Plastik Araştırmaları:

 

1)-Plastik sektörü 2008 de ton bazında % 4.1-dolar bazında % 16.1 büyüme gösterdi.

2)-Türkiye sektörel olarak Avrupa ülkeleri arasında  5.sırada yerini koruyor.

3)-İnşaat-Otomotiv-Beyaz Eşya-Tekstil ve Elektrik-Elektronik sektörlerindeki durgunluk,sektörde kapasite  kullanım oranını önemli oranda aşağıya çekti.

4)-Toplam hammadde arzı içinde yerli üretimin payı % 14.

5)-Krizle birlikte yeni pazarlara yönelen firmaların, ihracatlarını arttırdıkları 15 miyar dolar iş hacmine karşılık bu yıl 8 milyar dolar ihracat yapıldı.

6)- a)-Geri dönüşüm süreçleriyle toparlanan plastik atık miktarı,toplam plastik atıklara oranı....% 25,   Çöp alanlarına giden plastik atıkların toplam plastik atıklara oranı…% 75 

b )-Avrupa’da % 25 oranlı geri dönüşüm çevrimine giren plastiklerin,

Yakma sistemine girenlerin oranı …………………………% 65 ,                                                                                 ikincil hammaddeler ve ürünlere dönüştürülenler in oranı…% 35 

 

7)- Evimize her gün giren plastik malzeme miktarına göz atıp,bunu 17 milyonla çarparak (ortalama aileyi 4 kişi aldığımızdan) tahmin edebiliriz.Bir seçim yapmamız gerek: Ya bu atıkları azaltacağız ya da bu güzelim ülkemizi dev bir çöplüğe çevireceğiz. 

8)-Geri dönüşüm süreci içinde genel olarak polimerlerin her tekrar  işlenmesinde peroksitlenmeye bağlı olarak fiziksel ve mekaniksel özelliklerinde bir kayıp oluşmakta ve malzeme ancak bir alt sınıf olarak kullanılabilmektedir. Tekrar işleme sürecinde kullanılan enerjiye,atığın temizlenme ve taşınmasındaki enerjiyle birlikte, kullanışlı bir ürün sağlamak için katkı maddelerinin de eklenmesiyle geri dönüşüm sürecinin ekolojik faydaları kaybolmaktadır. 

8.1--Evsel atık plastik malzemelerin geri dönüşümü özellikle farklı tür plastiklerin karışımı olduklarında veya biyolojik olarak kalıntı bıraktıkları durumlarda kullanımı daha da sınırlanmaktadır. 

8.2--Yakma, finansal olarak atık plastiklerin yakıt olarak satılmasıyla bir kazanç sağladığından bazı çevreler tarafından tercih edilen bir geri dönüşüm yöntemidir .Tıpkı odun-kömür yakmak gibi.Sadece hidrokarbon polimerlerin, yakmayla karbondioksit ve su oluşturdukları için, ‘temiz’ malzemeler olarak kabul edildiği, bunun dışındaki diğer plastiklerin yanma sonunda zehirli gaz ürünler verebileceği de dikkate alınmalıdır..

 

9)-Polimerler(daha doğrusu plastikler) üretim ve kullanım sırasında kararlı yani çok dayanıklı, ama aynı zamanda kullanımı sona erdikten sonrada kolayca bozunabilen türde olmalıdır

 

9.1--Biyolojik kaynaklara dayanan polimerlerin, aynı zamanda biyobozunur da oldukları için yapay polimerlere kıyasla daha ‘yeşil’ olduğu düşünülür Bir polimerik malzemenin biyolojik uyumluluğu arttıkça ambalaj malzemesi olarak daha kullanışlı hale gelmektedir. Bu nedenle ambalajlama sektöründe kağıt malzemelerin yerini büyük ölçüde poliolefinler almaya başlamıştır.

 

10)-1970’lerin sonunda plastik sanayi çeliğin yerini almaya başladı.Bugün 50 yıl öncesinden 20 kat daha fazla plastik kullanıyoruz.Her yıl, dünya genelinde 100 milyon ton plastik tüketilmektedir.Ve her birimiz günde 185 lb plastik tüketmekteyiz.

10.1)- Her yıl dünya çapında yaklaşık olarak 500 milyar ile 1 trilyon arasında plastik torba kullanılmaktadır. Yaklaşık olarak tüketilen plastiklerin %75’i geri dönüştürülmemektedir.

