Et Fiyatları ve Üretimi-Türkiye-Dünya:

1--Kişi başına düşen kırmızı et üretimi

Türkiye de…… ………13 kg/yıl ile

Dünya ortalaması ise…19 kg/yıl

1.1—Gelişmiş ülkelerin beslenme sisteminde protein ağırlıklı bir yapı söz konusu.Et vs proteinler insan gelişiminde matematik vs analitik yetenekleri artırdığı gibi insan vücudunun ihtiyaç duyduğu aminoasit vs karşılamakta.

2—Et maliyetinin % 40’ının ham ve kaba yem için harcanmakta.Bu nedenle doğu-güneydoğu vs mera ve otlak alanların hayvancılığa tekrar kazandırılması önemli.

2.1--Türkiye’de üretilen karma yemlerin % 40-45’inin ithal yem hammaddelerine bağlı.

2.1.1—Bu ise kura bağlı olan besi maliyetlerini yükseltmekte.

3--Yılda 73,6 milyon ton olan kaba yem ihtiyacının çayır, mera, yem bitkileri silaj, bahçe içi otlak ve saman ile sadece 58,6 milyon tonu karşılanabiliyor.

3.1--Bu kalemde 15 milyon ton açık var.

3.2--Yem bitkileri üretimine teşvikler verilebilir.Ham yağ açığı ile bu problem çözülebilir.

3.3--Ayrıca, 14 milyon ton olan karma yem ihtiyacının da sadece 9 milyon tonu karşılanıyor. Burada da 5 milyon ton açık var.

4--Kırmızı et üretiminin düşük olmasının bir diğer nedeninin de Türkiye’deki hayvan varlığının sütçü ırkların ağırlıklı olduğu şeklinde yaklaşımlar bulunmakta.

5—Öte yanda buzağı-doğum kayıpları ciddi anlamda önemli.Bu problemin sağlıklı hijyenik barınaklar , doğumun otomasyon ile kontrol altında tutulması, kontrollü aşı vs çözümlerle çözülmesi önemli..

6—Et vs ithalatı, bağımlılık yaratan-fonksiyonu üstel olarak seyreden bir bir yapı.Yani et ithalatı kendini besleyen ve gittikçe et fiyatını artıran bir fonksiyona sahip olduğu düşünülürse bu işten uzak durmak gerektiği düşünülebilir.

7—Ayrıca hayvan çiftliklerinde ortalama 40-50 hayvan olmasının sağlanması ile verim ülke şartlarıda artabilir.

8—Balık eti üretiminin artması için:

1—Av sezonun 15-20 gün daha uzatılması

2—Çiftlik balığı üretiminin teşvik edilmesi-aquapanik çiftlik üretiminin desteklenmesi

3—Balık avlanmasında dip trolü ile avlanmaya ciddi cezalar getirilmesi-tekneye el konulması-10 yıl vs deniz temizliği yaptırmak-balık yuvası oluşturmak gibi.

4—Mercan resifleri oluşumu için hurda oto-uçak-savunma aracı vs uygun yerlerde denize batırılması

5—Olta balıkçılığını geliştirmek için tedbirler düşünülmesi

6—Balık avlanmasında balık boyları sınırının korunması.

7—Balıkçı teknekleri vs için yerli üretimin teşvik edilmesi-satın alımlarda teşvik verilmesi.

8—Midye-istiridye için tarla balıkçılığının teşvik edilmesi

9—Anadoluda kurak tarlalarda tarla balıkçılığını geliştirmek için bilimsel ve ekonomik destek verilmesi

10—Tarım ve hayvancılıkta yönetim modeli olarak koopertifleşmenin desteklenmesi ve koopertiflerin kendi satış sisteminin kurulmasına destek verilmesi.

11—Bakanlık tarafından, Hamsi-İstavrit-Palamut-Çinekop-Lüfer vs için küresel ısınma vs bağlı popülasyon değişimleri için akademik araştırmalar yaptırılması ve politikaların bu raporlara göre oluşturulması.

