir kereliğine kurmak.suretiyle tüm lambaların
kapatılmasını mümkün olmaktadır.
23--Gün ışığından daha fazla
yararlanmak için mahal alanının % 10 un daha fazla büyük cam alanı seçmek.
23.1--Bu anlamda salonlar
için,salon alanının %15 kadar bir alanı cam alanı olarak seçmek.Örneğin 2x1,5
mxm lik çift kanatlı-ısı camlı pencere kullanmak. Yada mevcut camları büyütmek
24--Elektrikli cihazların
bağlandığı fişlerin anahtarlı olması ile,cihazın çalıştırılma sonrası bu fişin
anahtarı kapatılarak bekleme konumu pratik olarak ortadan kaldırılabilir.
25--Bilgi hırsızlığına karşı
işyerlerine internet için ayrı,firmanın işleri için ayrı bilgisayar sistemi
kurmaları ve bunlar arasında fiziksel bir bağlantı olmaması.Konutlarda
çocukların internet girişi ni kontrol etmek için filtre programlar
kullanılması.
26--Aydınlatmada hareket
sensörlü ve kısılabilir aydınlatma sistemleri tercih edilmelidir.
27-Açık hava aydınlatmasında
harekete duyarlı sensörler kullanımı.
28- Fabrika binalarında
mekanik-elektrik tesisatları için mutlaka zonlara ayrılarak tesisat
çözümlenmelidir.Örneğin ısıtma ve soğutma ve elektrik tesisat için bölümün
ısıtmasını kontrol eden tek bir termostat olmalı-yine her departman ayrı bir
elektrik tesisatı olarak tek bir anahtarla kontrol edilebilmelidir.ve bu
anahtarların tümü kat anahtarında-kat anahtarlarıda tabloda tek bir anahtarla
kontrol edilebilmelidir.Bu hiyerarşik yapı ile,mesai çıkışı tüm katlar kapatılarak,sızıntı
elektrik enerjisi harcaması(harcanan tüm elektrik enerjisinin % 5-10 kadar)
ortadan kaldırılabilir.
29--Kapalıyken bile TV
,normal gücünün % 10-15 i kadar bir enerji harcar.Bu nedenle her türlü cihaz
üzerinden anahtarlı 3 lü fişlere takılabilir.Cihaz ,fişin üzerindeki anahtar
kapatılarak devre dışına bırakılabilir.Bekleme modunda kalan elektrikli
cihazların harcadığı enerji,kullanılan tüm elektriğin % 5 ini oluşturuyor.
30--İşyerlerinde kullanılan
aydınlatma enerjisinin % 17 si boş ofislerin ya güneş alan ofis aydınlatmasına
gitmektedir.
31-Okullarda , Sınıflarda
15-20 dk gün ışığı renkli LED lambalı-hareket sensörlü aydınlatma yada gün ışığı ile
aydınlatma.(ışık tüpü veya geniş pencere)-WC ve Hollere fotoselli lamba.
33-Lazer yazıcılar 300Watt
akım çekerken,kartuşlu yazıcılar sadece 10 Watt çeker.
34--Klima yerine uygun
yerleşimler ile vantilatör kullanılması.Klimaların toplam elektrik enerjisi
tüketimindeki payı % 15 dir.
35-İnternet için harcanan
enerji, toplam elektrik enerjisi tüketimindeki payı % 3-13 arasındadır.
36-Bilgisayarlarda
kullanılmadı zaman enerji star özelliği olanların seçilmesi ile % 70 oranında
tasarruf sağlanabilir.
37-Ayrı ayrı makineler yerine
tek bir Yazıcı-Fotokopi ve tarayıcılı fax makinesi ile yılda 400 kwh enerji ve
malzemeden ciddi oranda tasarruf sağlanabilir.
38-Masa üstü bilgisayar
yerine diz üstü bilgisayar alımı ile yılda 220 kwh enerji tasarrufu
sağlanabilir.
39-Evlerin % 5 inde Telsiz telefon yerine ,kablolu telefon
kullanılması ile yılda 140 milyon kws enerji tasarrufu sağlanabilir.
40--80 Ekran plazma yerine
LCD televizyon alımı ile yılda 275 kws enerji tasarrufu sağlanabilir.
41- Spor müsabakalarının gün
ışığında yapılmasıyla ,ortalama saha başına harcanan yıllık beyzbolda 72000 kwh
,teniste 4700 kwh gece aydınlatmasına gerek kalmaz.
42-Koşu bandı yerine açık
havada 25 dk spor yaparak yılda 60 kws enerji tasarrufu sağlanabilir.