 

11)- Günümüzde plastikler tarımda, büyük oranda cam malzemelerle yer değiştirmiş durumdalar, yumuşak sebze ve meyvelerin büyütülmesinde ince film halinde polimerik  malzemeler benzersiz yer tutmaktadırlar. Ambalajlama ve tarımda yer tutan ana polimer grubu, peroksitlenmeye su ve mikroorganizmalara karşı dayanımları ve kullanımları boyunca dayanıklı olmalarından dolayı poliolefinlerdir.

11.1--Zamanla teknik üstünlüklerinden dolayı çok kullanışlı hale gelen polimerler, kullanım süreleri sona erdikten sonra, atık olarak çevrede büyük kirlilik haline gelmeye başlarlar.

11.2--Öte yandan petrol türevi plastiklerin yerine kullanılması herhalde gerekli olan biyoplastikler ve özellikle nişasta bazlı plastikler (polilaktik asit gibi), biyobozunurluğun gerekli olduğu hızlı servis ürünleri, ambalajlama, tarım ve hijyen ürünlerinin paketlenmesi gibi alanlarda kullanım olanağı bulmaktadır. 

12)-Günümüzde yukarıda bahsedilen plastik atıkların % 25’i geri dönüşüm süreçleriyle toparlanmaktadır ve Avrupa’da geri dönüşüm çevrimine giren plastiklerin % 65’iyakma sistemi, kalanı ise ikincil hammaddeler ve ürünlere dönüştürülmektedir.Yani kalan % 75’lik kısım çöp alanlarına dönmektedir. 

13)-Plastik Malzeme Üretiminde Hedef  Şu Olabilir:Ömürlerine göre yeşil plastik üretimi temel amaç olmalıdır.3 aylık sürede bozunan bir yeşil plastik marketlerde sebze paketlenmesinde kullanılırken,6 aylık bir biyo ömürlü yeşil plastikten de traş bıçağı üretilirken , Uzun ömürlü-örneğin 20 yıl ömürlü  bir malzemeden ise geri dönüşümle tekrar değerlendirilecek plastik kullanılmalıdır.Bu anlamda kullanım yerine göre Ömürleri ve cinsi belirlenmeli ve de bunların hammaddesi tarlada yetiştirilebilmelidir. 

14)- ABD Missouri Üniversitesi’nde yapılan çalışma, kirlilik yaratmayan, yenilenebilir plastiklerin, petrol bazlı bazı plastiklerin yerini alabileceğini ortaya koydu. Missouri Üniversitesi Disiplinlerarası Bitki Grubu Biyokimya Doçenti Brian Mooney,  “Bitki nişastasından ve soya proteininden yapılmış plastik, petrol bazlı plastiklere alternatif olarak kullanıldı.

14.1--Şu an yeni ve heyecan verici olan ise plastik yetiştirmek için bitkilerin kullanılma fikri” diye konuştu.Missouri Üniversitesi bilim adamları, çok sayıda moleküler teknik kullanarak üç bakteri enzimini model bitkisi, Arabidopsis Thaliana’nın içerisine uyguladılar. Bitkiden iki adet enzimi birleştirdiklerinde organik bir polimer ürettiler.

14.2--Polyhdroxybutyrate-co-polyhydroxyvalerate veya PHBV olarak bilinen bu polimer; market poşetleri, soda şişeleri, tek kullanımlık jiletler ve çatal bıçak takımları gibi pek çok ürünü üretmek için kullanılabilen esnek ve şekil alabilen bir plastik. Üstelik bu plastik, çevreye atılsa bile doğal yollarla su ve karbondioksite ayrışabiliyor. 

15)- ABD'nin New Orleans kentindeki Amerikan Kimyagerler topluluğunun toplantısında kamuoyuna duyurulan bir çalışmaya göre  Alman ve Japon kimyagerler küresel ısınmaya yol açan karbondioksit gazını DVD, CD ve şişe üretiminde kullanılabilecek plastiğe dönüştürmek için yeni  ucuz maliyetli yollar bulduklarını açıkladı. 

Aachen Üniversitesi'nden Thomas Müller karbondioksitten plastik üretmenin karbon salımı sorununun çözümüne yardımcı olacağını ancak tek başına çözemeyeceğini ve karbondioksit salanlara, salınan karbondioksiti temizlemeleri için bir ticari teşvik sağlamanın, karbondioksitin toplanıp deniz ya da toprak altına gömülmesini öngören bazı devlet destekli girişimlerin yardımcı olacağını vurguluyor. 

