Plastik
Poşetler-Doğa Dostu:
1--Petrol
türevlerinden üretilen plastik torbalar, doğaya (denizlere, göllere, ormanlara,
çevreye) atıldığında yıllar boyu özelliğini koruyor. Bozulmuyor.
1.1--Denizlere her
yıl özellikle asya da milyonlarca ton plastik karışıyor.
2--Tüm plastik
torba ve eşyanın geri dönüşümü mümkün. Geri dönüşümde tekrar plastik malzeme,
tekstil hammaddesi, atık su boruları gibi malzeme üretilebiliyor.
3--Şimdilerde “doğa
dostu-doğada çözünen plastik torba” kullanılmaya başlandı.
3.1--Klasik
plastik dışında 2 tür plastik var:
1--Biyolojik-doğal
hammaddelerle elde edilen ve doğaya herhangi bir katkı bırakmadan yok olan
plastiklere “biyobozunur” plastik deniliyor. Bozunduğunda su ve karbondioksit
oluşuyor.
2--Sıradan (petrol
esaslı) plastiklerin içine, bozulmasını hızlandırıcı katkı maddeleri eklenerek
üretilen plastiklere “oxo-biyo- bozunur” plastik deniliyor.
1.1--Biyobozunur
plastiğin ham maddesi genelde mısır, buğday ve patates gibi bitkilerden elde
edilen nişasta.Gıda kaynağı mısır vs üretilen biyobozunur plastikler gıda
fiyatlarının yükselmesine-gıda azlığına yol açabilir.
2.1--Oxo-biyobozunur
plastiklerin hammaddesi gene petrol ve petrol türevi maddeler. Bu tür
plastiklerde kullanılan katkı maddesinin gücüne göre plastik torba doğada bir
süre sonra un gibi ufalanıyor.Bu plastikler denizlerde balıkların vucut
dokularına karışıyor.
2.2--Ufalanıyor,
ama “biyobozunur” plastikler gibi yok olmuyor. Plastik özelliğini devamlı
olarak koruyarak küçük parçalara ayrılıyor.Sonuçta bunlar denizlerde balıkların
bünyesine yabancı bir cisim olarak katılabiliyor.
2.3--Biyobozunur
ve oxobiyobozunur plastikler, normal plastiklerden pahalı. Bu nedenle kullanım
artmıyor
3--Plastikleri
özel geri dönüşüm kutularında toplaması ve geri dönüşüm oranının artırılması
plastiğin çevreyi kirletmesini önleyebilecek en ucuz yol.
4--Günümüzde bazı
ülkeler;
1--Halkın bez
pazar torbası kullanımını teşvik ediyor.Her boyda üretilebilecek bu torbalar
bir milyoncularda satılabilir.
2--Marketlerde
plastik torbaların belli bir fiyatla satılması zorunluluğunu getirerek aşırı
tüketimi önlemeye çalışıyor.Bu oldukça iyi bir uygulama.
3--Ayrıca kağıt
torba kullanımı zorunlu olabilir. Her türlü malzeme kağıt torbalarda-kese
kağıtlarında ambalajlanabilir.Kağıt torbanın kağıdı endüstri ormanlarından
-atık kağıtlardan sağlanabilir.
3—Belediyelerin
yapması gereken en iyi iş her eve poşeti-1 adet metal-plastik-cam vs için geri
dönüşüm atık kutusu ve poşeti vermek ve bu atıkları alırken hediye çeki-süt vs
vermek.Böylece geri dönüşümde ileri seviyeleri yakalamak.
3.1--Ayrıca
plastik poşet kullanımını azaltacak özellikle kağıt poşet,bez torba kullanımını
teşvik etmek.
3.2--Kamusal
olarak Plastik poşet yerine biyo bozunur poşetleri kullanmak için biyobozunur
poşetleri vergi vs ile sübvanse etmek sözkonusu olabilir.
Kaynak.Dünya
Gazetesi-Olayların İçinden-Tevfik Güngör
2--Avrupada Naylon Poşet Yerine Katlanabilir Kasalar Kullanılıyor:
1—Avrupa da poşetler marketlerde parayla satıldığı için tüketici kapandığında yer kaplamaması ve istiflenebilir olması nedeniyle katlanabilir kasaları arabasının bagajında mutlaka bulunduruyor ve market alış verşinde bu kasaları kullanıyor.
2—Bu kasalar naylon poşet kullanımını azaltması nedeniyle çevreci bir ürün.
3—Ekonomik ve çevresel olarak düşünüldüğünde önümüzdeki yıllarda yaygınlaşabilir.
3--PET i parçalayan Bakteri:
1—Kyoto Teknoloji Enstitüsü ve Keio Üniversitesinden bir grup araştırmacı küresel plastik kirliliği sorununa karşı beş yıl önce doğada plastikleri parçalayan bakterilerin varlığını araştırma başladı.
1.1—Araştırmacılar PET kirliliğinin görüldüğü çeşitli yerlerden deniz dip tortusu,toprak,geri dönüşüm tesisi atık suyu vs 250 örnek topladı.
1.2—Yapılan araştırmaya göre ideonella sakaiensis adını verdikleri bakteri PET i temel enerji kaynağı olarak kullanıp,PET i hammaddesi olan tereftalik asit ve etilen glikole dönüştürmekte.
2—Bu bakterinin çoğaltılması ve daha verimli hale getirilmesi ile geri dönüşüm tesislerinde oldukça ucuza pet in parçalanıp,tekrar pet yapmak için kullanılma imkanı sağlanabilir.Benzer düşünceden yola çıkılarak diğer plastik türlerini de parçalayabilen bakteri türleri olabilir.
Kaynak:Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi-Nisan-2016-s:29