3—Tavuk ve Kümes Hayvanları Eti Üretimi için:

1—Tavuk eti üretiminde yerli yem-organik yem üretimine teşvik verilmesi

2—Kandıra da hindi-Kars ta kaz vede keçi çiftlikleri  için özel destekler verilmesi

3—Tavuk eti restoranlarının tavuk etini organik soslarla servis etmesi ile daha sağlıklı tavuk yenilmesinin desteklenmesi

4—İstanbul köylerinde vs manda üretiminin desteklenmesi

5—Bakanlığa ve bir üniversiteye bağlı araştırma enstitüsünün oluşturduğu internet platformunda tüm hayvancılık bilgilerinin girildiği milli bir buluta bağlı sistem oluşturmak.

4—Dünya-ABD de Et Üretimi:

1—Newyork Times te çıkan bir habere göre ABD de 2005-2014 yılları arasında kırmızı et tüketimi %19 azalmış.Bu düşüşün muhtemel nedenleri:

1—ABD deki et tüketimindeki % 19 luk azalmanın eşdeğeri etki 39 milyon aracın-ABD deki kayıtlı araç sayısının % 16 sının trafikten çekilmesi ile eşdeğer olduğu şeklinde.

1.1—Zira 1 kg sebze-meyve üretiminde 1 kg dan az karbondioksit açığa çıkarken 1kg et üretiminden çıkan karbondioksit oranı bunun 28 katı.

2—ABD Büyükbaş hayvan yetiştiricileri derneği ise  bu düşüşü bu yıllar arasında yoğun et ihracatı yapılması dolayısıyla iç piyasaya daha az et vermelerine bağlıyor.

3—Neden daha az et tüketiyosunuz sorusuna verilen cevaplarda %37 lik kesim et fiyatlarının artması.%25 kesim kolesterol gibi sağlık sorunlarına etin yol açmasını öne sürerken,kayda değer bir kesim protein ihtiyaçlarını farklı gıdaları tüketerek karşıladıklarını belirtmiş

4—ABD deki eğilim bütün dünyada kendini ifade edecek durumlar oluşturabilir.Gelecekte soylent-süper gıdaların protein ihtiyacına cevap vereceği iddiaları olsa bile bütün dünya daha sağlıklı-daha organik daha az et tüketimine yönelebilir.

4.1--Sonuçta insan doğanın bir parçası. Farklı beslenme anlayışları olması bu işin doğası.Sonuçta insan , medeniyeti ve kendi ırkı ile doğada daha bilinçli bir yapıya doğru ilerleyecektir.

Kaynak:Dünya Gazetesi

2--Et İthalatına Karşı Küçükbaşta Ölümleri Engellemek:

1—Ankara il damızlık koyun keçi yetiştiricileri birliği başkanına göre  her yıl kuzu ve oğlakların % 30 unun doğum sonrası çeşitli nedenlerle hayatını kaybettiği ve bu ölümlerin engellenmesi durumunda yılda ortalama 1 milyon kuzu ve oğlağın kurtarılarak et açığının kapatılarak ithalata gerek kalmayacağını belirtti.

1.1—Bu anlamda kuzu ve oğlakların gerekli vitamin,mineral ve vitamini yeterince alamadıkları için güçsüz ve çelimsiz doğdukları için yaşama şanslarının oldukça düştüğünü belirtmekte.

2—Yapılan araştırmalara göre 1950 yılında yetişen bir soğan bitkisindeki mineral vs ile 2017 yılında yetişen bir soğan bitkisinin mineral vs açısından belki % 25 ine erişmekte.

2.1--Buna bağlı olarak insanlarda düşük sperm ve yumurta kalitesine bağlı ciddi anlamda düşük oranları oluşurken aynı şey hayvanlarda da olabilmekte.

2.2--Küçükbaş hayvan beslenmesinde temel elementlerin beslenmede düşüklüğüne bağlı düşükler oluşabilmekte.

2.1—Çözüm olarak:

1—Devlete bağlı bir kurum tarafından hamile koyunlar için mineral,protein vs açısından zengin beslenme ürünleri-mamalar üretilebilir.Bu anlamda:

1--Hayvan altlıkları nı kullanma

2--Ahırların modernize edilmesi: ve bu işim bakanlığın onayladığı akredite kuruluşlarca onaylanmış özel firmalarca yapılması.

2.1--Yenilenebilir enerji sistemi kurmak.

1--sıcak su üreten güneş kollektörünü ahırın çatısına koymak,bu sıcak su ile ahırda ısıtma yapmak,sıcak su kullanmak.