16)- Polinas Genel Müdürü Bülent Akif Atabay, Ar-Ge çalışmaları sonucu bio bozunur teknolojisine sahip polipropilen ambalaj filmi geliştirdiklerini kaydeden Atabay, "poligreen" adını verdikleri ürünün kullanımıyla üretilen ambalajların, 2 yıl içinde mikro-organizmalar tarafından sindirilerek su, karbondioksit ve bio-kütleye dönüştüğünü ifade etti.

16.1--Dünyada yeni yeni gelişen bio bozunur teknoloji alanında üretim yapıldığını anlatan Atabay, Polinas’ın geliştirdiği ürünle bu teknolojinin öncüleri arasına girdiğini bildirdi. Bu teknolojiyle Türk ambalaj sanayinin de hızla gelişen sektörün öncüleri arasına girdiğini dile getiren Atabay, AB ve ABD’de bio bozunur teknolojiyle üretilen ambalajların kullanımını zorunlu hale getirecek yasal düzenlemelerin hazırlandığına işaret etti.

16.2-- İngiltere’de, bu teknolojinin uygulandığı meşrubat etiketleri, çiçek ambalajları, kağıt ve karton laminasyon filmleri, antifog özellikli sebze-meyve paketleme filmlerini tanıttıklarını anlatan Atabay, ihracatı önemli oranda artıracak bağlantılar yapmayı hedeflediklerini kaydetti.

17)- Migros Türk T.A.Ş çevre ve topluma karşı duyduğu sorumluluğu, Türkiye'de ilk kez uygulamaya başladığı ' Doğada çözünebilen poşet uygulaması ile bir kez daha ortaya koyuyor. Ham petrol ürünü olan plastiğin doğada çözünmesi en iyi ihtimalle yüzyıl almaktadır. 

17.1--Plastiklerin doğada uzun süre kalarak çevre kirliliği yarattığı gerçeğinden yola çıkan Oxo-bio-çözünür plastiklerin doğada çözünmesi 2 aşamalıdır. Birinci aşama oksijen ile çözünme; poşetin raf ömrü dolduğunda oksijen plastiğin zincir yapısını bozmaya başlar. 

17.2--Isı, ışık, nem ve mekanik ( rüzgâr gibi) etkenlerle bu süreç hızlanır, minik parçalara ayrılır ve plastik, mikroorganizmalar için besin haline gelir. İkinci aşama; biyolojik çözünme olup, besin özelliği kazanan plastik yapı, topraktaki bakteri ve mikroorganizmalar tarafından yenilerek yok edilir.

17.3--Normal bir plastiğin doğada çözünebilmesi en az 100 yıl sürerken "Oxo- bio-çözünür" teknolojisi ile üretilen plastikler üretim aşamasında ilave edilen özel bir katkı maddesinden dolayı, ürününü cinsi ve dönüşüm yerine göre 24 ay gibi kısa bir sürede % 100 çözünerek doğaya dönerler.

17.4--Açık ve kapalı her ortamda okside olarak çözünebilen oxo-bio-çözünür poşetler, doğada parçalanma sürecini takiben, ekolojik dengeyi bozmadan ve doğaya zararlı herhangi bir kalıntı bırakmaksızın mikroorganizmalarca yenerek karbondioksit ve suya dönüştürülür.

 

18)-Avustralya’daki New South Wales Üniversitesi’nden Prof. Veena Sahajwalla, plastik atıkların çelik imalatında kullanılmasına olanak sağlayan projesi ile Avustralya’nın en prestijli bilim ödülünü kazandı. Projenin ticari olarak hayata geçirilmesi ile plastik atıklar çelik imalatında kullanılan kok ve taş kömürünün yerine geçecek.Çelik imalatında çeliğin dayanıklılığını artırmak için ihtiyaç duyulan karbon genellikle kok ve taş kömüründen elde ediliyor.

 

Ancak Prof. Veena Sahajwalla’nın geliştirdiği bu proje yüksek sıcaklıkta karbon açığa çıkaran plastiklerin, çeliğin dayanıklılığını artırmak için kullanılabileceğini ortaya koydu. Projenin hayata geçirilmesiyle birlikte plastik atık miktarında büyük bir azalma gerçekleşecek. 