43-Vergi ödemeleri-internet
bankacılığı-vergi beyannameleri-vergi formlarını internette yapmak,banka gişesi
yerine atm den işlem yapmak ile ciddi enerji tasarrufu sağlanabilir.
44--Klima yerine uygun yerleşimler ile vantilatör kullanılması.Klimaların toplam elektrik enerjisi tüketimindeki payı % 15 dir.
45--İnternet için harcanan
enerji, toplam elektrik enerjisi tüketimindeki payı % 3-13 arasındadır.
46--Evimizde kullandığımız
enerjinin yaklaşık %20'si
elektrikli aletler tarafından tüketilmektedir
47--Ev içi elektrik
tüketim paylarına bakıldığında, ilk sırayı
%30 …….…………… buzdolabı
%28 ……...………….. aydınlatma
%10 …………………. elektrikli
fırınlar
%10 ...……………….. Televizyo
%7……………………çamaşır makinesi,
%6…………………… bulaşık makinesi,
%4 ……………………ütü,
%3 ……………………elektrikli süpürge
ve
%2 ……………………saç kurutma
makinesi paya sahiptir.
48--Enerji verimliliği
"A" sınıfı olan bir buzdolabı "D" sınıfı bir buzdolabına
göre %45, "G" sınıfı bir buzdolabına göre ise %56 daha az enerji
harcar.
49--Yeni bir buzdolabının
8-10 yaşındakilerden daha az enerji tükettiğini unutmayalım.
50--Enerji verim sınıfı yüksek yani enerji tüketimi düşük buzdolaplarını tercih edelim.
51-- Enerji verimliliği "A" sınıfı olan makineleri kullanmalıyız.
Enerji verimi yüksek "A" sınıfı bulaşık makinesi, "D" sınıfı bulaşık makinesine göre %32,
"G" sınıfına göre de %48 enerji tasarrufu sağlar.
52--A++" sınıfının
en yüksek "G" sınıfının ise en düşük verimlilikte olduğuna dikkat
edelim.
53--Buzdolaplarımızı;
fırın, radyatör gibi ısı kaynaklarından en az 30 cm uzak bir yere
yerleştirelim, güneş ışınlarından uzak tutalım.
54--Elektrikli beyaz eşyada-buzdolabı vs Duvarla arasında 10 cm,
yanlardan ise 15 cm mesafe bırakalım
55--Çamaşır makinelerinin
aylık ortalama enerji tüketim değeri dikkatli kullanılmadığında 15 kW/saat
iken dikkat edilecek
birkaç hususla birlikte
tüketim 9 kW/saat‘e kadar düşürülebilmektedir.
5.26--Bulaşıkların yıkanması
için 60 derece sıcaklık istenir ancak 50 derecede de bulaşıkların yıkanması
mümkündür. Bu sayede yüzde 10 daha az enerji tüketmiş oluruz.
56--Torbalı süpürgeler
yerine su hazneli süpürgeleri tercih etmeliyiz.
57--Stand-by"
konumunda enerji tüketmeye devam ederler. Harcanan bu enerji yaklaşık olarak
cihazın kendi enerjisinin %5'i kadardır.
58--Çalışmayan cihazların
"Stand-by" konumunda iken elektromanyetik kirliliğe yol açtığını
unutmamalıyız.
59--Su ısıtmak için gazlı
ocağı kullandığımızda %50 daha az enerji harcarız.
60--Su depolayan-termisifon
vs sıcak su üreticileri yerine anlık su
ısıtıcılarını tercih etmeliyiz
61--Fazla enerji tüketen
yalıtımsız eski ısıtıcılarımızı değiştirmeliyiz.
62--Banyo yapmak yerine duş
almak %30'a yakın enerji tasarrufu demektir.
63--Ayarlanabilir debili su
başlıklarıyla daha az enerji ve su tüketimi sağlayabiliriz. Bu başlıklar
sayesinde dakikada 25-30 litre su yerine, 9-12 litre su tüketiriz. Böylece 5-6
dakikalık bir banyo esnasında 50-100 litre sıcak sudan ve o oranda daha az
enerjiyi tasarruf etmiş oluruz.
64--Mutfak işleri için 50
derece banyo için ise 42 derece uygun sıcaklıklardır.
65--Klimanın kışın ısıtma
sıcaklık ayarı çok yüksek, yazın soğutma sıcaklık ayarı çok düşük
tutulmamalıdır.
66--Yaz aylarında dış
ünitenin güneş ışığıyla direkt maruz kalmamasına dikkat etmeliyiz. Gerekirse
gölgelik kullanarak güneş ışığının klimayla temasını önlemeliyiz.
