Hallüsinasyon Gören Yapay Zeka:
1--ABD’nin ünlü ‘Los Alamos
National Laboratory’ araştırıcıları bu sorunla bir sinir ağına (neural
network) insanlar gibi görmesini öğrettikleri sırada karşılaştılar.
2--Gözetimsiz eğitim adı verilen
bu yöntemde, yapay zeka sisteminden, önceden görmedikleri görüntüleri
sınıflandırmaları isteniyor.
3--Bir küçük çocuğa hiç
tanımadığı hayvanların resimleri göstediğinizi ve benzer olanları gruplamasını
istediğinizi düşünün. Çocuk, hiç zorlanmadan, antiloplar ile aslanları ya da
penguenleri ayrı ayrı gruplayacaktır.
4--Gözetimsiz eğitimdeki
sinir ağı ise aynı işi çok zorlanarak ve uzun süre çalışarak yapabiliyor. Los
Alamos ulusal laboratuarındaki sistem ise, eğer hiç durmaksızın çalıştırılırsa,
bir anlamda, tıpkı sürekli uykusuz bırakılan insanlarda olduğu gibi sanrılar
(hallüsinasyonlar) görmeye başlıyor.
4.1--Bunu da, kendiliğinden,
anlamsız görüntüler üreterek ifade ediyor.
5--En hayret verici olanı
ise, araştırıcı‘sleep’ ya da uyku moduna sokmak ya da ‘reset’ ederek, kapatıp
açarak yeniden çalıştırmakla hiçbir ilgisi olmadığını belirtelim.
6--Bilindiği gibi insan beyni
yaşam boyunca hiç durmaz, uykuda da çalışmasını sürdürür, uyanık iken
olduğundan farklı bir biçimde olsa da.
7--Yapısı ve çalışması ile
insan beynini olabildiğince yakın biçimde taklit eden yapay zekanın ‘uykusunda’
ne yaptığı henüz bilinmiyor. Ama, Philip K. Dick, ‘Androidler rüyalarında elektrikli
koyunlar mı görürler?’ adlı romanında konuyu işlemişti bile...
8--Yapay zeka ile ilgili her
yeni gelişme ve buluşta olduğu gibi, bu kez de, ‘uykuya’ gereksinim duyan
gelişmiş yapay zeka sistemleri, bizlerin uykumuz ile beynimizin çalışması
konularında da yepyeni ufuklar açacağa benziyorlar.
9--Konu çok önemli, çünkü
‘klasik’ (!) sinir ağları, örneğin görüntü sınıflama işini kendilerine ancak
binlerce (bazen çok daha fazla) görüntü gösterildiğinde başarabiliyorlar.
9.1--Üstelik bu görüntülerde
tanınması istenen cisimler önceden insanlar tarafından işaretleniyor (etiketleniyor),
bu kedi, bu köpek gibi.. Bu tür sistemler (şimdilik..) uykuya gereksinim
duymuyor ve sanrılar görmüyorlar. Ama, Facebook’un derin öğrenim gurusu Prof.
Yann LeCun’e göre, insanınkine eşdeğer ya da ondan da üstün genel yapay zekaya
giden yolu, küçük çocukların zahmetsizce, eğlenerek yaptığı gibi, gözetimsiz,
örneksiz eğitimle öğrenen yapay zeka açacak.
10—Yorum:İnsan beyninden
esinlenilerek tasarlanmış ve benzer işleyişe sahip yapay zekanın sürekli
çalışarak yorgun düşmesi durumunda gözetimsiz eğitimde hayali
görüntüler(hallüsinasyonlar) üretmesi bir sistem cevabı olarak düşünülebilir.
10.1--Sonuç olarak insan
beynide bir sistem.Sistemin enerji matematiği-kaotik yapısı vs bir çok
sistem-matematik yapı özelliği var.
10.2--Ancak yapay zekanın insan beyni düzeyine yakınlaşması ancak bir yapay bilinç durumu olması
durumunda-yaratılması halinde gerçekleşebilir.Bu ise herhalde mümkün değil.Zira bilinç insanda öz varlık olan ruhun bir fonksiyonu olarak kabul edilmekte.
Kaynak:HBT-S:248-25.12.2020