Özellikle katı atıkları düzenli bir şekilde bertaraf edebilmek için yeterli alanı bulunmayan ülkeler için plastik atık miktarının ve hacminin azalması büyük bir avantaj sağlayacak.

19)- Coca-Cola, pet şişelerini geri dönüştürmek üzere dünyanın en büyük fabrikasını açıyor. 60 milyon dolarlık yatırımla enerji tasarrufunun yanı sıra karbondioksit emisyonunda da önemli azalma sağlanacak.

19.1--Coca-Cola, ABD’de gerçekleştirdiği 60 milyon dolarlık bir yatırımla dünyanın en büyük plastik şişeden geri üretim fabrikasını açıyor. 120 bin metrekarelik bir alana kurulan Spartanburg Fabrikası’nda her yıl ortalama 45 bin ton pet üretilebilecek. Bu da yaklaşık 2 milyar adet 500ml Coca-Cola şişesine denk geliyor. 2008’de açılması planlanan fabrikanın tam olarak faaliyete geçmesi 2009 yılını bulacak.

20)- ALMAN kimya şirketi BASF'ın Türkiye, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Plastik Satışlarından Sorumlu Başkanı Dirk Staerke, 1998 yılında Almanya'da ürettikleri geri dönüşebilen Ecoflex ve Ecovio poşetlerinin ancak 2008 yılında Türkiye pazarına sunmayı planladıklarını açıkladı.Nişasta hammaddesinde yapılmış mısır ve patatesten elde edilmiş polimer yapılı bu torbaları başta İskandinavya, Almanya, Hollanda, Fransa, Amerika ve Japonya sattıklarını belirten Staerke, en büyük pazarlarının İtalya olduğunu vurguladı. Staerke, İtalyan Hükümeti'nin tarımı desteklemek için organik çalışmalara önem verdiğini sözlerine ekledi.

21)-HP geçen yıl mürekkep püskürtmeli yazıcı kartuşlarında 2,26 milyon kilogramı aşkın geri dönüştürülmüş plastik kullandı. Şirket, 2008’de bu miktarın iki katını kullanmayı hedefliyor. 

21.1--Geri dönüştürülmüş içerik kullanımı, enerji tasarrufu sağlıyor ve plastiği çöplerden uzak tutuyor. HP, bugüne kadar, 200’den fazla tırı doldurmaya yetecek kadar geri dönüştürülmüş plastik kullandı. 

21.2--HP’nin Gezegen Ortaklığı programıyla geri dönüştürülen mürekkep püskürtmeli yazıcı kartuşları, çok aşamalı bir geri dönüşüm sürecinden geçiyor. Bu süreçte kartuşlar, plastik ve metal gibi hammaddelere indirgeniyor. HP mürekkep püskürtmeli yazıcı kartuşlarındaki geri dönüştürülmüş içeriğin miktarı, kullanılan toplam plastiğin %70-100’ü olabiliyor.

21.3--Geri dönüştürülmüş plastikleri orijinal HP mürekkep püskürtmeli yazıcı kartuşlarında kullanmak, bu yaşam döngüsü yönetiminin son safhası oluyor.HP’nin Gezegen Ortaklığı geri alma ve geri dönüşüm programı, 45’ten fazla ülkede kartuşların ücretsiz ve uygun koşullarda toplanmasını sağlıyor.

 

21.4--Gezegen Ortaklığı programıyla geri dönüştürülen kartuşlar, asla tekrar doldurulmuyor, yeniden satılmıyor ya da bir çöplüğe gönderilmiyor.Şirket, atıkları sınırlayarak ve geri dönüşümü teşvik ederek, karbon kullanımını azaltmada bir dünya lideri olmayı hedefliyor.

 

22)- MNG Kargo Bursa Bölge Müdürlüğü'nde kargo sonrası atılacak poşetler toplanarak ekonomik olarak yeniden değerlendirilmesi çalışmaları yapılmakta.MNG Kargo Bursa Bölge Müdürlüğü  bünyesi olarak günde sadece poşet olarak 3-4 bin dolayında gönderim yapılmakta. Bundan daha fazlası, 8 bin adet poşet ise Bursa'ya yığılmakta. Gelen kargo teslim alındıktan sonra gelen kargo poşetleri doğaya atılabiliyor.Biz şuanda bu poşetleri toplamaya başladık.

