Evrenin
Genişleme Hızı
1--Baryon Osilasyon Spektroskopik Araştırması'nı (BOSS)
kullanan bilim adamları, evrenin genişleme hızı ile ilgili olarak maddenin
uzaydaki dağılımının ayrıntılı haritalarını çıkararak, evrenin genişlemesini
ölçmeye çalışıyor. Ölçümlerle, kozmik genişlemeye neden olan "karanlık
enerji"nin gizeminin çözülmesi amaçlanıyor.
2--İngiltere'nin Portsmouth Üniversitesi'nden Matthew Pieri,
"Bu şimdiye kadar yapılan en kesin ölçüm. Araştırma, evrenin 10 milyar yıl
öncesine oranla çok daha hızlı genişlediğini kanıtlıyor.
2.1-- Karanlık enerjinin
varlığıyla ilgili çalışma, 2011'de Saul Perlmutter, Brian Schmidt ve Adam
Riess'a Nobel ödülü getirmişti. Perlmutter, Schmidt ve Riess, ''Süpernova'' adı
verilen yıldız patlamalarını izleyerek, evrenin sürekli genişlediğini
keşfetmişti.
3--Aslında genişleme hızı, bizim beklediğimizden daha yavaş.
Bu da evrenin bizim düşündüğümüzden daha farklı olduğunu, karanlık enerjinin
sabit olmadığını, zamana, mekana ya da başka bir fiziksel parametreye göre
değiştiğini göstermektedir" dedi.
4--Evren, 13,8 milyar yıl önceki Büyük Patlama'dan bu yana
hızla genişliyor. BOSS grubu, genişleme hızının ilk birkaç milyar yıl boyunca
yer çekiminin etkisiyle yavaş olduğunu, 6 milyar yıl önce ise evrenin karanlık
enerjinin etkisiyle hızla genişlemeye başladığını savunuyor.
5--Grup, evrenin genişleme hızını bulmak için birbirinden
bağımsız iki ölçüm yapıyor.
5.1--İlkinde son derece parlak olan yıldızsı gök cisimlerinin
dağılımının haritası çıkarılıyor.
5.2--İkinci ölçümde ise bu gök cisimlerinden yayılan ışık,
hidrojen gazı bulutlarının konumlarının belirlenmesi için kullanılıyor.
6--New Mexico'da kurulu 2,5 metrelik bir teleskobu kullanan
BOSS grubu, 140 bin yıldızsı gök cisminin ışığını kullanarak Büyük Patlama'dan
birkaç milyar yıl sonraki evrende hidrojen gazı bulutlarının dağılımının
haritasını çıkardı.
7--Gözle görülmeyen karanlık maddenin varlığı, etrafındaki
cisimler üzerindeki çekim gücüyle bilinirken karanlık enerjinin varlığı ise
etrafındaki cisimleri üzerindeki itme gücüyle tanınıyor.
8--Evrenin
% 68,3'ünün ………… karanlık enerjiden
% 26,8'inin…………... karanlık maddeden
% 4,9'unun……………maddeden
oluştuğu sanılıyor.
Kaynakça:Dünya Gazetesi