2--hayvan atıkları ile biyogaz üreten tesis kurmak,

3—Ahırın duvarlarını 19 luk yatık tuğla ile örmek-duvarı içten dıştan 1.5 cm perlitli şap ile sıvamak, tabanda sikalı 5 cm perlitli şap kullanmak,çatıyı kiremit ile kaplamak tavanda içten 1.5 cm perlitli şap kullanmak ,

3.1--mahal alanın % 25-30 kadar cam alanı kullanmak,

3.2--30x60 cm yeteri kadar pancurlu alt ve üst havalandırma menfezi yapmak,

3.3--dışarıdaki güneş ışığını içeri alan güneş ışığı aydınlatma sistemi(çatıya konulmuş toplayıcı adaptörü ile topladığı gün ışığını, 20 cm lik içi parlak fleks boru ile iç mekanda tavana takılan oda armatürü ile odaya veren günışığı uygulaması yapılması )

3.4--Ahır yüksekliğini 3.5-4 m civarında tutmak,

3.5—Kolonlu müzik sistemi kurarak hayvanlara klasik müzik,blouse müziği dinletmek

3.6--zengin besin değerli yem üretimi yapmak ,

Kaynak:Dünya Gazetesi

4--Et Fiyatları ve Türkiye de Büyükbaş Hayvan Verimi :

1--Türkiye Damızlık sığır yetiştiricileri Birliğinin yaptığı hesaplamalar göre  çiftlik büyüklüğü için sığır sayısı 36 baş lık çiftliklerdir.

2--Kar maksimizasyonu yani tepe noktası 36 baş sığır için gerçekleşmekte.30-50 baş arasında maliyet düşerken 50 başdan sonra maliyet artıp verim düşmekte.

3--Hollanda da ortalama çiftlik büyüklüğü 60 baş dır.

Bu tabloya göre  

1--hayvan sayıları 1-10 adet olan işletmelerin 2009 daki toplamdaki sayısal oranı % 42,  

1.1--11-20 adet hayvan için ise % 37,21-50 hayvan için % 17 olarak ortaya çıkmaktadır.

1.3--Ve bu oran 2005-2009 aralığı için aynı kalmatadır.

1.4--Artış eğimi olarak en yüksek eğim 1-10 adet,

1.5--onu takip eden ve onun %90 eğimiyle  11-20 adet,ve onu da takip eden 1. Eğimin % 44 olan 21-50 adet.

1.5--Sonuç olarak gerek artış eğimi ve gerekse sayısal ağırlık sıralaması 1-10 adet ardından 11-20 adet,ardından 21-50 adet biçimindendir.

1.6--Bu yıllarla gelen ve aynı eğimi izleyen fiziki yapı ancak 3-4 adet 1-10 luk çiftliğin yada 2 adet 11-20 adetlik çiftliğin 2 li birleştirilmesi ile arttırılıp-36 baş lık maksimum çiftlik  verimine ulaşılmasını sağlayabilir.

1.7--çiftliklerin birleştirilmesi ise herhalde  kooperatifleşme ile  sağlanabilir.

1.8--Öte yandan Et ve Süt Fiyatlarında Regülasyon İçin EBK gibi et sektöründe fiyat dengelemesi yapacak bir kuruma ihtiyaç olduğu açık.

1.8.1--Böyle bir kurum kamu-kamu özerk yada özel (üst birliklerce oluşturulmuş) olabilir.Bu kurum fiyatlar düştüğünde  stoklama yapmalı-fiyatlar yükseldiğinde piyasaya et ve süttozu sürerek fiyatları düşürmeli.Ve en az 8 bölgede bu kurumun ofisleri olmalı.

1.9--Et ithalatında yakın ülkeler tercih edilirken, kesimlik kuzu ithalatına izin verilmemeli.

1.10--Meraların kullandırılmasına engel olan Milli Park ve Sit alanlarında otlatma yasağı kaldırılmalıdır.

1.11--Yem bitkisi üretimi için teşvikler artırılmalıdır. 

1.12--Kayıt dışını önlemek için KDV oranları düşürülmelidir.

1.13--Besiciliğin mera otlakçılığından  çiftliklere kaydırılması et fiyatlarında artışa neden olacğı açıktır.

1.14--Bu nedenle meraların tekrar besiciliğin temel iki kaynağı olan mera (diğeri  çiftlik besiciliği) besiciliğinin kaynağı haline getirilmesi sağlanmalıdır.