Sulamada Fotovoltaik Panel-PV-ve AC Sistem Karşılaştırması:

1—Kaynak yazarlar tarafından yapılan kaynak çalışmaya göre

1.1--Sulama sezonu boyunca; ortalama hasat verimleri,güneş paneli ile sulanan alan için 4485kg/da, AC pompa ile sulanan alan için ise 4367 kg/da olarak belirlenmiştir.

1.2--Sulama sezonu boyunca toplam 67 sulama yapılmış olup; her iki araziye de 280 m2’lik alan için aynı miktarda (arazi başı toplam 271,887 ton) su verilmiştir

2—Sistem olarak PV-DSS sistemi  4 adet 160W Güneş paneli, 2 adet 230 Ah ba-tarya, 1 adet maksimum güç noktası izleyicisi (MPPT), 1 adet dalgıç tipi PV solar pompa (3-5 m3/h debi ve 22 m bas-ma yüksekliğinde) su sayacı, debimetre,gübre tankı, filtre, vanalar, bağlantı boruları, ana boru hattı ve lateral boru hattından oluşmaktadır.

2.1--Şebeke elektriğiyle çalışan AC-DSS sistemde  ise; 1 adet elektrik sayacı, elektrik panosu, elektrik direği, AC dalgıç pompa (3-5 m3/h debi ve 15 m basma yüksekliğinde) ile diğer sistemdeki gibi; su sayacı, debimetre, manometre, gübre tankı, filtre, vanalar, bağlantı boruları, ana boru hattı ve lateral boru hattı bulunmaktadır.

3--AC pompa, günlük su ihtiyacı olarak belirlenen miktarı, (yaklaşık 60 dakikada) sağladıktan sonra, manuel olarak kapatılmakta; fakat DC pompa çalıştırılmaya devam ettirilmektedir. DC pompa ise yaklaşık 32 dakika daha fazla çalıştırıldıktan sonra; toplam günlük su ihtiyacı koşulu sağlanmakta ve pompa durdurulmaktadır.

4--AC pompa için ortalama debi 5 m3/h, ortalama anlık güç tüketimi ise 1.2 kW olmuştur. Bu duruma karşılık;

4.1--DC pompa için söz konusu değerler sırasıyla, 3.5 m3/h ve 0.3 kW olarak belirlenmiştir.

Bu çalışmada, bir PV destekli DC-DSS sistemi ile şebeke hattına bağlı bir AC-DSS sisteminin gerçek arazi koşullarında sulama ve ürün performansları deneysel olarak incelenmiştir.

4.2--2009 sulama sezonu boyunca, her iki sistemle yapılan sulamaların tümü so-runsuz gerçekleştirilmiştir.

5--DC pompa, PV panel ve batarya sistemiyle birlikte kullanıldığından, gündüz ve gece kesintisiz çalışabilmektedir. Saatte 2,5-5 ton aralığında su basabilmektedir. Güneşin

olmadığı durumlarda batarya ile 16,76 saat kesintisiz çalışma mümkündür ve bu süre içerisinde toplam 68,7 ton su pompalanabilmektedir.

5.1--Özellikle sulama dönemimde sık sık ortaya çıkan elektrik kesintilerinde AC pompa ile sulama kesintiye uğrarken, DC pompa ile bekleme gerekmeksizin sorunsuz sulama yapılabilmiştir.

6--Güneş enerjili sulama sistemlerin yüksek ilk yatırım masrafına karşılık, herhangi bir işletme masrafı bulunmamaktadır.

6.1--Kırsal bölgelerde, elektrik şebekesinin gitmediği yerlerde kullanımı halinde, elektrik hat-tı getirmek amacıyla yapılacak yüksek yatırımlara kıyasla çok daha ekonomik bir çözüm olabilecektir.

6.2—Ek Bilgi:

1—PV panellere gün içi güneş izleyici sistemi konulması halinde verim artacaktır.

2—Sistemde kuyu tipi dalgıç pompa konulup-buradan su bahçenin günlük su ihtiyacını karşılacak biçimde yerden 2-3 m yüksekte depoya basabilir yada kuyuda dalgıç pompa ve yerüstünde genleşme tankı konulması ile oluşturulacak dalgıç hidrofor ile damlama sulama sistemine her an su basılabilir.

3—Küçük bir bahçe için PV Sistem ve pompa 10.000 TL civarında maliyete sahip olabilir.

4—Damlama sulam hatlarının açılması sabah 5-5.30 aralığında açılan pilli zaman saati ile sağlanabilir.Damlama sulama sistemi için 1-damlama sulama boruları ile sistem kurulabilir yada 2-sistem sert plastik sulama borusu ile döenebilir ve bu boruların altına 1 mm matkap ile delik açılabilir.Delik altta olduğu için suyu toprağa verevektir.Suyu kontrol etmek için delik üstüne kumaş/geotekstil membran ve tel sarılabilir.

5—Toprak için mutlaka toprak analizi yaptırılıp toprağın ihtiyacı olan gübre tipi-mineraller vs belirlenmeli bu gübre sıvı olarak damlama sulama sistemi ile sıvı gübre tankından verilebilmeli.

6—İleri düzeyde çiftçilik için Turkcell,vodafon vs opertaörler ile görüşülerek M2M tarzında  tarla parametreleri cep tlf  ile otomasyona bağlanabilir.

6.1—Yapılan iş-tarım tarım sigortası yapılarak doğal afetlere karşı sigorta yapılabilir.

7—Migros vs ile iyi tarım sözleşmesi yapılarak iyi tarım uygulaması yapılabilir.

8—Tohum kullanımında gdo dışı yerel veya hibrit tohum kullanılması daha uygun olabilir.Zira gdo lu  tohum kullanılması halinde kullanılan bitki yakıcı ilacın sebzelere ağaçlara geçme tehlikesi olup-aynı zamanda buna dirençli böcek-bitki oluşumuna yol açabilmektedir.

Kaynak:Mühendis ve Makine-Cilt: 53 Sayı: 634-- Güneş Enerjili Damla Sulama Sistemi Arazi Performansının Deneysel Değerlendirilmesi-Ümran Atay , Yusuf Işıker , Bülent Yeşilata