22.1--Naylon atıklar doğada 400 yıl yaşayabiliyor. Bu nedenle sorumluluğumuzun bir parçası olarak bu kargo poşetlerini toplayarak Deniz Temiz Derneği ile birlikte tekrar ekonomiye kazandırarak her ay 2 okul yaptıracağımız bir projenin içindeyiz.

23)-Dr.Pack -Bio markasıyla Doğada çözünür poşetleri piyasaya vermeye başlayan Triosel çevre dostu ürünleriyle Pazar payını arttırıyor.Bu ürünler üretildikten 24 ay sonra doğada çözünerek yok oluyor. Öte yandan Firmanın ürettiği bio galoşlara  hastaneler  ve klinikler yoğun ilgi göstermekte.

24)-ODTÜ’lü araştırmacılar, yüzlerce yıl bozulmadan doğada kalabilen plastiğe alternatif olarak çevreci plastik geliştirdi.Pamuk sapı, mısır koçanı ve ayçiçeği sapı gibi değersiz tarımsal biyo-atıklardan doğada kendiliğinden yok olabilen hatta yenebilen yeni nesil plastiğin ambalaj teknolojisinde yeni bir dönem açması hedefleniyor.

24.1--Grup çalışmalarıyla  mısır koçanı, ayçiçeği, pamuk sapı ve odun talaşı gibi değersiz tarımsal atıkları önce selüloz ve lignin gibi önemli bileşenlerine ayırdıklarını, sonra da bu maddeleri kullanarak biyo-plastik ürettiler.

 

25)-Yıldan yıla artan plastik atıklar Pasifik Okyanusuna karışmaktadır. Burada, aslında farklı pek çok sahilden, komşu sulardan ve okyanusa ulaşan kanallarından gelen plastik atıklar yer değiştirir ve genelde 16 yıldan fazla zamanda kolay kolay gitmemektedir.

25.1--Okyanusun bu durgun sularında, bu atıklar birikmektedir. Yakın bir tarihe kadar, bakterilerle ayrıştırabilen doğal atıklar deniz ekosistemine dahil olabiliyordu.

25.2--Ancak, şimdilerde deniz tortusunun yüzde 90’nını doğal maddeler yerine plastik maddeler oluşturuyor. En inatçı, açgözlü bakteri bile plastikle mücadele etmekte başarılı olamaz. Plastik yavaşça ayrışarak molekül seviyesine gelebilir ama ondan sonrasındaki ayrışma ancak yanmayla olabilir.

25.3--Büyük Pasifik’teki Çöp Parçası atıkların yüzde 70 ile 80 arası karalardan gelen ve çoğunluğu tüketim sonrası deniz ekosistemine dalgalar ve fırtınalarla sürüklenmiş atıklardan oluşuyor.

25.4--Kalan plastiklerin çoğu yoğun balık sanayinin beklenmeyen sonuçlarının ürünü, tröylerin atıkları, kırık şamandıralar, binlerce metre uzunluğunda plastik kablolar, plastik şişelerle birbirine geçmiş sicimler, aletler, çakmaklar vs.

25.5--Küçük ama hiçte azımsanmayacak kadar önemli diğer bir kısım da tüketim öncesi atıklardan oluşuyor, genellikle küçük topaklar halinde ve üretim aşamasında çıkan atıklar oluyor bunlar.

25.6--Pasifik’teki bu büyük çöp alanının belirsiz yapısından dolayı, büyüme hızını belirlemek zor. Ancak, beklenenden daha hızlı büyüdüğünün tahmin edebiliriz.

25.7--Kaliforniya’daki Algalita Deniz Araştırmaları Vakfı kurucusu kaptan Charles Moore’a göre her yıl 10’un katları şeklinde artmaktadır. 2006’da yapılan bir araştırmada bu çöp alanının bazı yerlerinde plastiklerin planktonlara oranı 1/6’ydı ve 6 yıllık bir süre içerisinde bunun 100 katı kadar daha kötüye gideceği belirtilmiştir.

25.8--Ne yazık ki, plastik madde üreten sanayiler, plastik atık sorunlarıyla baş etmeyi sağlayabilecek alt-yapı çalışmalarının tersine çok çok daha hızlı büyümeye devam etmektedir.

25.9--Plastik atıkların geri dönüşümü üzerine oluşturulabilecek bir endüstri de gözükmemektedir. Dolayısıyla, her kesin, okyanusların-denizlerin  benim arka bahçem değil ki mantığından sıyrılıp, bu işe elini atması gerekiyor.

