1--Çevre Karnesi -OSB lerin ve Belediyelerin:

1—Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre  Sayıştay Raporu-2014  konu olan bazı verilerine göre atıksu arıtma hizmeti ve katı atık berteraf  hizmeti olmama oranları:

1—Nufusu>100.000-228 belediye……%16 atıksu arıt tes yok…%18 katı at.tes yok.

2—Nufusu(50-100.000)-111 belediye….%53 atıksu arıt tes yok…%14 katı at.tes yok.

3—Nufusu(10-50.000)-342 belediye….%66 atıksu arıt tes yok….%1 katı at.tes yok.

4—Topl- 681 belediye………………...%47atıksu arıt tes yok…..%9 katı at.tes yok.

5—214 OSB nin………………..…%64 atıksu arıt tesisi yok.

2--Çevre Karnesi-İllerin:

1--  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye çapında 81 ilin su, hava, atık ve gürültü kirlilik durumunu ortaya koyduğu karnelerini çıkardı.

1.1-- Bakanlığın 2 yılda bir yaptığı Türkiye Çevre Sorunları ve Öncelikleri Değerlendirme Raporu’na göre

1--32 ilde………………………. su kirliliği

2--27 ilde…………………….... hava kirliliği

3--19 ilde………………………. Atıklar

4--2 ilde……………………….. gürültü kirliliği

5--1 ilde………………………. erozyon en önemli çevre sorunu olduğu belirlendi.

2--İllerin öncelikli çevre sorunları :

1--İstanbul’da……………… su kirliliği,

 2--Ankara, Antalya, Diyarbakır ve Kocaeli’nde…………… hava kirliliği,

3--Erzurum, İzmir, Kayseri ve Sakarya’da…………………. atık kirliliği

4--Adana’da………………………………………………… Gürültü kirliliği ilk sırada geliyor.

3-- Türkiye Çevre Sorunları Ve Öncelikleri Değerlendirme Raporu 2014  raporuna göre:

1-- 32 ilde…………………….. su kirliliğinin

2--27 ilde…………………….. hava kirliliğinin

3--19 ilde…………………….. atıkların

4--2 ilde……………………… gürültü kirliliğinin,

5--1 ilde……………………… erozyonun öncelikli çevre sorunları olduğu ortaya çıktı.

4-- 2012 yılında önceki döneme göre hava kirliliği ve atıkların birinci öncelikli sorun olduğu illerin sayısının azaldığı tespit edildi.

4.1-- Buna karşın su kirliliğinin birinci öncelikli sorun olduğu illerin sayısında artış oldu.

5--Akdeniz Bölgesindeki Antalya, Hatay, Isparta, Mersin, Kahramanmaraş, Osmaniye illerinde……………………….. hava kirliliği

5.1--Burdur’da ……………….atıklar

5.2--Adana’da ise…………… gürültü kirliliği birinci öncelikli sorun.

6--Doğu Anadolu Bölgesinde

6.1--Bingöl, Erzincan, Hakkari, Malatya, Tunceli, Van………… su kirliliği

6.2-- Ardahan, Bitlis, Iğdır, Kars ………..hava kirliliği,

6.3-- Ağrı, Elazığ, Erzurum, Muş ……….atıklar birinci öncelikli çevre sorunu.

7--Ege Bölgesinde

7.1--Aydın, Kütahya, Manisa, Muğla……………… su kirliliği 

7.2--Afyonkarahisar, İzmir ve Uşak atıklar, Denizli’de……….hava kirliliği

8--Güneydoğu Anadolu Bölgesinde

8.1--Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şırnak… hava kirliliği, 8.2--Şanlıurfa’da ise……………. su kirliliği birinci öncelikli çevre sorunu olarak belirlendi.

9-- İç Anadolu Bölgesinde

9.1--Aksaray, Çankırı, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Yozgat’ta…………. su kirliliği

9.2--Ankara, Kırıkkale ve Konya’da…………….. hava kirliliği,

9.3--Karaman ve Kayseri’de……………………. atıklar,

9.4--Eskişehir’de……………………………….. gürültü kirliliği,

9.5--Sivas’ta…………………………………… erozyon birinci öncelikli çevre sorunu olarak tespit edildi.

10--Karadeniz Bölgesinde

10.1--Amasya, Artvin, Bartın, Bayburt, Rize, Samsun, Sinop, Trabzon…… su kirliliği

10.2--Bolu, Düzce, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Tokat………………. atıklar,

10.3-- Çorum, Karabük, Kastamonu, Zonguldak……………………. hava kirliliği

11--Marmara Bölgesinde

11.1—Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Edirne, İstanbul, Kırklareli, Tekirdağ….. su kirliliği, 11.2--Bilecik, Sakarya ve Yalova’da……………….. atıklar,

11.3--Kocaeli’nde ise…………………… hava kirliliği birinci öncelikli çevre sorunu.

