Tarımı Don Vurması:
1--Tarımsal üretim 2014’e ‘don tehlikesi’ ile girdi. Birçok
üründe kayıp yüzde 80’i geçti.
2--Dondan etkilenen çiftçilerin yüzde 80’inin Tarım
Sigortaları Havuzu’na (TARSİM) ödemelerini yapmadığını söyleyen Türkiye
Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, zararın büyük olduğu alanların afet
bölgesi ilan edilmesi gerektiğini ifade
etti.Bölgelere göre kayıp:
2.1--Marmara Bölgesinde1--BUĞDAY: Verim kaybı % 10’larda.
2.2--Ege Bölgesi,
1--İNCİR: İncirde % 25’lik üretim kaybı var. ,
2--ÜZÜM: % 50 üretim kaybı yaşandı.Dondan etkilendi.
Fiyatlarda % 50 artış olacak. ,
3--ZEYTİN: % 30 kayıp var. Asıl darbeyi
zeytinyağı yedi. İhracat büyük oranda düşecek.
2.3--Akdeniz Bölgesi
1--SOYA: Soya üretiminde belirli bir sıkıntı
yaşanacak. Net ithalatçı konumdayız. % 25’lik üretim kaybı var.
2--HUBUBAT: İklimsel değişiklikler nedeni ile
verim kaybı yaşanacak. Verim % 20 düşecek.
2.4--İç Anadolu Bölgesi:
1--BUĞDAY: 3.5 milyon ton üretim var. % 10-15’lik kayıp
var.,
2--ELMA: Elmada da kayıp büyük. Bölgedeki meyveler dondan
büyük zarar gördü
2.5-Karadeniz Bölgesi,
1--FINDIK: Fındık dondan çok ciddi etkilendi. % 70
zarar var. Fındık fiyatı 8-9 liraya çıkabilir.
2--KİVİ: Kivi de dondan etkilenenler arasında % 65 zarar var. Kivi
üreticilerinin büyük kısmı TARSİM’e üye değil.
3--ÇAY: Verim düşüklüğü % 25 olabilir. Çay dondan değil, iklimsel
değişiklikten etkilendi.
2.6--Doğu Anadolu Bölgesi:
1--KAYISI: Bu üründe kayıp % 80’leri geçti. 2014’te üretim
yok denecek kadar az.
3—Dona Karşı Öneriler:
1--Yer altı deposuna sahip olmayanların
sonbaharda hava sıcaklıklarını iyi gözlemlemelerini,
2--Meteoroloji tahminlerini günü gününe
takip etmelerini,
3--Düşük sıcaklıklar karşısında
ellerinde bulunan yağmurlama sulama sistemlerini kullanmalarını istedi.
4--Don zararından asgari düzeyde
etkilenmeleri için mutlaka devlet destekli tarım sigortası yaptırmaları
5--Bitkiyi dona karşı :
Dondan korumada temel amaç donun oluşacağı sıcaklığa erişimi
engellemek.Bu ortama su püskürtmek,tarlaya su salmak,ortamı baca ile
ısıtmak,rüzgar oluşturmak
1--sulama yolu,
2--ısı sobaları ve
3--rüzgar makineleri ile
korumak mümkündür.
3--Eğer yeterli miktarda suyunuz varsa, su kullanarak donmaya karşı
korunma, meyve bahçesi ısıtıcıları kullanmaktan enerji yönünden çok daha fazla
verimlidir.
4--180HP gücündeki ORCHARD-RITE Rüzgar Makinesi ile
donmaya karşı korunmada 30Lt dizel yakıt ile 65.000m2 araziyi 1 saat boyunca
koruyabilirsiniz. -7°C ‘ı +1°C kadar yükseltebilirsiniz
4.1--Tek bir rüzgar makinesi, eğer
dairesel ise yaklaşık 65-80 dönümlük bir alanı koruyabilir. Tipik bir rüzgar
makinesi, 10,5m’lik bir çelik kuleye monte edilmiş yarıçapı 5-7m olan bir
pervanedir. Pervane, 125 -185 HP’lik bir motor tarafından çalıştırılır.
4.2--Rüzgar makineleri ısının çok düşük olduğu
yerlerde bazen (-15°C ye kadar) ısıtıcılar ile birlikte kullanılırlar. Ayrıca bazı ülkelerde büyük üreticiler
helikopterleri de rüzgar makinesi olarak kullanmıştır. Bu yöntemde
helikopterler, ısı belirgin ölçüde yükselene kadar havada belirli noktalarda
durup bir sonraki bölgeye geçiyorlardı.
5--Mini Yağmurlama başlıkları ağaçların
üstüne olduğu gibi altına da konulabilirler. sıcaklık 2-3°C’a düştüğünde
çalıştırılabilir.
5.1--Ağaç gövdesi nispeten küçük Bodur
ya da Yarı Bodur ise (sıra arası 2-3 metre) yağmurlama başlıkları genellikle
üst tarafa yerleştirilirler.
5.2-- Plastik borulara takılan mini sprinklerle su
yağmurlama şekliyle bitkinin üzerine püskürtülüyor. Hava sıcaklığı 1 dereceye
düştüğünde, vanalar açılarak sistem devreye giriyor.
5.3--Bitki yüzeyine çarpan su donuyor.
Donan su ortama ısı vereceği için bitkileri bir süreliğine ısıtarak dondan
koruyor.
5.4--Bilimsel olarak üzeri buzla kaplı
materyal hiçbir zaman donma noktasının altına düşmez. Eğer böyle olmasaydı
buzdan evlerde (İGLO) yaşayan eskimolar ayakta kalamazlardı.
6--Yağmurlamaya hava sıcaklığı sıfır
derecenin üzerine çıkıncaya kadar devam edilmesi gerekiyor.
Kaynakça:
1--http://www.cumhuriyet.com.tr/
2--http://www.duvardabahce.com/