25.10--Bu anlamda Öncelikle denize ulaşan suların atık filtreleme sistemlerinin mükemmel bir şekilde oluşturulması, plastik üretimine devam edilmemesi,yada yeşil plastiklerin hızla yaygınlaştırılması  plastik kullanımını ve ihtiyacını minimuma indirecek çözümlerin hayata geçirilmesi gerekmektedir.

2--Plastiklerin Yeniden Kullanımı:

 

1--Dünyada yıllık plastik tüketimi yaklaşık 70 milyon ton olarak tahmin edilmektedir. Bunun %45'lik kısmı Avrupa Topluluğu, ABD ve Japonya tarafından tüketilmektedir.

 

1.1--1986 yılında AT ülkelerinde çöpe atılan plastik miktarı 7 milyon ton olarak belirlenmiştir

 

1.2--Plastiklerin çöplüklerde depolanması, ağırlık olarak yerleşim yerlerinden kaynaklanan atıkların ancak %7 sini kaplasa bile düşük yoğunlukları nedeniyle %40'a varan hacimleri sebebiyle diğer atıklara nazaran çok daha büyük bir problemdir.

 

2--Kullanılan plastiğin

 

%20'si…………………1 yıldan daha az ömürlü

 

%35'i…………………. 1-10 yıl ömürlü

 

%45 de…………………>10 yıl ömürlü malzemelerin üretiminde kullanılmaktadır.

 

3—Plastik Atıkların Sektörel Dağlımı:

 

Paketleme………………... %39

 

İnşaat…………………….. %20

 

Elektrik-Elektronik….......... %7

 

Taşımacılık……………….. %7

 

El ve Ev Aletleri …………..%5

 

Mobilya…………………... %4

 

Giyim……………………... %3

 

Makina Ekipmanı…………. %3

 

Ziraat ………………………%2

 

Sağlık ……………………....%1

 

Diğer………………………. %9

 

4—Yapılan bir araştırmada plastik toplama kaplarında biriken malzemelere

 

%44-56…………………………….. polyetilen polypropilen,

 

%25--19…………………………….. polystyren

 

 %15--13……………………………. polyvinylclorid olduğu

 

%4-3'lük……………………………plastik olmayan malzeme olduğu görülmüştür.

 

5--Bu sistemin esas problemi toplama için yapılacak yatırımın büyük oluşuve vatandaşlardan beklenen hassasiyetin elde edilip edilemeyeceğidir.

 

5.1—Plastik toplama kapları ile  yapılan çalışmalarda kullanılan plastiğin %3-8.5'lik kısmının ancak geri döndürülebildiği tesbit edilmiştir.

 

6—Plastik Adlarının Kısa Gösterimi:

 

Polystyrol…………………………………. PS

 

Styrol- Acry Initril-Copolymer……………. SAC

 

Polymetylmethacrylat……………………… PMMC

 

Polypropylen……………………………….. PP

 

Polyamid……………………………………..PA

 

Polycarbonat……………………………….. PC

 

Polyvinylchlorid……………………………. PVC

 

Polyethylen…………………………………. PE

 

7—Plastikleri yeniden kullanabilmek için  granül haline getirdikten sonra  eriterek karıştırabilmek gerekir. Çoğu kez plastikler karıştırılamamakta.Sadece PC ile PMMC karıştırılabilme derecesi sadece 1 olup,PC-SAC…2,SAC-PVC…2 dir.

 

7.1--Bu anlamda Evlerde en çok kullanılan PE, PS ve PVC birbiriyle karıştırılamaz durumdadır

 

7.2--Normal olarak plastikler katkı maddeleri içerir.Bu maddeler de performansı arttırıcı ve plastiklerin işlenmesini kolaylaştırıcı olarak iki kısımdır.İşleme maddeleri %5'i geçmezken doldurucu, kuvvetlendirici ve plastikleştiricilerin miktarı %70'e kadar varabilir

 

7.3--Biyolojik Plastikler:

 

7.3.1--Belli başlı avantajları:

 

1--Bu plastiklerin ev atıklarından ayrıştırılmaları çok önemli değildir,

 

2--depolamak için daha az yer gerekir,

 

3--döküntü ve çer çöp problemi daha kolay halledilebilir,

 

4--insan vücudu tarafından ayrıştırılabildiklerinden tıbbi uygulamalarda kullanılabilirler,

 

5--ziraat işlerinde ve gıda paketlemede kullanılabilirler.