12--Ülkemizin birinci öncelikli sorunu olan su kirliği ile ilgili raporda, 38 adet ilde kendi il sınırları içerisindeki, toplamda 162 adet yüzey suyu veya izleme noktası için kalite sınıfları belirtildi. Bunların

%16,7’si……………….. yüksek kaliteli su,

% 16’sı………………….. az kirlenmiş su,

% 28,4’ü………………… kirlenmiş su,

% 38,9’u………………… çok kirlenmiş su sınıfına dahil.

12.1--Yüzeysel sularının muhtemel kirlenme nedenlerinin başında evsel atıksular gelirken bunu sırasıyla zirai ilaç ve gübre kullanımı ile evsel katı atıklar takip ediyor.

12.2--Denizlere göre yapılan değerlendirmede,

1--Akdeniz’de yüzme sularının çoğunlukla…………… ‘çok iyi’,

2--Ege Denizi ve Karadeniz’de……………………….. ‘iyi’,

3--Marmara Denizi’nde …………………..‘çok iyi’ sınıflarında olduğu görüldü.

4--Her ne kadar Marmara Denizi’nde ‘çok iyi’ sınıfta yer alan yüzme suları çoğunlukta olsa da, diğer denizlerde görülmeyen ‘kötü’ ve ‘çok kötü’ sınıf yüzme sularının bu Deniz’de mevcut olduğu dikkat çekti.

12.2.1--Diğer denizlerde…………… en çok evsel atık sular muhtemel kirlilik nedeni olurken Ege Denizi’nde…………….. deniz taşımacılığının başlıca neden olduğu kaydedildi. Karadeniz’de…………………. evsel katı atıkların kirlilik oluşturma oranının diğer denizlerden yüksek olması durumu söz konusu.

12.2.2--Göllerdeki yüzme sularından,

1--Konya Beyşehir Gölü-İskender Mevkiinin………….. ‘çok kötü’

2--Konya Beyşehir Gölü’ndeki kirlilik evsel atıksular, evsel katı atıklar, sanayi kaynaklı atıksular, sanayi atıkları, zirai ilaç-gübre kullanımı ve göl taşımacılığından kaynaklanıyor.

12.2.3--Su kirliliğinde ön planda olan evsel atıksulardan kaynaklanan kirliliğin başlıca nedeni; yerleşim yerlerinde evsel nitelikli atıksuların arıtılmaması olurken bunu kanalizasyon şebekesinin olmaması veya yetersiz olması takip ediyor.

12.2.4--Ancak, ilçelerde sorun il merkezlerine göre daha büyük. Su kirliliğinin giderilmesinde karşılaşılan en önemli güçlük ise; 45 ilde mali imkansızlıklar nedeniyle arıtma tesislerinin kurulamaması, 21 ilde toplumda bilinç eksikliği olarak belirlendi.

 13--Ülkemizde hava kirliliğinin başlıca kaynağı 81 ilimizden

1--67 ilde…………….. evsel ısınma,

2--5 ilde……………… imalat sanayi işletmeleri,

3--5 ilde……………… karayolu trafik,

4--2 ilde……………… diğer sanayi faaliyetleri,

5--1 ilde…………….. termik santraller ve 1 ilde de diğer kaynaklar olarak sıralanıyor.

13.1--Hava kirliliğinin birincil kaynağının

1--imalat sanayi olduğu illerin………….. İstanbul, Kocaeli, Bursa, Bilecik ve Hatay

2--Batı Karadeniz illerinden Düzce ve Karabük’te ise…………. diğer sanayi dalları

3--Çanakkale’de………………. termik santraller

4-- Aydın, Sakarya, Eskişehir, Kayseri ve Malatya illerinde …………..Karayolu trafiği

5--Anız yangınları, kış mevsiminde hayvan dışkılarının yakacak olarak kullanılması, lastiklerin yakılması özellikle Batman’da başlıca hava kirliliği kaynakları olarak listeleniyor.

6--Kış sezonu ortalama PM10 değerlerinin hava kalitesi indeksine göre ‘5 (kötü)’ olduğu iller: Antalya, Kayseri, Tekirdağ ve Şırnak oldu.

14--Atık sorununun başlıca kaynağı, evsel atıkların vahşi (düzensiz) depolanması. Bazı illerde düzenli depolama tesisi bulunmazken, bazılarında ise düzenli depolama tesisi olmakla birlikte uzaklık vb. sebeplerle ilçelerde düzenli depolama yapılamıyor.

