Yer elmasının Sağlığa
Faydaları:
1--Toprağın altında patates
gibi bir parçasıyla yetişen yer elması, ayçiçeği ve papatya türlerinin karışımı
bir aileye sahip.
2—Yer elması Hidroklorik asit
seviyelerini iyileştirir: Yer elması aynı zamanda tiyamin (B1) de dahil olmak
üzere B vitaminleriyle yüklüdür. Tiyamin, midedeki hidroklorik asit üretimine
yardımcı olur. Hidroklorik asit eksikliği protein sindirimine yardım eder.
2.1--Midede düşük asit
seviyeleri midede bakteri üremesi riskini artırır. Hidroklorik asidin doğal
seviyesi yaşlandıkça azalır, bu nedenle özellikle yaşlıların yer elmasını bol
bol tüketmesi öneriliyor.
3—Yer elması kan şekeri
kontrolünü sağlar.Yer elması gibi besinler yavaşça sindirdiğinden kan şekeri
düzeylerinde ani dalgalanmalara sebep olmazlar.
Yer elmasında bulunan İnulin,
glikoz metabolizması için de faydalıdır. İnulinin açlık kan şekeri seviyesini
azalttığı ve tip 2 diyabet hastası kişilerde görülen açlık insülin seviyelerini
düşürdüğü biliniyor.
3.1--İnulin, diğer
karbonhidratlar gibi şekere dönüştürülmediğinden kan şekerini de artırmıyor.
Glisemik değeri düşük
4--Yer elması gibi yüksek
potasyum içeren besinler, potasyumun tuzun bazı olumsuz etkilerini yok etme
gibi bir özelliği bulunduğundan çok tuz tüketen insanlara tavsiye edilir.
5—Yer elması kolesterol
kontrolü sağlar.Yer elmasında bulunan çözünebilir lif, düşük yoğunluklu
lipoprotein, başka bir deyişle “kötü” kolesterol seviyelerini azaltarak kandaki
genel kolesterol seviyesinin düşürülmesine yardımcı olabilir
6—Yer elması kardiyovasküler
sistemi destekler: Kalp kası, asetilkolin adı verilen sinir ileticiler
sayesinde sinirlerden alınan mesajlar üzerine çalışmaya devam eden bir
organdır. Vücudun asetilkolin üretebilmesi içinse vücutta yeterli oranda
tiyamin bulunması gerekir.
6.1--Genel olarak sebzelerin
içerisinde yüksek oranda tiyamin bulunur, bu da kalp sağlığının korunmasını
destekler.
7—Yer elması kemik ve diş
sağlığını destekler. İçerisinde önemli oranda fosfor bulunan yerelması kemik ve
diş sağlığına da faydalıdır. Diş yapısının ve yoğunluğunun korunmasına yardım
eder.
8--Yer elması demir, kalsiyum,
selenyum gibi birçok vitamin ve minerali içeren zengin bir lif kaynağı; B ve C
vitaminleri yönünden de oldukça zengindir.
9—Yer elması bağırsak
hareketlerini düzenler: Yerelmasında bulunan inulin lifi zengin bir
prebiyotiktir. İnulin, bifidobekteriyum
gibi faydalı bakterilerin üremesini tetiklediği için prebiyotik olarak
değerlendirilir.
9.1--Bu iyi bakteri
sayılarının artması da bağırsaklarınızdaki kötü bakterilerin sayısının
azalmasını sağlayarak bağırsak mikrobiyomunu zenginleştirir.
10--Prebiyotik tüketmek,
probiyotik takviyesi almaktan çok daha kolaydır, çünkü probiyotiklerde olduğu
gibi sindirim sürecinden sağlam çıkıp çıkamayacakları konusunda endişelenmeniz
gerekmez.
11--British Journal of
Nudergisinde 2010 yılında yayınlanan bir araştırmada inulin içeren meyve ve
sebze suyu tüketiminin vücuttaki bazı probiyotik bakteri türlerinin miktarını
artırdığı gözlemlenmişti.Kolon kanserine karşı da yarar sağlar. Her ne kadar
yer elmasının kolon kanseri üzerinde doğrudan bir etkisi kanıtlanmadıysa da
öğütülmüş yer elmasından elde edilen diyet lif inülinin kolon kanseri oluşumunu
engellediği gözlemleniyor.
12—Yer elması bir vitamin ve
mineral kaynağı: Yer elmasının içerisinde C, A ve E vitaminleri bulunur. Daha
da önemlisi çok önemli bir mineral ve elektrolit kaynağıdır. Özellikle yoğun
miktarda potasyum, demir ve bakır içerir. 100 gram yer elması günlük demir
ihtiyacınızın %20’sini karşılayabilir.
12.1--100 gram demirin
içerdiği 3.4 gramlık demir oranı muhtemelen yenilebilir kök sebzeleri arasında
görülen en yüksek demir oranıdır. Demir ve elbette bakır, vücudunuzda gerekli
yerlere oksijen taşınmasını sağlayan alyuvar hücrelerinin oluşumu için çok
önemlidir. Bir kâse yer elması, günlük bakır ihtiyacı¬nızın %11’lik oranını
karşılayabilir.
12.2--Yer elmasının potasyum
içeriği ise potasyum içeriğiyle tanınan muzdan bile daha fazladır. Özellikle
çocukların dişlerinin güçlenmesi için bol bol fosfor ve kalsiyum tüketmeleri
gerekir. Bir kâse dilimli yer elması, günlük fosfor ihtiyacınızın %12’sini
karşılayabilir.
13--Yer elması nasıl yenir?
Uzmanlar yer elmasının
genel-likle çiğ olarak tüketilmesini tavsiye ediyorlar. Çiğ olarak yerelmasının
lezzetini arttırabileceğiniz tek yön¬tem onu salatalara eklemek olabilir.
Yerelmasının pişirilmesi vitaminlerin tamamen kaybolacağı anlamına gelmez.
Yalnızca vitamin ve mineraller bir miktar azalır.
1--Sebze olarak fırında,
buharda pişirilebilir. Zetinyağlı soğuk yemeği ülkemizde yaygındır. Çorbalara,
turşulara veya soslara eklenebilir.
2--Rendelenip salatası
yapılabilir.
3--Haşlanıp et yemeklerinin
yanında püre olarak tüketilebilir.
4--İnce dilimlenip patates
cibsi gibi kızartılabilir
5--Turşusu kurulabilir
6--Kök kısımlarından alkol
üretilir.
7--İnulin zengini kökler
sanayi tipi frultoz üretiminde kullanılır
Kaynak:HBT-Sevda Deniz Karali