 

6--Sayılan avantajlar yanında; paketlemede kullanıldığında ortaya çıkabilecek erken ayrışmanın problemler çıkarması, polimerlerin zehirleyici bileşenler içermemesi gereği, yeniden kullanım için yeterli teknolojinin henüz bulunmayışı gibi mahzurları vardır.

 

8--Evlerden kaynaklanan plastik atıklarının %90'a varan miktarları termoplastiklerdir. Bu plastikler yeniden ergitilerek işlenebilecek malzemelerdir. Termo plastikler de çeşit olarak ortalama %60 Polyolefin, %20 Polysytrene,%10 Polyvinylcloride'den oluşmaktadır.

 

8.1--Termo plastikleri bu çeşitlere göre ayırmadan yeniden kullanıma almak mümkündür.Bu durumda karışımın mekanik ve fiziki özellikleri değişikliğe uğrar ve genellikle de kötüleşir.

 

8.2--Ergime sıcaklıkları da bu işlemde önemli bir kriter olmaktadır. Daha kaliteli ürünler elde etmek için bir kısım kullanılmış malzeme ile bir kısım ham madde karıştırılarak imalata geçilebilir.

 

8.2.1--Kullanılmış plastikle yapılan üretimin en belirgin özelliklerinden biri de mamulün daha koyu bir renge sahip olmasıdır. Bu yüzden mamulün gri, siyah veya kahverengi olarak üretilmesi yönüne gidilir.

 

8.3--Elde edilen malzeme ile çeşitli uygulamalarda ağaç yerine, pancur, çiçek saksısı,gürültü kontrol paneli, kanalizasyon borusu vs. yapımında kullanılmaktadır. Ülkemizde ise ilk bakışta ayakkabı tabanı ve terlik hammaddesi olarak kullanıldıkları görülmektedir.

 

9--Uygulamaya koyulan her yöntemden maliyet yaklaşık olarak ton başına 300-400 Dolar olarakhesaplanmaktadır.

 

10--Hurda plastikler özellikle, sera örtüsü, tekstil bobin makarası, terlik,terlik ve ayakkabı tabanı, naylon poşet, çiçek saksısı imalatındakullanılmaktadır.

 

10.1—Denizlili Üreticiler mamüllerinin tamamının geriye döndüğünü ve kendileri kullanmasalar bile başka bölgelerde, örneğin otomotiv ve denizcilik sanayii, sokak ve park mobilyası gibi yerlerde kullanıldığını, yol kenarlarına Avrupa'da olduğu gibi gürültü önleyici levhalar koyma seviyesine gelindiğinde ise ülkemizdeki yeniden kullanılabilir hurda plastik

miktarının talebi karşılayamaz hale gelebilir.

 

10.2—Kullanılan hammadde, yeniden kullanılmasında büyük problemler çıkarmayan PVC ve LDPE malzemesidir.Yıllık üretimin yaklaşık olarak yarısı hurda malzeme olarak geri dönmekte ve yeniden hammadde olarak kullanılmaktadır.

 

11--Ülkemiz şartlarında doğrudan hammadde fiyatı ile hurdadan elde edilmiş

hammadde fiyatları arasında yarı yarıya bir maliyet farkı bulunmaktadır.

 

11.1--Son yıllarda hurda plastiğin geri kazanımı konusunda şehirlerin merkezi

çöplüklerinin elden geçirilmesi şeklinde bir yönteme de başvurulmaktadır. Burada işçilik maliyetlerinin düşük oluşu nedeniyle çöplüklerin elden geçirilmesi işinin genellikle insan gücü ile yapıldığı gözlenmektedir.

 

11.2--Fakat özellikle büyük şehirlerden başlayarak otomasyona geçilmesi, daha önce

bahsi geçen otomatik ayırmaişlemlerininkullanılmaya başlanması bir mecburiyet haline gelmektedir.

 

12--Dünyanın çeşitli ülkelerinde üretilen plastiğin yarısına yakını yeniden işlenmek üzere toplanabilmektedir. Ülkemizde de bunun yerel yönetimler tarafından sağlanması gerekmektedir.

 

Kaynak: Çevre Dergisi-Plastiklerin Yeniden Kullanılması-Yrd. Doç. Dr. Muzaffer TOPÇU Arş. Gör. Süleyman TAŞGETİREN-Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, DENIZLI