14.1--Atıkların en önemli sorun olduğu iller……………. İzmir, Sakarya, Uşak’ta sanayi kaynaklı atıklar,

2--Burdur ve Bilecik’ de………………. mermer ocakları,

3--Afyonkarahisar, Bolu ve Düzce’de………………… kanatlı hayvan atıkları

4--İzmir, İstanbul, Kocaeli illerinde, tehlikeli atıklar için mevcut bertaraf/geri kazanım tesisleri yetersiz kalıyor.

15-- Gürültü kirliliğinde

1—1. öncelikli sorun olduğu………….. Adana ilinde; özellikle eğlence yerlerinden kaynaklanan canlı müzik gürültüsü, yerleşim yerleri içerisinde küçük ölçekli imalathanelerin bulunması, TEM Otoyolunun şehir merkezinden geçmesi ve otobana çok yakın yerleşim yerlerinin bulunması, gürültü konusunda şikayetlere neden oluyor.

2--Eskişehir’de ise şehrin merkezinde kalan eğlence yerleri nedeniyle sorun yaşanıyor.

16—Öneriler-Çözümler:

1—Su Kirliliği:

1.1—Evsel kirli sulara karşı doğada kısa sürede parçalanan deterjanların kullanımın teşvik edilmesi

1.2—Sitelerde Konutların bodrum katlarına bina pis sularının grisu arıtma paket üniteleri ile arıtılıp kanalizasyona öyle verilmesi

1.3—Sanayi atık sularının atık su arıtma sistemi kurma zorunluluğu getirip,on line ölçme sistemleri ile deşarj limitleri arasında Bursa BB yaptığı gibi atık suların deşarjının on line kontrolü

1.4—Tarımsal üretimde kullanılan gübrelerin limitler dahilinde kullanıldığının toprak analizi ile kontrolü vede sulama sistemlerine otamasyonlu sıvı gübre sistemi kurulumuna teşvik verilmesi.Mutlaka damlama sulama sistemi kurulması

1.5—Gemi kaynaklı pissular için limanlarda depolama tesisi kurulması ve atık sular burada arıtıldıktan sonra denize verilmesi

1.6—Yağmur sularının arıtılıp ve uv filtre ile mikrof dezenfeksiyonun yapılıp bina kullanma suyu sistemine dahil edilmesi

1.7—Bina gri sularının gri su arıtması ile tekrar bina wc rezervuarlarına verilmesi.

2—Atık Kirliliği:

1—Belediyelerin atık geri dönüşümü için firmalar ile yaptıkları sözleşme metni kalkına bankasına vermesi ile  kalkınma bankalarından düşük faizle atık geri dönüşüm tesisi kurması-vede bu atıklardan enerji üretiminin sağlanması

2—Yerel yönetimlerce Sokaklara konulan atık konteynerlerinde hem gıda atığı hem geridönüşüm atığı olmak üzere en az 2 konteyner konulması,yerel yönetimin firmalar vasıtası ile gıda atıklarından kompost yapılmasını sağlaması-geri dönüşümünde ise geri dönüşüm firmasına gönderilmesi tekrar kazandırılması  vede ayrıca her binada kartondan –çok katlı binalarda her katta geri dönüşüm kutusu olması

3—Hava kirliliği:

1—Yerel yönetimlerce yeni her bina ruhsatı için en az 2 adet ağaç-özellikle 6 cm çaplı meyve ağacı dikmek.

2—İsli duman üreten kaynaklara-pide fırınları vs  duman yıkama sistemi kurulması-yerel yöentimlerce tebliğ edilmesi

3—Doğalgaz  kaynaklı ısıtmanın öncelik olması

4—Kömürlü kazanlarda turbo hava ile yanmanın tam olmasının sağlanması-bu konuda bakanlığın çalışma yapması

5—Termik santral kaynaklı hava kirlililiğinde duman filtrelerinin ve sistemin çalıştırlması ve on line ölçümünün yerel yönetimlerce sağlanması

6—Karayolu kaynaklı kirlilikte karayolu kenarlarına co2 yi yoğun tüketen ağaçların dikilmesi ve ulaşımda doğalgaz ve elektriklinin teşvik edilmesi

4—Gürültü kirliliğine karşı:

1—Yerel yönetimlerce tebliğ edilerek ,Müzikkol vs duvarlarının çift duvar arası taşyünü yapılması ve aynı zamanda duvara-tabana-tavana berkosanın 1 cm kuçuk membranı yapıp üzerine perlitli şap-sıva atılması buralardan online ses ölçüm sistemi kurma zorunluluğu getirilmesi

2—Bütün gürültülü cihazlaraın altına kauçuk membran konulması-yerel yönetimlerce tebliğ edilmesi

3—Karayolu kenarların yoğun ağaçlandırılması

4—Araç gürültüsü için çift susturucu kullanımı

5—yerel yönetimlerce Kentte yeşil alanların ve yolların AB standarlarına getirilmesi

Kaynak:http://www.cumhuriyet.com.tr/