67--Fırın ve ocak satın
alırken enerji sınıfı "A" ve üstü olanları tercih edelim
68--Cam ve seramik kapların
ısıyı daha fazla tutması nedeniyle bu kapları fırınlarda kullanıyorsak ısıyı 15 derece daha
düşürebiliriz.
69--Saç kurutma
makinelerinin 15 dakika çalışması 75 wattlık bir lambanın 3 saat boyunca
yanmasına eş değerdir.
70-- Kullanılmayan zamanlarda bilgisayarlarımızı ,Yazıcı ve fotokopi makinelerini de kullanmadığımız zamanlarda kapalı tutarak enerjiden tasarruf edebiliriz.
71--Aydınlatma Enerjisinde Tasarruf İçin Elektronik Balastların Kullanımı:
Aydınlatma sistemlerinde-lambalarda kullanılan
1- magnetik balastlar büyük
hacimli olmalarının yanında çektikleri
toplam enerjinin % 20 si kadar kendi kayıpları vardır.
2-Yüksek frekanslı elektronik
balast kullanımı halinde bu % 20 lik
kayıbı tasarruf etme imkanı buluruz.
3-Lamba ömrü
olarak;elektronik balastların kullanımı halinde lamba ömrü
% 20-50 oranında daha uzun
olmaktadır.
4-Magnetik balastlar
5-Elektronik balastlar
tozlu-nemli ve kirli hava ortamlarında
daha çok arızalandığı için,bu gibi ortamlar için magnetik balastlar
uygundur.
6-Elektronik balastlar
filtresiz kullanımı durumunda
bilgisayar-TV gibi cihazları etkilemektedir.Özellikle kızılötesi
kumadalı TV,Video,Klima Cihazları,elektronik balastlı fluoresan lambadan
yayılan aynı frekans bandındaki kızılötesi ışınlara bağlı olarak çalışmayabilir.
7-Elektronik balastların ömrü
50.000 saat olarak deklare edilirken,manyetik balastlarda ise 100.000 saat
olarak alınmaktadır.
8-Magnetik balastlarda % 60
olan ışık akısı titreşimi ,elektronik balastlarda %20
seviyesindedir.Aydınlatmada ise magnetik balastlarda % 63 lik dalgalanma-elektronik
balastlarda %21 civarındadır.
9-Magnetik balastlarda güç
faktörü 0,3-0,5 seviyelerinde iken,elektronik balastlarda
10-Elektronik balastlarda
ortam gürültüsüne rastlanmaz ve ortam daha az ısınır.Öte yandan magnetik
balastlarda uğultu ve ısınma sözkonusudur.
11-Ektronik balastların
fluoresan lambalarda neden olduğu kızılötesi ışınıma bağlı TV,Video vs cihaz
kumanda arızalarına karşı ,diğer bir
deyişle oluşan kızılötesi manyetik alanı yok etmek için
1--Fluoresanı bir cam veya bakır ağ ile kaplamak.Bu ışık akısında % 20 kayba neden olabilir.
2--Tesisatta burgulu iletken
kullanmak.
3--Balastlar ve lambalar
arası mesafeyi kısaltmak suretiyle parazit(EMI) önlenmiş olur.
12-Elektronik balast
kullanımı ile lamba ömrünü % 50 artırmakta-%25 enerji tasarrufu sağlamakta
olduğu bilinmektedir.Elektronik balastların kompkat fluoresan kullanımıyla enerji tasarrufu çok daha artacağı açıktır.
13—Evde Sızıntı Elektriği Kesen Bilgisayar Programı:
1--Evde elektrik tüketen
aletlerin durumunu simgelerle gösteren bilgisayar programı ile 3 dk içinde
yanıt verilmediğinde o aletin elektriğini kesmektedir.Bu imkan ile
odalardaki fotosel bağlantılı elektrik
ampulleri-TV lar,çalışmasını bitirmiş çamaşır makinelerinin sızıntı elektriği
kesebilmektedir.
2--Bilgisayar
monitorlarının bekleme modunda minimum enerji
harcamalarına karşın,binlerce bilgisayarın bulunduğu sistemlerde önemli
bir enerji tüketim kalemi gelmesine çözüm olarak Fujitsu Siemens Computers Yeşil
bilgi teknoloji çevresinde,bilgisayar bekleme modunda enerji harcamayan monitor
geliştirdi.
3--Bu monitor da yeni bir
açma kapama düğmesi bulunmakta ,bu düğmede bilgisayarda hiçbir sinyal
olmadığında monitor tümüyle kapanmakta.Sinyal
yeniden ortaya çıktığında kendi kendine
açık konuma gelmekte.2008 yılı yaz aylarında piyasaya çıkacak bu sıfır vat
monitorlar konvansiyonel monitorlar ile
aynı fiyata satılacak.